سامانه شمیم

سامانه شمیم: شمیم shamim.ssaa.ir یا شبکه شمیم در واقع کوتاه شده عبارت شبکه مدیریت یکپارچه مالکیت ها می باشد. شمیم شامل تعدادی ایستگاه ثابت ماهواره ای به صورت شبکه کورس مرجع و اتاق سرور می باشد که یک سیستم یکپارچه را تشکل می دهد جهت نقشه برداری املاک و اراضی جهت ثبت در سیستم جامع کاداستر. سامانه شمیم در مالکیت سازمان ثبت اسناد و املاک کشور و تحت نظر اداره کل کاداستر سازمان ثبت می باشد. شمیم در حقیقت مجموعه ای از ایستگاه های ثابت نقشه برداری می باشد که با هدف یکپارچه سازی نقشه های کاداستر املاک و اراضی راه اندازی شده.

سامانه شمیم shamim.ssaa.ir چیست؟

سامانه شمیم یا شبکه شمیم shamim.ssaa.ir به سیستم یکپارچه از ایستگاه های ثابت گفته می شود که جهت ثبت اطلاعات هندسی و حقوقی املاک و اراضی مورد استفاده قرار می گیرد. شمیم در واقع کوتاه شده یا مختصر شبکه موقعیت یابی یکپارچه مالکیت‌ها می باشد. پروژه موفق شبکه یا سامانه شمیم در سال هزارو سیصد و نود و پنج  توسط سازمان ثبت اسناد و املاک؛ جهت افزایش دقت در نقشه‌برداری ثبتی و کاداستر از کلیه املاک و اراضی کشور آغاز شده است. این برنامه شامل تهیه نقشه‌ای جامع از تمامی املاک و اراضی در کشور به همراه جزئیات دقیق از جمله شکل هندسی، ارزش مالی، وضعیت مالکیت و وضعیت حقوقی و قانونی آن‌ها است.

برای اجرای پروژه سامانه شمیم(شبکه مدیریت یکپارچه مالکیت ها)، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور اقدام به نصب 144 ایستگاه دائمی بر روی ساختمان‌های واحدهای ثبتی در سطح کشور کرده است. این ایستگاه‌ها به طور مداوم داده‌های مشاهداتی خود را درباره وضعیت املاک، اعم از داشتن سند رسمی یا عادی، به سرور مرکزی سازمان ارسال می‌کنند. پس از پردازش و تصحیح اطلاعات، این داده‌ها به سامانه شمیم منتقل می‌شود. هدف نهایی این سیستم، بهبود دقت و کارایی در مدیریت املاک و اراضی و تسهیل در صدور اسناد تفکیکی است. این پروژه می‌تواند به عنوان ابزاری مؤثر برای شفاف‌سازی و نظم‌بخشی به وضعیت حقوقی املاک در کشور عمل کند.

علت راه اندازی سامانه یا شبکه شمیم چیست؟

راه اندازی سامانه شمیم به عنوان یک سیستم جامع و پیشرفته، با هدف ثبت و ضبط اطلاعات دقیق موقعیت زمین‌ها و حدود املاک کشور پرداخته است انجام شده. این سامانه به وسیله سازمان ثبت اسناد و املاک کشور ایجاد شده و هدف آن تسهیل فرآیند مدیریت املاک و اراضی در سطح ملی می‌باشد. اطلاعات موجود در این سامانه شامل جزئیات دقیقی از مرزها و ویژگی‌های هر ملک است که به دسترسی آسان و سریع افراد مجاز کمک می‌کند. افرادی که دارای مجوزهای لازم هستند می‌توانند با استفاده از این داده‌ها، به تهیه نقشه‌های دقیق و منطبق با واقعیت بپردازند. این نقشه‌ها می‌تواند در زمینه‌های مختلفی مانند برنامه‌ریزی شهری، مدیریت منابع طبیعی و حل اختلافات ملکی مورد استفاده قرار گیرد.

با توجه به اهمیت روزافزون اطلاعات مکانی در دنیای امروز، سامانه شمیم نقش بسزایی در بهبود فرآیندهای اداری و افزایش شفافیت در حوزه املاک ایفا می‌کند. این سیستم همچنین می‌تواند به عنوان ابزاری کارآمد برای پژوهشگران و کارشناسان در حوزه‌های مختلف مانند زمین‌شناسی، محیط زیست و حتی توسعه پایدار مورد استفاده قرار گیرد. به طور کلی، سامانه شمیم به عنوان یک منبع معتبر و قابل اعتماد، فرصت‌های جدیدی را برای بهبود مدیریت و نظارت بر اراضی و املاک کشور فراهم می‌آورد و به عنوان یک ابزار کلیدی در راستای تحقق اهداف توسعه‌ای در این حوزه شناخته می‌شود.

تحلیل و بررسی سامانه شمیم

در این مقاله به صورت کامل و جامع سامانه شمیم shamim.ssaa.ir یا شبکه مدیریت یکپارچه مالکیت ها را تحلیل و بررسی کرده ایم. با مطالعه مقاله سامانه شمیم با ساختار شبکه شمیم، روش کار، کاربرد و دیگر موارد فنی آشنا خواهید شد. در صورت داشتن سوالات فنی و تخصصی راجع به این سامانه نظرات را در بخش کامنت مطرح کنید، در اسرع وقت پاسخ داده خواهد شد و پاسخ سوال مطرح شده به مقاله اضافه می گردد. را اندازی این سامانه نقش پر رنگی در تهیه نقشه های هندسی املاک و اراضی در یک سیستم یکپارچه را دارد.

سامانه شمیم shamim.ssaa.ir

سامانه شمیم shamim.ssaa.ir یکی از ابزارهای مهم در زمینه ثبت و مدیریت اطلاعات املاک و اراضی کشور است. این سامانه تحت نظارت سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، اطلاعات دقیق موقعیت و حدود املاک را جمع‌آوری کرده و در دسترس قرار می‌دهد. کارشناسان نقشه برداری و افرادی که دارای مجوزهای لازم هستند، می‌توانند با استفاده از این اطلاعات به تهیه نقشه‌های کاداستری با دقت و استاندارد مهندسی بپردازند.

برای دسترسی به سامانه شمیم ثبت اسناد و املاک، کاربران می‌توانند به آدرس اینترنتی shamim.ssaa.ir مراجعه کرده و پس از ورود به سامانه، در بخش مدیریت کاربران فرآیند ثبت‌نام شمیم را انجام دهند. این امکانات به کارشناسان و متخصصان این حوزه کمک می‌کند تا به طور موثرتری به نیازهای مربوط به نقشه‌برداری و مدیریت اراضی پاسخ دهند. فایل صوتی ذیل نحوه ایجاد حساب کاربری در سامانه شمیم را تشریح می کند.

 

طبق مواد 9 و 10 قانون جامع حد نگار، واحدهای ثبتی موظف‌اند نقشه‌های تفکیکی ارائه شده توسط متقاضیان را پس از تأیید سازمان، به عنوان مستندات برای تهیه صورت‌جلسه تفکیکی استفاده کنند. همچنین آنها باید عرصه ملک را با سند مالکیت و پایان کار ساختمانی مطابقت دهند و نقشه تفکیکی را در سامانه کاداستر وارد نمایند تا فرایند تفکیک ملک انجام شود. فایل صوتی ذیل نحوه ثبت حساب کاربری در سامانه شمیم را تشریح می کند.

 

شبکه موقعیت‌یابی یکپارچه مالکیت‌ها

به منظور اجرای این مواد و بهبود دقت در تفکیک املاک و جلوگیری از بروز اختلافات حقوقی ناشی از همپوشانی املاک، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور در سال 1395 پروژه‌ای به نام شبکه موقعیت‌یابی یکپارچه مالکیت‌ها، یا شمیم، را راه‌اندازی کرد. در این پروژه، 144 ایستگاه دائمی در ساختمان‌های واحدهای ثبتی در سراسر کشور نصب شد که اطلاعات مشاهداتی خود را به سرور مرکزی سازمان ارسال می‌کنند. این سرور نیز اطلاعات را در سامانه مخصوص به این پروژه یعنی سامانه شمیم ذخیره می‌کند.

نقشه‌برداری دقیق از تمامی اراضی کشور با استفاده از سامانه شمیم، مزایای فراوانی برای کشور به همراه داشته است. با توجه به محدودیت استفاده از امکانات این سامانه به افراد خاص، در این مقاله به بررسی سامانه شمیم خواهیم پرداخت. در ابتدا به معرفی این سامانه به آدرس shamim.ssaa.ir خواهیم پرداخت، سپس نحوه ورود به سایت شمیم را توضیح خواهیم داد و در ادامه به فرآیند ثبت‌نام و نحوه برداشت حدود املاک در سامانه شمیم خواهیم پرداخت.

سامانه شمیم سازمان ثبت اسناد و املاک

سامانه شمیم که توسط سازمان ثبت اسناد و املاک کشور راه‌اندازی شده است، به عنوان یک منبع معتبر برای ثبت اطلاعات مربوط به موقعیت دقیق اراضی و حدود املاک در سطح کشور شناخته می‌شود. این سامانه به کلیه سازمان‌ها و نهادهای دولتی و همچنین برخی از اشخاص دارای مجوز، از جمله کارمندان سازمان ثبت، این امکان را می‌دهد.

با بهره‌گیری از داده‌های موجود، نقشه‌های کاداستری با دقت بالا تهیه کنند. هدف اصلی این سامانه، تسهیل دسترسی به اطلاعات مکانی و کمک به بهبود فرآیندهای مرتبط با ثبت و مدیریت اراضی است. به این ترتیب، سامانه شمیم به عنوان ابزاری کارآمد برای تسریع در ارائه خدمات و ارتقاء دقت در نقشه‌برداری‌های کاداستری به شمار می‌آید.

مزایای سامانه شمیم سازمان ثبت  

اولاً، این سامانه به بهبود دقت در تعیین حدود اراضی و املاک کمک شایانی می‌کند و از تضییع حقوق مالکیت افراد جلوگیری می‌نماید. با استفاده از اطلاعات دقیق‌تری که این سامانه ارائه می‌دهد، مالکان می‌توانند از حقوق خود بهتر دفاع کنند. ثانیاً، سامانه شمیم اطلاعات مفیدی در زمینه زمین‌شناسی فراهم می‌آورد که می‌تواند توسط سازمان‌ها و نهادهای دولتی در مطالعات مرتبط با حوادث طبیعی مانند زلزله، سیلاب و جا به جایی گسل‌ها مورد استفاده قرار گیرد. این امر به برنامه‌ریزی بهتر و مدیریت بحران کمک خواهد کرد.

ثالثاً، این سامانه موجب تسریع و افزایش دقت در تهیه نقشه‌های کاداستر برای املاک روستایی و زراعی می‌شود. با توجه به تداخلات موجود در این زمینه که در سال‌های اخیر به یکی از چالش‌های مهم در سیستم قضایی تبدیل شده، استفاده از این سامانه می‌تواند به رفع مشکلات موجود و کاهش پرونده‌های قضایی کمک کند. در نتیجه، سامانه شمیم با ایجاد زیرساخت‌های مناسب، زمینه‌ساز بهبود مدیریت اراضی و املاک در کشور خواهد بود.

تهیه نقشه توسط سامانه شمیم

تهیه نقشه از ملک یکی از اقدامات اساسی در حوزه املاک و مستغلات به شمار می‌آید. اهمیت این موضوع به دلایل متعددی بازمی‌گردد که از جمله آن‌ها می‌توان به ثبت نقشه در سازمان ثبت اسناد رسمی اشاره کرد. متأسفانه، بسیاری از افراد به دلیل اختلافات مربوط به املاک به دادگاه‌ها مراجعه می‌کنند و این مسأله نشان‌دهنده اهمیت تهیه نقشه و ثبت آن در جلوگیری از بروز چنین نزاع‌هایی است.

شمیم، که مخفف “شبکه مدیریت یکپارچه مالکیت” می‌باشد، در سال 1395 از سوی سازمان ثبت اسناد و املاک کشور راه‌اندازی شد. این سامانه به عنوان یک شبکه GNSS  سیستم موقعیت‌یابی جهانی) معرفی می‌شود که به کمک سامانه‌های نظیر GPS و گلوناس، اطلاعات ضروری را ارائه می‌دهد. توسعه این شبکه به منظور بهبود فرآیند ثبت و مدیریت مالکیت املاک و همچنین ارتقاء دقت نقشه‌برداری‌ها انجام شده است. با استفاده از سامانه شمیم، امکان دسترسی به اطلاعات دقیق و به‌روز در حوزه مالکیت فراهم می‌شود که می‌تواند به کاهش اختلافات ملکی و تسهیل فرآیندهای قانونی کمک نماید.

سامانه شمیم ابزاری کار آمد

سامانه شمیم به عنوان یک ابزار کارآمد، اطلاعات دقیق و جامعی درباره اراضی و حدود املاک ارائه می‌دهد. این سامانه با همکاری سازمان ثبت اسناد و املاک کشور طراحی و راه‌اندازی شده است. یکی از ویژگی‌های بارز سامانه شمیم، ملی بودن آن است که آن را از سیستم مختصات یو تی ام که یک سیستم جهانی محسوب می‌شود، متمایز می‌کند. این سامانه مزایای متعددی از جمله دسترسی به اطلاعات مفید و افزایش دقت در تعیین حدود اراضی را دار است.

خدمات این سامانه به سه گروه از افراد ارائه می‌شود: افراد برون سازمانی، کسانی که در حوزه نقشه‌برداری فعالیت می‌کنند و همچنین کارمندان سازمان اداره ثبت. اگر شما به دنبال تهیه نقشه‌های کاداستر هستید، اطلاعات سامانه شمیم برای شما ضروری خواهد بود. تنها افرادی می‌توانند از این اطلاعات بهره‌مند شوند که املاک خود را در سامانه ثبت اسناد به ثبت رسانده باشند.

نقشه برداری توسط سامانه شمیم

سامانه شمیم به عنوان یک سیستم یکپارچه برای نقشه‌برداری در کشور طراحی شده است و هدف اصلی آن تکمیل طرح کاداستر و ثبت اطلاعات دقیق مکانی املاک می‌باشد. این سامانه شامل شبکه‌ای از ایستگاه‌های GNSS است که هر کدام دارای مختصات مشخصی هستند و این امکان را فراهم می‌آورند که موقعیت‌ها به‌صورت آنی و دقیق دریافت شوند. این فرآیند که به آن RTK گفته می‌شود، به کارشناسان و سازمان‌های مربوطه کمک می‌کند تا اطلاعات مکانی را به بهترین شکل ثبت کنند.

علاوه بر ثبت املاک، سامانه شمیم در پروژه‌های مختلفی مانند نقشه‌برداری از راه‌ها، ساخت سدها و پل‌ها، و همچنین مطالعات زلزله و فرونشست زمین کاربرد دارد. یکی از مهم‌ترین مزایای این سامانه، امکان تهیه نقشه با دقت بالا است که نه تنها به ثبت موقعیت مکانی املاک در سازمان ثبت‌اسناد کمک می‌کند، بلکه به افراد این فرصت را می‌دهد که برای املاک خود سند تهیه کنند. همچنین برای تولید نقشه‌های UTM، از مختصات به‌دست‌آمده توسط گیرنده مولتی‌فرکانس شمیم استفاده می‌شود که دقت و صحت این نقشه‌ها را تضمین می‌کند.

تهیه نقشه توسط شبکه شمیم

تهیه نقشه با استفاده از سامانه شمیم بر اساس مختصات داخلی کشور انجام می‌شود. در واقع، نقشه‌ها در این سامانه بر مبنای مختصات ثبت شده در اداره ثبت تهیه می‌گردند. برای کار با سامانه شمیم، نقشه‌بردار به محل ملک مراجعه کرده و با استفاده از شبکه GPS، نقاط گوشه‌های زمین را برداشت می‌کند. این برداشت مختصات به کمک شبکه GPS که به سامانه شمیم اداره ثبت متصل است، صورت می‌پذیرد.

احتمالاً ممکن است تصور کنید که تفاوتی بین تهیه نقشه با شمیم و نقشه UTM وجود ندارد. اما لازم است بدانید که هدف مشترک هر دو نوع نقشه، ثبت سند مالکیت است. بنابراین، تفاوت اصلی بین این دو نوع نقشه در نحوه و دقت برداشت مختصات و همچنین کاربردهای آن‌ها در فرآیند ثبت سند ملک نهفته است. هر یک از این نقشه‌ها ویژگی‌ها و مزایای خاص خود را دارند که می‌تواند در شرایط مختلف به کار گرفته شود.

تفاوت نقشه شمیم با نقشه یو تی ام

تفاوت‌های قابل توجهی بین نقشه UTM و نقشه‌های تهیه شده با سامانه شمیم وجود دارد که آگاهی از آن‌ها برای متقاضیان سند ملک اهمیت دارد. نخستین تفاوت این است که UTM یک سیستم مختصات جهانی است. نقشه‌ها بر اساس این مختصات تهیه می‌شوند، در حالی که سامانه شمیم مختص به کشور ما بوده و نقشه‌ها بر اساس مختصات داخلی طراحی می‌شوند. هر یک از این دو سیستم استفاده خاص خود را دارند.

دومین تفاوت در انتخاب مهندس نقشه‌بردار است. در سیستم شمیم، مالک زمین نمی‌تواند مهندس خود را انتخاب کند و سامانه به‌طور خودکار کارشناس را تعیین می‌کند. در صورتی که مالک بخواهد از فرد دیگری برای نقشه‌برداری استفاده کند، نقشه هیچ اعتبار قانونی نخواهد داشت. پس از انتخاب مهندس، اطلاعات وی مانند نام و شماره تماس به مالک ارسال می‌شود و مالک موظف است تنها به همان فرد اعتماد کند.

نقشه برداری یو تی ام

در مقابل، در نقشه‌برداری UTM، مالک این امکان را دارد که مهندس مورد نظر خود را از میان نقشه‌برداران سازمان نظام‌مهندسی انتخاب کند. اگر نقشه توسط مهندس ممهور شود، از سوی اداره ثبت تأیید و می‌توان به ثبت سند اقدام کرد. نکته دیگری که باید به آن توجه شود این است که در تهیه نقشه UTM، از ماهواره‌های GNSS برای تعیین مختصات استفاده می‌شود. این مختصات به هر نقطه از زمین اختصاص می‌یابد. جهت تهیه نقشه‌های شمیم، علاوه بر استفاده از این ماهواره‌ها، از تجهیزات دیگری مانند ایستگاه‌های نقشه‌برداری و نرم‌افزارهای مدیریت نیز بهره‌برداری می‌شود.

تفاوت پنجم، روش‌ها و دستگاه‌های نقشه‌برداری در UTM می‌تواند متنوع باشد. در حالی که در سیستم شمیم، این انعطاف‌پذیری وجود ندارد و باید طبق استانداردهای مشخص عمل شود. سرانجام، دقت نقشه‌های UTM می‌تواند به صلاحدید مهندس نقشه‌بردار بستگی داشته باشد. در حالی که در نقشه‌های شمیم این دقت بر اساس معیارهای مشخص مشخص می‌شود. بنابراین، درک این تفاوت‌ها می‌تواند به مالکین زمین در انتخاب مناسب‌ترین گزینه کمک کند.

کاربرد سامانه شمیم ثبت اسناد و املاک

کاربرد سامانه شمیم در حوزه‌های متنوعی همچون مطالعات تکتونیک و زلزله، نقشه‌برداری راه، ناوبری دقیق در سیستم‌های حمل و نقل و امداد، مدیریت بحران، هواشناسی، نقشه‌برداری سد و پل، بررسی فرونشست و مطالعه لایه‌های یونوسفر و تروپوسفر و همچنین پروژه‌های تحقیقاتی ملی، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این سامانه شامل 144 ایستگاه می‌باشد که به گونه‌ای طراحی شده‌اند که فاصله بین آنها در محدوده 60 تا 190 کیلومتر قرار دارد.

سامانه شمیم زیر نظر سازمان ثبت اسناد و املاک کشور به منظور ارائه خدمات به کارمندان این سازمان راه‌اندازی شده است. یکی از خدمات کلیدی این سامانه، نقشه شمیم است که کاربران می‌توانند از طریق وب‌سایت shamim.ssaa.ir به آن دسترسی پیدا کنند. این نقشه به عنوان ابزاری اصلی برای دستیابی به اهداف این طرح طراحی شده است و بدون آن، تحقق اهداف مورد نظر امکان‌پذیر نیست.

سامانه شمیم سازمان ثبت اسناد و املاک کشور شامل 144 ایستگاه دائمی است که هرکدام دارای موقعیت‌های جغرافیایی خاصی هستند. این ویژگی‌ها به نقشه‌برداران کمک می‌کند تا حدود اراضی و مالکیت‌های ثبت‌شده را به دقت تعیین نمایند. نقشه‌برداران سازمان ثبت اسناد و املاک کشور می‌توانند با استفاده از نقشه شمیم، نقشه‌های کاداستری دقیق‌تری تهیه کنند؛ اما برای دسترسی به این نقشه، باید امکان ورود به سامانه از سوی سازمان ثبت اسناد و املاک برای افراد مشخص شده باشد.

مزایای سامانه شمیم

تهیه نقشه با استفاده از سامانه شمیم دارای مزایای فراوانی است که در تهیه نقشه‌های UTM قابل مشاهده نیست. به‌عنوان مثال، این سامانه به‌صورت خودکار از ورود قطعاتی که به‌درستی برداشت نشده‌اند جلوگیری می‌کند، که این ویژگی به‌عنوان یکی از نقاط قوت شمیم محسوب می‌شود. همچنین، فرآیند نقشه‌برداری طبق دستورالعمل‌های مشخص انجام می‌شود که این نیز از دیگر مزیت‌های این سامانه به شمار می‌رود. مزایای استفاده از شمیم در تهیه نقشه‌ها را می‌توان در موارد زیر بیان کرد.

1- به‌کارگیری سامانه شمیم در نقشه‌برداری باعث می‌شود که موقعیت املاک در کاداستر با دقت بالایی تعیین شود و این امر به جلوگیری از هرگونه اختلافات ملکی کمک می‌کند.

2- در مواقعی که حوادث طبیعی نظیر سیل و زلزله رخ می‌دهد، احتمال از بین رفتن مرزهای املاک بسیار زیاد است. در چنین شرایطی، با استناد به نقشه‌های تهیه‌شده توسط این سامانه، می‌توان به احیای مرزهای املاک اقدام کرد و این امر اهمیت ویژه‌ای دارد.

هر نقطه‌ای از کره زمین دارای مختصات خاص و منحصر به فردی است که توسط سیستم‌های مختلف جغرافیایی شناسایی می‌شود. یکی از این سیستم‌ها، سازمان UTM است که در سطح جهانی موقعیت‌های مختلف را تعیین می‌کند.

شمیم شبکه ثبت اطلاعات املاک

در کشور ایران، برای مشخص کردن موقعیت دقیق اراضی، سیستمی به نام شمیم طراحی شده است که به‌طور ویژه در داخل کشور کاربرد دارد. هزینه تهیه نقشه از طریق این سیستم بستگی به نوع اطلاعات و جزئیاتی دارد که کاربر قصد دارد به دست آورد. به‌طوری که هر چه اطلاعات بیشتری مورد نیاز باشد، هزینه نقشه نیز افزایش خواهد یافت. این سیستم به کاربران کمک می‌کند تا به‌ راحتی موقعیت‌های جغرافیایی را شناسایی و تحلیل کنند و در نتیجه، به بهبود مدیریت منابع و اراضی کمک می‌نماید.

مزایای ایجاد سامانه شمیم

افزایش حداکثر فاصله مجاز بین گیرنده‌ها، منجر به کاهش تعداد دستگاه‌های مورد نیاز برای پوشش یک منطقه می‌شود که این امر به نوبه خود هزینه‌ها را کاهش می‌دهد. همچنین، ایجاد یک شبکه همگن از مختصات به بهبود کیفیت خدمات کمک می‌کند. با استفاده از سیستم‌های GSM و اینترنت برای ارسال تصحیحات، امکان افزایش طول برد دستگاه‌ها فراهم می‌شود و وابستگی دقت نقاط به فاصله از ایستگاه مرجع کاهش می‌یابد، که نتیجه آن دقت یکسان برای تمامی نقاط خواهد بود. تعدیل و سرشکنی شبکه با بهره‌گیری از برداشت‌های طولانی‌مدت، به تدقیق بیشتر شبکه کمک می‌کند. استفاده از الگوریتم‌های پیچیده برای محاسبه پارامترها و خطاهای گیرنده، و همچنین تعدیل این خطاها با کمک چند ایستگاه مجاور، به دستیابی به مختصات دقیق و صحیح منجر می‌شود.

این شبکه به کاربران اجازه می‌دهد به طور دائمی به مختصات مورد نیاز خود در محدوده تحت پوشش دسترسی داشته باشند. همچنین، کاربران می‌توانند فقط با یک گیرنده، مختصات را تعیین کنند و از نیاز به استقرار بر روی نقاط مشخص خودداری کنند، که این امر سرعت عملیات تعیین موقعیت را افزایش می‌دهد و دقت برداشت‌ها را بهبود می‌بخشد.

سامانه شمیم بستر مختصاتی مشترک

امکان اخذ آبونمان و هزینه استفاده از شبکه، به ایجاد درآمد مالی برای این سیستم کمک می‌کند. همچنین، صحت‌سنجی و تعیین دقت نقاط برداشت شده برای مدیریت بهتر فرآیندها ضروری است. قابلیت نظارت بر کاربران و تهیه نمودارهای آماری نیز در این راستا اهمیت دارد.

این شبکه به دلیل تنوع کاربردهای آن، از جمله ناوبری دقیق، رصد فعالیت‌های تکتونیکی و لرزه‌نگاری، و همچنین تحقیقات علمی در حوزه‌های مختلف مانند مطالعات جوی و اتمسفری، بسیار کاربردی است. در نهایت، فراهم آوردن تعامل و هماهنگی بین دستگاه‌ها و سازمان‌ها، چه دولتی و چه خصوصی، در پروژه‌های عمرانی و اطلاعات مکانی، با داشتن یک بستر مختصاتی مشترک و دقیق، از جمله مزایای این شبکه‌ها به شمار می‌آید. به همین دلیل، شبکه‌های دائمی GNSS به بخشی جدایی‌ناپذیر از پروژه‌های تعیین موقعیت در سطح ملی تبدیل شده‌اند.

ویژگی سامانه شمیم

مزیت اصلی سامانه شمیم این است که با استفاده از یک گیرنده مولتی فرکانس و تنها با دسترسی به اینترنت، قادر به دریافت مختصات UTM نقاط مختلف خواهید بود. این سیستم به طور خودکار از ورود داده‌های نادرست جلوگیری می‌کند که این ویژگی، یکی از نقاط قوت آن محسوب می‌شود. استفاده از سامانه شمیم نه تنها از ورود اطلاعات هندسی نادرست جلوگیری می‌کند، بلکه توانایی اصلاح خطاهای موجود را نیز دارد.

این سامانه باعث می‌شود که موقعیت املاک در کاداستر با دقت بسیار بالا ثبت شود و به تبع آن، از بروز منازعات مربوط به اراضی جلوگیری می‌گردد. علاوه بر این، در مواقعی که حوادث طبیعی موجب تخریب زمین‌ها و مرزهای آن‌ها می‌شود، نقشه‌های ثبت‌شده در این سامانه امکان احیای حدود اراضی را فراهم می‌کند. این طرح در نهایت به شکل‌گیری یک شبکه ملی نقشه‌برداری کمک شایانی کرده است که می‌تواند به مدیریت بهتر منابع اراضی و جلوگیری از مشکلات آینده کمک کند.

معایب سامانه شمیم

استفاده از سامانه شمیم در نقشه‌برداری معایبی دارد که باید به آن‌ها توجه کرد. یکی از مشکلات اصلی این سامانه وابستگی آن به اینترنت است. به این معنا که تصحیحات و اطلاعات لازم تنها از طریق اینترنت به دستگاه‌های روور ارسال می‌شوند. در مناطقی که دسترسی به اینترنت وجود ندارد، بهره‌برداری از این سیستم به شدت محدود می‌شود و کارایی آن کاهش می‌یابد.

علاوه بر این، دقت برداشت‌های انجام شده توسط سامانه شمیم به طور قابل توجهی پایین‌تر از استانداردهای مورد انتظار است. به عبارت دیگر، ممکن است مختصات یک نقطه که امروز با استفاده از گیرنده‌های مولتی‌فرکانس یا GPSهای پیشرفته ثبت می‌شود، یک هفته بعد با اختلافی چند سانتیمتری مواجه شود. این نوسانات می‌توانند به عدم اطمینان در داده‌های برداشت شده منجر شوند. در نهایت، دقت ارتفاعی مختصات به دست آمده از سامانه شمیم نیز چندان قابل قبول نیست. بنابراین، برای کارهایی که نیاز به دقت بالای ارتفاعی دارند، توصیه می‌شود از این سامانه به تنهایی استفاده نشود و حتماً از روش‌های دیگر بهره گرفته شود تا از صحت و دقت داده‌ها اطمینان حاصل شود.

علت راه اندازی سامانه شمیم

سامانه شمیم به عنوان یک شبکه GNSS توسط سازمان ثبت اسناد و املاک کشور به منظور تسریع در اجرای طرح کاداستر ملی راه‌اندازی شده است. این شبکه که در سال 1395 تأسیس گردید، شامل ایستگاه‌های مرجع دائمی GNSS با مختصات مشخص است و قابلیت تعیین موقعیت آنی (RTK) را به صورت شبکه‌ای فراهم می‌آورد. هدف اصلی این سامانه، دقت بخشی به اطلاعات مکانی املاک است، اما کاربردهای آن فراتر از این هدف می‌باشد.

این شبکه در زمینه‌های گوناگونی از جمله نقشه‌برداری پروژه‌های عمرانی مانند راه‌ها، سدها و پل‌ها، ناوبری دقیق در سیستم‌های حمل و نقل و امداد، مطالعات زلزله و تکتونیک، فرونشست زمین، مدیریت بحران و نیز بررسی لایه‌های یونسفر و تروپسفر و هواشناسی به کار می‌رود. به‌طور کلی، سامانه شمیم به عنوان ابزاری کارآمد در پروژه‌های تحقیقاتی و ملی شناخته می‌شود که به بهبود مدیریت و نظارت بر مالکیت‌ها کمک می‌کند.

پشتیبانی سامانه شمیم

در بخش ارائه خدمات و پشتیبانی سامانه شمیم، سرور مرکزی به عنوان هسته اصلی فعالیت می‌کند. این سرور داده‌های مشاهداتی را از ایستگاه‌های مختلف دریافت و پردازش می‌نماید. به منظور تعیین موقعیت دقیق و آنی، تصحیحات لازم به گیرنده‌های Rover متصل به سامانه ارسال می‌شود. این بخش همچنین مسئولیت پشتیبانی از ایستگاه‌های مرکزی را بر عهده دارد و در صورت بروز مشکلات، اقدام به حل آن‌ها می‌کند.

مشکلات مورد نظر می‌تواند شامل ایرادات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری، به ویژه در گیرنده‌های مرجع GNSS باشد. علاوه بر این، در مواقعی که ارتباط ایستگاه‌ها با سرور مرکزی قطع شود یا اختلالی در ارسال تصحیحات به کاربران ایجاد گردد، تیم پشتیبانی به سرعت به آن موضوع رسیدگی می‌کند تا اطمینان حاصل شود که خدمات به‌طور مستمر در دسترس و با کیفیت باقی بماند. این رویکرد باعث افزایش کارایی و اعتماد به سامانه شمیم خواهد شد.

مرکز خدمات پشتیبانی شمیم

مرکز ارائه خدمات و پشتیبانی برای سامانه شمیم در این قسمت قرار دارد. سرور مرکزی این سامانه، داده‌های مشاهداتی که از ایستگاه‌ها جمع‌آوری شده است را از طریق شبکه دریافت می‌کند. پس از پردازش این داده‌ها در سرور مرکزی، تصحیحات لازم برای تعیین موقعیت دقیق به گیرنده‌های GNSS روور که به این سامانه متصل هستند، ارسال می‌شود.

علاوه بر این، این مرکز مسئولیت پشتیبانی از سرور مرکزی و ایستگاه‌های مرجع را به عهده دارد. این مسئولیت شامل نظارت و حل مشکلاتی است که ممکن است در سخت‌افزار یا نرم‌افزار به وجود آید. مشکلاتی همچون خرابی گیرنده‌های مرجع GNSS، قطع ارتباط ایستگاه‌ها با سرور مرکزی و اختلال در ارسال تصحیحات به کاربران، از جمله مواردی است که توسط این بخش پیگیری و رفع می‌شود. این مرکز با هدف اطمینان از عملکرد بهینه سامانه شمیم، به طور مستمر در حال ارزیابی و بهبود خدمات خود می‌باشد.

دقت سامانه شمیم

دقت سامانه‌های GNSS به طور قابل توجهی تحت تأثیر دریافت تصحیحات از سامانه شمیم قرار دارد. در شرایطی که این تصحیحات دریافت نشود، دقت موقعیت‌یابی می‌تواند بین ۳ تا ۳۰ متر متغیر باشد که این مقدار برای کاربردهای دقیق مانند نقشه‌برداری کاداستر کافی نیست. اما در صورت دریافت تصحیحات، دقت می‌تواند به ۱ تا ۲۰ سانتی‌متر برسد که این مقدار برای بسیاری از فعالیت‌های نقشه‌برداری بسیار مطلوب به شمار می‌آید.

مهم است که درک کنیم دقت موقعیت‌یابی به فاصله گیرنده Rover از نزدیک‌ترین ایستگاه مرجع وابسته است. دقت سامانه شمیم به صورت 10 میلی‌متر به علاوه 1 ppm تعیین می‌شود. عدد 10 میلی‌متر نشان‌دهنده دقت ثابت سامانه در شرایط ایده‌آل است و 1 ppm به معنی کاهش دقت به ازای هر کیلومتر فاصله از ایستگاه مرجع می‌باشد. به بیان دیگر، با افزایش فاصله، به ازای هر کیلومتر، دقت به میزان یک میلی‌متر کاهش می‌یابد. همچنین، در بازه یک سیگما، قابلیت اطمینان دقت 67 درصد و در حالت دو سیگما این قابلیت به 95 درصد افزایش می‌یابد. این نکات نشان‌دهنده اهمیت تصحیحات سامانه شمیم در بهبود دقت موقعیت‌یابی است.

کاربران سامانه شمیم

کاربران سامانه شمیم به سه دسته تقسیم می‌شوند. دسته اول شامل پرسنل سازمان اداره ثبت اسناد و املاک کشور است که با دریافت معرفی‌نامه از سازمان مربوط به استان خود، اقدام به ایجاد حساب کاربری می‌کنند. دسته دوم به افراد برون سازمانی تعلق دارد که نام‌های آنان از سوی اداره ثبت اسناد و املاک استان به اداره کل کاداستر ارسال می‌شود.

دسته سوم نیز به نقشه‌برداران اختصاص دارد. لازم به ذکر است که فعالیت در حوزه کاداستر فقط برای دسته‌های اول و دوم مجاز است و سرور مرکزی اطلاعات مربوط به حساب کاربری این افراد را ذخیره و امکان اعتبارسنجی آن‌ها را فراهم می‌کند. همچنین، گروه سوم می‌تواند به صورت رایگان از خدمات نقشه‌برداری و تعیین موقعیت آنی سامانه بهره‌برداری کند. سامانه شمیم با هدف اطلاع‌رسانی و اجرای طرح شمیم تأسیس شده و خدمات متعددی را در این زمینه ارائه می‌دهد. یکی از خدمات کلیدی این سامانه، دسترسی به نقشه شمیم و دریافت اطلاعات حدود اراضی و املاک ثبت شده است که آن را به یکی از سامانه‌های حیاتی در سطح ملی تبدیل کرده است.

در این سامانه، افراد مجاز می‌توانند به راحتی ثبت‌نام کرده و یا به حساب کاربری خود وارد شوند. همچنین، افرادی که قبلاً ثبت‌نام کرده‌اند و رمز عبور خود را فراموش کرده‌اند، می‌توانند از طریق بخش مربوط به حساب کاربری اقدام به بازیابی رمز خود نمایند. در وب‌سایت shamim.ssaa.ir، راهنماهای متنوعی برای آشنایی بیشتر کاربران با خدمات ارائه شده وجود دارد که می‌توانند به مطالعه و استفاده از آن‌ها برای دسترسی به خدمات مختلف بپردازند.

حساب کاربری سامانه شمیم

سامانه شمیم به سه دسته از کاربران خدمات متنوعی ارائه می‌کند. دسته اول شامل کارمندان سازمان اداره ثبت اسناد و املاک کشور است که با ارائه معرفی‌نامه از سوی سازمان استان مربوطه، امکان دسترسی به حساب کاربری را پیدا می‌کنند. این کاربران با حساب‌هایی که پیشوند SSAA دارند، به فعالیت در سامانه می‌پردازند. دسته دوم شامل افرادی است که خارج از سازمان فعالیت می‌کنند و نام‌های آنان به واسطه سازمان اداره ثبت اسناد و املاک استان به اداره کل کاداستر ارسال می‌شود تا در نظام جامع تعریف شوند. این دسته به عنوان کاربران برون‌سپاری شناخته می‌شوند و حساب‌های آنان با پیشوند SSBR در سامانه شمیم فعال است.

دسته سوم به عموم افرادی که در زمینه نقشه‌برداری فعالیت دارند اختصاص دارد. این کاربران با استفاده از شماره کد ملی خود، حساب کاربری ایجاد می‌کنند. یاد آوری می شود که فقط کاربران دو دسته 1 و 2 مجاز به نقشه برداری در حوزه کاداستر و تهیه نقشه‌های یو تی ام هستند و دیتا های ارسالی از طریق حساب‌ های کاربری آنها در سرور مرکزی سامانه شمیم ثبت می گردد. این ویژگی امکان اعتبارسنجی داده‌های برداشت‌شده در سامانه تام را برای آنان فراهم می‌آورد. همچنین، کاربران دسته سوم می‌توانند به‌صورت رایگان از خدمات تعیین موقعیت آنی سامانه شمیم، شامل تصحیحات آنی اینترنتی و پردازش داده‌ها، در پروژه‌های نقشه‌برداری خود بهره‌مند شوند.

مراحل پیاده سازی سامانه شمیم

جهت راه‌اندازی شبکه شمیم، مراحل زیر به اجرا درآمده است. ابتدا مشکلات موجود در برداشت و جانمایی املاک مورد بررسی قرار گرفت و مشخص شد که بیشترین چالش‌ها ناشی از برداشت مختصات مطلق ملک است. در ادامه، انواع راهکارهای موجود بررسی و شبکه ایستگاه‌های دائمی به همراه استفاده از تصحیحات NRTK به عنوان بهترین گزینه برای حل این معضل انتخاب شد. همچنین، بررسی شبکه‌های محلی و کشوری نشان داد که شبکه‌ای جامع که تمامی نیازهای ما را برآورده کند، وجود ندارد.

در مرحله بعد، نرم‌افزارهای ارائه‌دهنده تصحیحات شبکه مورد ارزیابی قرار گرفت و دو نرم‌افزار Spider Leica و GNsmart++ Geo به عنوان بهترین گزینه‌ها از نظر کیفیت، امکانات مدیریت کاربران، ابزارهای کنترل کیفیت و ارائه خدمات انتخاب شد. انتخاب نرم‌افزار Spider Leica به دلیل تطابق نرم‌افزار و سخت‌افزار، سابقه خدمات در ایران و داشتن نمایندگی معتبر صورت گرفت. همچنین، اطلاعات مربوط به 001 واحد ثبتی برای نصب ایستگاه‌ها جمع‌آوری گردید؛ این اطلاعات شامل مختصات، وضعیت ملکی یا استیجاری، عکس و شرح مشخصات واحد بود و برای این منظور نرم‌افزار Review Site و یک پایگاه داده طراحی شد.

ایستگاه کورس مرجع سامانه شمیم

گروهی از کارشناسان در اداره کل کاداستر برای پیگیری ورود اطلاعات واحدهای ثبتی و بررسی وضعیت هر واحد انتخاب شدند. خرید دستگاه‌های مرجع و برنامه‌ریزی برای نصب پایه و دستگاه نیز در دستور کار قرار گرفت که منجر به نصب 400 ایستگاه مرجع شد. بازدیدهای میدانی به منظور کنترل کیفی نصب ایستگاه‌ها انجام شد و برخی ایستگاه‌ها به جهت بهره‌وری بیشتر، نیاز به نصب دکل پیدا کردند.

پوشش سراسری کشور با سامانه شمیم، به جز استان‌های سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و نیمه جنوبی خراسان رضوی، برنامه‌ریزی شد. همچنین، مختصات ایستگاه‌ها در دو سیستم مختصات کشوری و جهانی محاسبه گردید. برنامه‌ریزی برای خرید نرم‌افزارها و سخت‌افزارهای پیش‌نیاز نصب، از جمله ویندوز 2012 Server و سرورهای سخت‌افزاری مورد نیاز نیز در دست اقدام است.

راهنمای ثبت نام در سامانه شمیم

برای شروع، به وب‌سایت شمیم به نشانی Shamim.SSAA.ir مراجعه کنید. پس از ورود به سایت، بر روی گزینه “مدیریت کاربران” کلیک نمایید. در منوی اصلی در بالای صفحه سمت راست، گزینه “ثبت‌نام” را انتخاب کنید. در این مرحله، اطلاعات لازم برای ثبت‌نام را با دقت و در حالت کیبورد انگلیسی وارد کنید. در قسمت “نام کاربری”، شماره ملی خود را بدون استفاده از فاصله یا علامت‌های اضافی و به صورت ۱۰ عدد پیوسته وارد کنید، به طوری که صفرهای ابتدایی نیز لحاظ شوند.

در فیلد “رمز عبور”، یک رمز عبور دلخواه انتخاب کنید و آن را در فیلد “تکرار رمز عبور” مجدداً وارد نمایید. دقت کنید که در این بخش، حروف بزرگ و کوچک تأثیرگذارند. نام خود را در فیلد نامFirst name وارد کنید. در قسمت شرکت Company اطلاعات مربوط به شغل خود را به تفصیل درج نمایید.

راهنمای ثبت نام شمیم کارمندان ثبت

اگر شما کارمند سازمان ثبت هستید، فقط کد سه رقمی واحد ثبتی CMS خود را با حروف بزرگ وارد کنید و سپس سه حرف اول برند دستگاه خود را (مانند لایکا LEI، سپتنتریو SEP و …) به همراه علامت خط زیر و شماره سریال دستگاه را اضافه کنید. به عنوان مثال، اگر از دستگاه سپتنتریو با شماره سریال ۷۸۹۴۵۶ در حوزه ثبتی ساوجبلاغ استفاده می‌کنید، باید عبارت “V60_SEP_789456” را وارد نمایید. در صورتی که کارمند سازمان ثبت نیستید، کد سه رقمی استان محل فعالیت خود را از جدول شماره ۱ انتخاب کنید و سپس علامت خط زیر را درج نمایید. اگر عضو نظام مهندسی هستید، عبارت “NEZAM” را اضافه کنید. به عنوان مثال، اگر در تهران مشغول به کار هستید و عضو نظام هستید، عبارت “۱۰۰_NEZAM” را در فیلد “شرکت” وارد کنید.

اگر از سوی یک سازمان دولتی معرفی شده‌اید، در انتهای کد استان، عبارت “GOV” را درج کنید. به عنوان مثال، اگر از طرف یک سازمان دولتی در استان البرز فعالیت می‌کنید، عبارت “V00_GOV” را وارد کنید. اگر هیچ‌یک از شرایط فوق شامل حال شما نمی‌شود، باید عبارت “PRI” را در انتها درج کنید. برای مثال، اگر در استان فارس مشغول به کار هستید، باید عبارت “K00_PRI” را در فیلد “شرکت” وارد نمایید.

مدارک ثبت نام در سامانه شمیم

در بخش تصویر کاربری، اگر شما عضو نظام مهندسی هستید، لازم است تصویر پروانه نظام مهندسی خود را با کیفیت ۳۰۰ DPI اسکن کرده و حجم آن کمتر از ۸۰ کیلوبایت باشد. این تصویر باید به فرمت JPEG بارگذاری شود. در صورتی که به عنوان نماینده از سوی یک اداره یا سازمان دولتی معرفی شده‌اید، تصویر معرفی نامه خود را که با شرایط مشابه اسکن شده، بارگذاری کنید. برای کارمندان سازمان ثبت، بارگذاری تصویر الزامی نیست. اگر شما یک شخص حقیقی هستید و هیچ‌یک از شرایط فوق را ندارید، باید کارت ملی خود را با کیفیت ۳۰۰ DPI و حجم کمتر از ۸۰ کیلوبایت اسکن و بارگذاری نمایید.

در قسمت پست الکترونیکی، آدرس ایمیل خود را با دقت وارد کنید. همچنین، در قسمت زبان، گزینه انگلیسی را انتخاب نمایید. شماره موبایل خود را به‌دقت در فیلد مربوطه وارد کرده و در قسمت نام و مدل دستگاه، نام دستگاه خود را به همراه علامت دش (-) و سپس مدل آن ذکر کنید. برای کارمندان سازمان ثبت، در قسمت شماره سریال دستگاه، شماره سریال دستگاه خود را با دقت درج نمایید، زیرا این اطلاعات در کنترل بهره‌برداری از دستگاه‌های خریداری شده مورد استفاده قرار می‌گیرد.

ثبت نام حقوقی سامانه شمیم

اگر به عنوان نماینده دولتی معرفی شده‌اید، باید نام سازمان، شماره نامه و تاریخ نامه را در فیلدهای مربوطه وارد کنید. همچنین، اعضای نظام مهندسی باید شماره پروانه خود را در فیلد مشخص شده درج نمایند. نام استان محل فعالیت خود را از جدول تعیین شده انتخاب کرده و در فیلد نام استان وارد کنید. در حال حاضر، فعال‌سازی کاربری همکاران ثبت‌اسناد در سامانه شمیم از طریق مراحل اداری انجام می‌شود. در آینده، فعال‌سازی سایر متقاضیان بر اساس دستورالعملی که در وب‌سایت ssaa.ir منتشر خواهد شد، صورت خواهد گرفت. نام محصول اعلام شده از سوی کاربر پس از تأیید اداره کل ثبت استان، فعال خواهد شد.

نقشه برداری توسط سامانه شمیم

تهیه نقشه با استفاده از سامانه شمیم بر اساس روش O-RTK انجام می‌شود که شباهت‌هایی به روش‌های RTK و PPK دارد. در این روش، ما به عنوان کاربر، مسئول تعیین موقعیت پایه BASE نیستیم . در عوض، این وظیفه بر عهده یک سازمان دولتی یا خصوصی است که مکان و نصب گیرنده BASE را مدیریت می‌کند و ما تنها از آن بهره‌برداری می‌کنیم.

به طور خاص، گیرنده‌هایی که توسط سازمان ثبت در مکان‌هایی همچون حیاط یا پشت بام دفاتر خود نصب و با مختصات دقیق کالیبره شده‌اند، به عنوان BASE عمل کرده و تصحیحات لازم را محاسبه می‌کنند. به جای اینکه این اطلاعات از طریق ارتباط رادیویی به دستگاه ROVER ارسال شود، آنها به یک سرور آپلود می‌گردند. گیرنده مولتی فرکانس شمیم به عنوان ROVER، با اتصال به اینترنت و وارد کردن نام کاربری و رمز عبور در کنترلر خود، به سرور سازمان ثبت متصل می‌شود. سپس تصحیحات دریافت شده را دانلود کرده و بر روی داده‌هایی که از مشاهدات ماهواره‌ای به‌دست آمده، اعمال می‌کند.

دقت تعیین موقعیت سامانه شمیم

دقت موقعیت‌یابی گیرنده‌های GNSS بدون دریافت تصحیحات از سامانه شمیم به طور کلی بین 3 تا 30 متر متغیر است. این سطح دقت برای پروژه‌های دقیق نقشه‌برداری مانند کاداستر و برداشت و پیاده‌سازی نقاط مناسب نیست و بیشتر در ناوبری و پروژه‌هایی که دقت کمتری نیاز دارند، کاربرد دارد.با بهره گیری از تصحیحات ارسالی سامانه شمیم یا ایستگاه کورس شمیم، می‌توانیم به دقتی در محدوده یک تا بیست سانتی متر در تعیین موقعیت آنی یا RTK دست پیدا کنیم. این دقت می‌تواند در بسیاری از فعالیت‌های نقشه‌برداری بسیار مناسب و حتی ایده‌آل باشد. در سیستم RTK، فاصله گیرنده Rover از نزدیک‌ترین ایستگاه مرجع تأثیر زیادی بر دقت موقعیت‌یابی دارد.

اگر از پیشرفته‌ترین دستگاه‌های GNSS در ایستگاه‌های مرجع و گیرنده Rover استفاده شود، می‌توان دقتی معادل 8 میلی‌متر به علاوه 0.5ppm را تحت شرایط ایده‌آل و در فضای باز انتظار داشت. در اینجا، 8 میلی‌متر به عنوان دقت ثابت و 0.5ppm به عنوان دقت متغیر شناخته می‌شود. دقت ثابت به این معناست که در بهترین شرایط، حداکثر دقت سامانه 8 میلی‌متر خواهد بود. اما دقت متغیر به این معناست که به ازای هر 1 کیلومتر فاصله گیرنده از ایستگاه مرجع، دقت تعیین موقعیت به اندازه 0.5 میلی‌متر کاهش می‌یابد. این ویژگی‌ها نشان‌دهنده اهمیت انتخاب فاصله مناسب و تجهیزات به‌روز برای دستیابی به دقت‌های بالای موقعیت‌یابی است.

افزایش دقت سامانه شمیم

با توجه به دقت‌های مشخص شده، اگر گیرنده‌ای در فاصله 35 کیلومتری از ایستگاه مرجع سامانه شمیم قرار گیرد، دقت یک سیگما حدود 4.5 سانتی‌متر و دقت دو سیگما تقریباً 9 سانتی‌متر خواهد بود. این دقت در شرایط آسمان باز و با در دسترس بودن ماهواره‌ها محقق می‌شود. اما در صورت وجود موانع و دید محدود به ماهواره‌ها، دقت تعیین موقعیت با استفاده از گیرنده‌های GPS یا GNSS کاهش خواهد یافت.

عوامل مختلفی مانند خطای مولتی‌پث، شرایط جوی نظیر تروپسفر و یونسفر، تعداد ماهواره‌های قابل ردیابی، و همچنین تکنولوژی گیرنده Rover بر دقت تأثیر می‌گذارند. به علاوه، خطاهای انسانی مانند عدم تراز بودن و سانتراژ نیز باید در نظر گرفته شوند. برای نمونه، در صورت استفاده از یک ژالن دو متری با دقت تراز 8 دقیقه، خطای تقریبی 5 میلی‌متر در موقعیت نهایی ایجاد خواهد شد.

گیرنده مولتی فرکانس شمیم

این موارد با فرض کالیبره بودن تجهیزات Rover از جمله گیرنده مولتی فرکانس شمیم، ژالن و تراز ژالن بررسی می‌شود و خطاهای سیستماتیک نیز در نظر گرفته می‌شود. در عملیات نقشه‌برداری، به ویژه در نقشه‌برداری کاداستر، شناسایی دقیق نقاط رئوس زمین یا ملک با چالش‌هایی همراه است. برخی از این چالش‌ها مانند عدم دسترسی به نقاط رئوس و ناتوانی در تراز گرفتن می‌تواند با استفاده از گیرنده‌های GNSS به همراه تیلت سنسور بهبود یابد. برای اطلاعات بیشتر درباره انواع تیلت سنسورها و روش‌های برداشت با این تجهیزات، می‌توان به مقالات مرتبط مراجعه کرد.

سامانه های دائمی  GNSS شمیم

تعیین مختصات با استفاده از گیرنده‌های GNSS یکی از روش‌های معتبر و دقیق در این حوزه به شمار می‌رود. با این حال، دستیابی به نتایج مطلوب نیازمند رعایت نکات ویژه‌ای است. معمولاً مختصات از طریق دو روش کد Code و فاز Phase Carrier به دست می‌آید که هر کدام ویژگی‌ها و محدودیت‌های خاص خود را دارند. در روش کد، مختصات به سرعت تعیین می‌شود، اما دقت آن معمولاً بین چند متر تا چند ده متر متغیر است؛ به همین دلیل، این روش بیشتر برای ناوبری مناسب است.

روش فاز دقت بسیار بیشتری دارد و دقت آن می‌تواند بین چند میلیمتر تا چند سانتیمتر باشد، اما این روش پیچیدگی‌های بیشتری را نیز به همراه دارد. یکی از شرایط کلیدی برای دستیابی به دقت بالا در این روش، استفاده از روش تفاضلی یا دیفرانسیلی است. به این معنا که یک گیرنده GNSS باید در یک نقطه ثابت مستقر باشد و همزمان با یک گیرنده دیگر مشاهدات را انجام دهد. این بدان معناست که هر کاربر باید دو دستگاه را در اختیار داشته باشد و به طور همزمان آنها را مدیریت کند. نقطه اول، که به عنوان نقطه مرجع شناخته می‌شود، باید بر روی نقطه‌ای با مختصات مشخص در سیستم مختصات کشوری قرار گیرد تا مختصات به دست آمده به طور هماهنگ با این سیستم باشد.

روش نقشه برداری سامانه شمیم

فاصله بین دو گیرنده نباید از حدود 10 کیلومتر بیشتر شود. در صورت وجود نداشتن نقطه‌ای در این فاصله، می بایست مختصات به نقطه‌ کمکی انتقال داده شود. سپس با جابجایی مرجع به نقطه کمکی و تکرار عملیات نقشه برداری، مختصات نقطه معلوم به محدوده مورد نظر انتقال داده شود. این فرآیند ممکن است به طولانی شدن کار و افزایش هزینه‌ها و همچنین کاهش دقت منجر شود. در پروژه‌های ملی، مانند کاداستر جامع، طراحی یک شبکه پیوسته از نقاط معلوم و گیرنده‌های دائمی می‌تواند راه حلی برای این چالش‌ها باشد. این تجربه به وضوح در پروژه‌های مشابه در کشورهای توسعه یافته مشاهده شده است و می‌تواند به بهبود دقت و کارایی در تعیین مختصات کمک کند.

تعیین مختصات ایستگاه‎های سامانه شمیم

به نقل از روابط عمومی سازمان نقشه‌برداری کشور و اداره ژئودزی و ژئودینامیک، در راستای همکاری میان این دو نهاد، مختصات 143 ایستگاه سامانه شمیم سازمان ثبت اسناد و املاک کشور در چندین مرحله به‌روز رسانی شده است. این مختصات در چهارچوب مختصات مرجع جهانی ITRF2014 و همچنین مبنای مسطحاتی ملی IRGD2010 محاسبه و ارائه گردیده است.

برای تعیین مختصات ایستگاه‌های سامانه شمیم بر اساس ITRF2014، نرم‌افزار GAMIT/GLOBK نسخه 10.7 به کار گرفته شده است. این نرم‌افزار با اتصال به 16 ایستگاه جهانی IGS و ایستگاه‌های شبکه دائمی ژئودینامیک و GNSS ایران، به پردازش داده‌ها پرداخته است. همچنین، محاسبه مختصات ایستگاه‌ها در مبنای مسطحاتی ملی با استفاده از استراتژی مشابهی انجام شده است که در آن، مختصات نقاط با اعمال پارامترهای ترانسفورماسیون و مدل تغییرشکل منطقه به مختصات پردازش شده در چارچوب ITRF تبدیل می‌شود.

ایستگاه‌های دائمی ژئودینامیک GNSS

لازم به ذکر است که شبکه ایستگاه‌های دائمی ژئودینامیک و GNSS سازمان نقشه‌برداری کشور از سال 1383 تأسیس شده و فاز اول آن شامل 106 ایستگاه در دی ماه 1385 به بهره‌برداری رسید. در سال 1392، فاز دوم این شبکه به پایان رسید و گزارش مربوط به پردازش 125 ایستگاه این شبکه در چارچوب ITRF2014 ارائه شد.

یکی از وظایف کلیدی سازمان نقشه‌برداری کشور به عنوان نهاد سیاست‌گذار در زمینه تهیه نقشه و اطلاعات مکانی، ایجاد، حفظ و گسترش شبکه‌های مبنایی است. این شبکه‌ها به عنوان چارچوب مرجع ملی برای تهیه نقشه‌های دقیق، انجام پروژه‌های نقشه‌برداری، عمرانی و اکتشافی استفاده می‌شوند. به همین دلیل، سازمان نقشه‌برداری کشور از گذشته اقدام به تأسیس و گسترش شبکه‌های مبنایی ژئودزی و ترازیابی دقیق کرده است، به گونه‌ای که هم‌اکنون تمامی نقشه‌ها و پروژه‌های نقشه‌برداری کشور به این نقاط متصل می‌شوند. با پیشرفت فناوری و گسترش پوشش ماهواره‌های تعیین موقعیت، ایجاد شبکه ایستگاه‌های دائمی در کشورهای مختلف به طور چشمگیری افزایش یافته است.

نرم افزار های سامانه شمیم

نصب نرم‌افزارها بر روی سرورها و انجام تنظیمات لازم، از جمله اقداماتی است که در راستای ایجاد ارتباط بین ایستگاه‌ها و سرور Spider صورت می‌گیرد. در این راستا، هماهنگی‌های لازم با بخش IT سازمان انجام می‌شود. همچنین، دو گروه از کارشناسان در اداره کل کاداستر تشکیل می‌شود تا به‌طور دائمی بر شبکه از دو جنبه ارتباطی و کیفیتی نظارت داشته باشند.

بررسی دستگاه‌های Rover از جنبه‌های مختلف، از جمله سابقه دستگاه، شرکت سازنده، خدمات پس از فروش، دقت و سهولت استفاده، و کیفیت دستگاه و کنترلر، از دیگر وظایف این گروه است. این بررسی شامل انجام تست‌های میدانی همزمان و غیرهمزمان برای ارزیابی این دستگاه‌ها و تصمیم‌گیری درباره خرید آنها خواهد بود.

تهیه مستندات فنی برای مناقصه و خرید دستگاه‌های Rover نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. در این راستا، برنامه‌ریزی برای تحویل، توزیع، آموزش و تهیه مستندات و فیلم‌های آموزشی برای همکاران انجام می‌شود. همچنین، دستورالعمل‌هایی برای ثبت‌نام کاربران در سامانه شمیم و دسته‌بندی استانی آنها تدوین می‌گردد و مدیر استانی برای مدیریت توزیع کاربران تعیین می‌شود.

کاربران سامانه شمیم ثبت اسناد

تا به حال بیش از 811 کاربر در سامانه شمیم ثبت‌نام شده و مدیریت آنها به‌طور گسترده انجام شده است. پاسخ‌گویی به نیازها و مشکلات کاربران نیز از وظایف اصلی این گروه به شمار می‌رود. در این راستا، جداول جدید و نرم‌افزار اختصاصی برای ورود برداشت‌های انجام شده در سیستم شمیم ایجاد شده و ارتباط آن با نظام جامع کاداستر برقرار شده است. این اقدام به‌منظور جلوگیری از ورود اطلاعات خارج از سیستم شمیم و نظارت هفتگی و ماهانه بر روی این اطلاعات در مقیاس‌های مختلف صورت می‌گیرد.

آموزش و هماهنگی برای نصب نرم‌افزار ورود اطلاعات در واحدهای ثبتی و رفع اشکالات همکاران نیز در دستور کار قرار دارد. تاکنون بیش از 10 هزار مورد نقشه‌برداری در کشور با استفاده از سامانه شمیم انجام شده و 25,111 قطعه ملکی با همکاری نقشه‌برداران درون سازمانی ثبت شده است. همچنین تثبیت 11,180 قطعه ملکی در این سامانه انجام شده است. شبکه مدیریت یکپارچه مالکیت‌ها با هدف تسهیل کار نقشه‌برداران و کنترل صحت برداشت‌ها، به گونه‌ای طراحی شده که کارشناسان رسمی دادگستری نقشه‌برداری می‌توانند صحت انجام امور برداشت مالکان را تأیید کنند و در صورت نیاز، گواهی مربوطه را صادر نمایند.

نحوه دریافت تصحیحات سامانه شمیم

پس از پایان مراحل ارسال فایل برداشت، سامانه به انجام محاسبات لازم می‌پردازد. برای مشاهده نتایج و محاسبات، کاربر می‌تواند به قسمت Results از طریق نوار بالای صفحه یا ستون سمت چپ مراجعه کند. در صفحه‌ای که باز می‌شود، نام کاربر مشخص است و نتایج تمامی درخواست‌های مربوط به آن کاربر در این بخش قابل مشاهده می‌باشد. کاربر می‌تواند بر اساس نیاز خود، یکی از گزینه‌ها یا تمامی آنها را انتخاب کند و در اینجا به نتایج Computations توجه می‌شود.

سپس کاربر می‌تواند با توجه به تاریخ، محاسبات درخواست شده را از یک تاریخ مشخص تا تاریخ دیگری انتخاب کرده و با کلیک بر روی گزینه Show، نتایج را مشاهده کند. نتایج نمایش داده شده به سه دسته تقسیم می‌شوند. علامت چرخ دنده نشان‌دهنده در حال انجام بودن محاسبات توسط سامانه است و کاربر باید تا پایان و تأیید این محاسبات صبر کند. علامت تأیید نیز نشان‌دهنده موفقیت‌آمیز بودن محاسبات است و کاربر می‌تواند با کلیک بر روی گزینه دانلود، نتایج و مختصات محاسبه شده شامل WGS 84 Geodetic Coordinates و Local Grid Coordinates را در پایین صفحه مشاهده کند.

در صورتی که خطایی در فایل ارسالی وجود داشته باشد که سامانه قادر به پردازش آن نباشد، علامت تعجب نمایش داده می‌شود. با قرار گرفتن روی این علامت، خطای مربوطه به کاربر اعلام می‌شود. اگر خطا به عدم شناسایی آنتن مربوط باشد، کاربر می‌بایست با اداره کل کاداستر تماس بگیرد و مشخصات آنتن دستگاه دریافت‌کننده ماهواره‌ای خود را به این اداره اعلام کند. در غیر این صورت، کاربر باید اقدامات لازم برای رفع خطا را بر اساس اعلام سامانه انجام دهد.

هدف سامانه شمیم چیست؟ 

برای دریافت سند تک برگی ثبت مختصات ملک، استفاده از سامانه شمیم الزامی است. همه دستگاه‌ها موظفند که تمامی مستندات و اطلاعات توصیفی املاک متعلق به خود یا تحت اختیارشان، از جمله اطلاعات ثبتی، نوع کاربری، نام بهره‌بردار و نقشه‌های مختصات جغرافیایی را با رعایت اصول امنیتی، حداکثر ظرف مدت دو سال از تاریخ اجرای این قانون تهیه و به سازمان مربوطه ارائه دهند تا سند مالکیت حدنگار صادر شود.

سامانه شمیم نقش مهمی در تحقق این قانون ایفا کرده و استفاده گسترده از آن به تشکیل نقشه‌ای جامع از املاک در کشور کمک می‌کند. در مناطقی که امکان برداشت با دوربین وجود ندارد، می‌توان از این سامانه بهره برد. با این حال، برای پیاده‌سازی ستون‌ها و سایر عملیات نقشه‌برداری، نیاز به دقت بسیار بالا و میلی‌متری است که این سیستم در این موارد کارایی ندارد. این سامانه در دسترس کارشناسان رسمی دادگستری، ثبتی و نظام مهندسی امور نقشه‌برداری قرار دارد و استفاده از آن مستلزم اخذ مجوزهای قانونی است.

سامانه شمیم به دقت بیشتر مختصات جغرافیایی املاک در اداره ثبت اسناد و املاک کمک می‌کند و از ثبت املاکی که مختصات آن‌ها به درستی تعیین نشده است، جلوگیری می‌نماید. ثبت املاک در سامانه شمیم به رفع مشکلات ملکی از جمله تعرض به حریم املاک و جانمایی دقیق آن‌ها پس از حوادثی مانند سیل و زلزله کمک می‌کند. در صورتی که فضای کافی وجود نداشته باشد و عوارضی مانند درختان و ساختمان‌ها مانع برداشت شوند، استفاده از این سیستم نیازمند به کارگیری دستگاه‌های کمکی در فاصله‌ای مناسب از این موانع است.

تفاوت سامانه شمیم و شمیم پلاس

تفاوت اصلی میان سامانه شمیم و سامانه شمیم پلاس در ظرفیت و قابلیت ارائه خدمات همزمان به کاربران است. این دو سامانه به طور همزمان در حال فعالیت هستند تا بهبود دسترسی به تصحیحات NRTK را برای کاربران فراهم کنند. با توجه به افزایش کاربران سامانه شمیم در پی برونسپاری در استان‌های مختلف ایران، ظرفیت این سامانه به حداکثر 350 کاربر همزمان محدود شده است.

در عوض، سامانه شمیم پلاس با بهره‌گیری از نرم‌افزار GNSMART، توانایی ارائه خدمات به بالای 1300 کاربر همزمان را دارد که این امر باعث افزایش قابل توجه تعداد کاربرانی می‌شود که می‌توانند به صورت آنی از تصحیحات بهره‌مند شوند. علاوه بر این، ایستگاه‌های جدید سامانه شمیم به منظور بهبود تراکم موقعیتی در مناطقی که تعداد ایستگاه‌ها کم است. با این حال، هنوز مناطقی وجود دارند که امکان نصب ایستگاه‌های مرجع دائمی در آن‌ها فراهم نیست و این موضوع باعث نابرابری در تراکم ایستگاه‌های CORS می‌شود.

سامانه شمیم پلاس به دلیل استفاده از نرم‌افزار GNSMART، توانایی ارائه تصحیحات مؤثر در مناطق با طول بیس لاین بلند را دارد. در صورتی که، فاصله گیرنده مولتی فرکانس شمیم شما از ایستگاه کورس مرجع زیاد باشد، سامانه شمیم پلاس نسبت به سامانه شمیم عملکرد بهتری خواهد داشت. در نهایت، باید توجه داشت که در مناطق با بیس لاین‌های کوتاه‌تر، تفاوت عملکرد این دو سامانه چندان مشهود نیست. فایل صوتی ذیل نحوه ثبت نام در سامانه شمیم پلاک را تشریح می کند.

سامانه شمیم شبکه مدیریت یکپارچه مالکیت

در دنیای معاصر، اطلاعات مکانی نقش حیاتی و ارزشمندی در بانک‌های اطلاعاتی ایفا می‌کنند. هنگامی که این اطلاعات به داده‌های توصیفی افزوده می‌شوند، ارزش بانک اطلاعاتی به طرز چشمگیری افزایش می‌یابد. اما چالش‌های مربوط به جمع‌آوری، به‌روزرسانی و مدیریت داده‌های مکانی نسبت به داده‌های توصیفی بیشتر و پرهزینه‌تر است. این موضوع باعث شده که فرآیند جمع‌آوری اطلاعات مکانی در سازمان‌ها با کندی پیش برود.

سازمان ثبت اسناد و املاک کشور به عنوان نهاد اصلی مدیریت مالکیت، پیشگام در ذخیره و مدیریت داده‌های مکانی به همراه اطلاعات توصیفی است. از حدود یازده سال پیش، بر اساس قوانین جدید، نمایندگان و نقشه‌برداران موظف به بازدید از املاک برای صدور سند مالکیت شدند. در این رویکرد، نماینده مسئول جمع‌آوری داده‌های توصیفی و نقشه‌بردار موظف به گردآوری داده‌های مکانی است. این امر نشان‌دهنده تلاش‌های سازمان ثبت در جمع‌آوری داده‌های مکانی به همراه اطلاعات توصیفی است.

نقش سامانه شمیم در نقشه برداری املاک

مشخصات هندسی و مکانی یک ملک به دو دسته تقسیم می‌شود: مشخصات هندسی نسبی و مطلق. مشخصات نسبی شامل ابعاد، طول و مساحت ملک است، در حالی که مشخصات مطلق، موقعیت ملک در یک سیستم مختصات جهانی و آزیموت (زاویه نسبت به شمال واقعی) را در بر می‌گیرد. محاسبه مشخصات نسبی با ابزارهای ساده‌ای مانند متر نواری امکان‌پذیر است، اما برای محاسبه مشخصات مطلق به ابزارها و روش‌های پیشرفته‌تری نیاز است.

با افزایش ارزش زمین و مسکن، دعاوی ملکی نیز افزایش یافته است و مشخصات مکانی و هندسی بیشترین توجه را به خود جلب کرده‌اند. بین این دو نوع مشخصات، مشخصات مطلق سهم بیشتری از دعاوی را به خود اختصاص می‌دهند. بنابراین، جمع‌آوری دقیق مشخصات هندسی نسبی و مطلق املاک از اهمیت بالایی برخوردار است. بررسی روش‌های مختلف نقشه‌برداری نشان می‌دهد که یکی از بهترین راه‌حل‌ها برای جمع‌آوری همزمان این مشخصات، استفاده از سیستم‌های تعیین مختصات جهانی GNSS است.

شبکه مدیریت یکپارچه مالکیت ها (شمیم)

سازمان ثبت اسناد و املاک کشور با دارا بودن بیش از 100 واحد ثبتی و 1120 نقشه‌بردار، زیرساخت مناسبی برای راه‌اندازی یک شبکه دائمی GNSS فراهم آورده است. این زیرساخت ارزشمند به سازمان این امکان را داده تا در سطح ملی اقدام به طراحی و پیاده‌سازی “شبکه مدیریت یکپارچه مالکیت‌ها” با نام اختصاری “شمیم” نماید. هدف از این تلاش، بهبود دقت اطلاعات مکانی املاک و ایجاد زیرساختی برای بهره‌برداری از فناوری‌های ماهواره‌ای در سطح کشور است.

شمیم فراتر از یک شبکه متشکل از ایستگاه‌های دائمی GNSS است. این سیستم شامل ترکیبی از ایستگاه‌های دائمی، نقشه‌برداران واحدهای ثبتی و گیرنده‌های روور توزیع‌ شده در میان آنها می‌باشد. همچنین، این شبکه شامل زیرساخت‌های سخت‌افزاری، شبکه، نیروی انسانی، مدیریت کاربران، نظارت و پشتیبانی از سیستم، نرم‌افزارهای مربوط به مدیریت کاربران و نرم‌افزارهای واسط برای صدور اسناد مالکیت و همچنین دستورالعمل‌ها و شیوه‌نامه‌های اجرایی است. از این رو، شمیم به عنوان یک سیستم جامع، نقش بسزایی در بهبود فرآیندهای ثبتی و افزایش دقت اطلاعات مکانی ایفا می‌کند.

چند نکته در استفاده از سامانه شمیم

قابلیت‌های دستگاه خود را به دقت شناسایی کنید. با توجه به نوع منظومه‌ها و ورژن RTCM دریافتی، نوع تصحیحات قابل پشتیبانی را بررسی نمایید و بر اساس آن، بهترین گزینه را انتخاب کنید. در صورتی که با مشکلاتی در استفاده از تصحیحات شبکه مواجه شدید، می‌توانید از تصحیحات نزدیک‌ترین ایستگاه استفاده کنید. همچنین، آگاهی از پوشش GSM منطقه کاری شما با تمامی اپراتورها، به شما کمک می‌کند تا در زمان کار، اولویت‌بندی مناسبی برای انتخاب اپراتور داشته باشید.

هنگام نزدیک شدن به نقاطی که دید محدودی به آسمان دارند، سعی کنید از فضای باز به آن نقاط نزدیک شوید. اگر دقت موقعیت‌یابی در نقاطی که نمای خوبی به آسمان ندارند برای شما حائز اهمیت است، پس از ثبت مختصات، بگذارید تا گیرنده دوباره در حالت float و fix قرار گیرد و مختصات را مجدداً ثبت کنید. این کار به ویژه در شرایطی که پس از ثبت اولیه، دستگاه از حالت fix خارج شده باشد، اهمیت بیشتری دارد.

همچنین، از میزان شارژ سیم‌کارت‌ها و باتری دستگاه و کنترلر خود آگاه باشید و زمان کاری هر یک را کنترل کنید. استفاده از یک متر لیزری و تقاطع از دو نقطه می‌تواند به برداشت نقاط سخت کمک شایانی کند. ثبت طول‌ها در کد نقطه شما را از نیاز به کشیدن کروکی بی‌نیاز کرده و سرعت عمل کار را نیز افزایش می‌دهد. قبل از شروع کار، از طریق منوی سایت status وب‌سایت shamim.ssaa.ir/sbc، از آنلاین بودن ایستگاه‌ها و فاصله محل کار خود تا نزدیک‌ترین ایستگاه مطلع شوید.

شمیم شبکه ملی یکپارچه ملک

مطابق با ماده 9، تمامی دستگاه‌ها موظفند که تمام مدارک و اطلاعات مربوط به املاک تحت مالکیت یا مدیریت خود را شامل مشخصات ثبتی، نوع کاربری، نام بهره‌بردار و نقشه‌های جغرافیایی این املاک را با رعایت جوانب امنیتی، حداکثر ظرف مدت دو سال از تاریخ لازم‌الاجرا شدن این قانون تهیه کرده و برای صدور سند مالکیت حدنگار به سازمان مربوطه ارائه دهند. این شبکه، با راه‌اندازی ایستگاه‌های دائمی و ایجاد پوشش کامل در هر استان، امکان انجام عملیات تحدید حدود املاک و تکمیل نقشه کاداستر را با دقت بالا فراهم می‌آورد و از بروز تداخل و تعارض بین املاک با استفاده از تعیین موقعیت دقیق در سیستم‌های مختصات جهانی جلوگیری می‌کند.

شمیم، به معنای “شبکه ملی یکپارچه ملک”، به ویژه برای نقشه‌برداری کاداستر با دقت ۵ سانتیمتر طراحی شده است. این شبکه از ایستگاه‌های ثابت برای برداشت آنی اطلاعات استفاده می‌کند و ارتباطات مخابراتی و سیم‌کارت‌های متصل به دستگاه‌های متحرک (روور) در اجرای قانون حدنگار و یکپارچه‌سازی نقشه‌ها نقش بسزایی دارند. در ادامه این طرح، تمامی ارگان‌ها، ادارات و حتی نقشه‌برداران نظام مهندسی می‌توانند با بهره‌گیری از امکانات شمیم و از طریق برقراری ارتباط و اخذ مجوزهای قانونی، به برداشت اطلاعات مربوط به قطعات زمین بپردازند.

تفاوت سیستم یو تی ام و سامانه شمیم

سامانه شمیم به تازگی در ادارات ثبت راه‌اندازی شده است و با سیستم یو تی ام که یک سیستم جهانی محسوب می‌شود، تفاوت‌هایی دارد. در حالی که یو تی ام به عنوان یک استاندارد بین‌المللی شناخته می‌شود، سامانه شمیم به عنوان یک سیستم ملی طراحی شده است. هر یک از این دو سیستم کاربردهای خاص خود را دارند و برای دریافت سند تک برگی از ادارات ثبت، استفاده از هر دو الزامی می‌باشد. در مطالب پیشین اطلاعات کافی درباره سیستم مختصات یو تی ام و نقشه‌های آن ارائه شده است، لذا در اینجا به توضیح سامانه ملی شمیم می‌پردازیم.

از ابتدای سال 1395، طرح امکان‌سنجی و مطالعات مرتبط با سامانه شمیم (شبکه ملی یکپارچه مالکیت) آغاز گردید. در این روند، با بررسی نقشه‌ها و عکس‌های هوایی استان و در نظر گرفتن عواملی چون وسعت زمین و موانع ارتفاعی مانند کوه‌ها و ساختمان‌های بلند و دکل‌های مخابراتی، مراحل پیاده‌سازی این سامانه کلید خورد. به منظور اجرای این طرح، آنتن مربوط به ایستگاه مرجع بر روی ساختمان اداره کل نصب و راه‌اندازی شد. این اقدامات به منظور بهبود دقت و کارایی سامانه شمیم انجام شده و می‌تواند نقش مهمی در تسهیل روند اخذ اسناد مالکیت ایفا کند.

قانون حد نگار و سامانه شمیم

سامانه شمیم به منظور تثبیت اراضی تحت مدیریت ادارات دولتی و بر اساس قانون حد نگار و آیین‌نامه‌های مربوطه ایجاد شده است. هدف اصلی این سامانه صدور اسناد کاداستری، استانداردسازی تهیه نقشه‌های کاداستری و یکپارچه‌سازی عملیات اجرایی در سطح استان است. این اقدامات به کاهش تداخل‌ها و تعارضات در صدور اسناد کمک می‌کند. شمیم به عنوان یک شبکه از ایستگاه‌های دائمی جی‌ان‌اس، به مراتب فراتر از آن عمل می‌کند. این سامانه به ترکیبی از ایستگاه‌های دائمی، نقشه‌برداران واحدهای ثبتی، گیرنده‌های روور، زیرساخت‌های سخت‌افزاری و شبکه نیاز دارد. همچنین، در این سیستم نیروی انسانی، مدیریت کاربران، نظارت و پشتیبانی، نرم‌افزارهای مدیریت و نرم‌افزارهای واسط جهت صدور سند مالکیت و دستورالعمل‌های اجرایی نیز وجود دارد.

پس از استقرار ایستگاه‌های دائمی و انجام محاسبات اولیه، روور‌ها بین نقشه‌برداران واحدهای ثبتی توزیع شده و آموزش‌های لازم ارائه می‌شود. در این مرحله، نقشه‌برداران می‌توانند با استفاده از سامانه شمیم به برداشت حدود املاک بپردازند. یکی از مزایای بارز این سامانه این است که به طور خودکار از ورود قطعاتی که به درستی برداشت نشده‌اند جلوگیری می‌کند، که این ویژگی به عنوان یک نقطه قوت چشمگیر در استفاده از سامانه شمیم محسوب می‌شود. در نهایت، این سامانه به منظور بهبود دقت و کارایی در صدور اسناد مالکیت و مدیریت اراضی طراحی شده است.

تدقیق نقشه ثبتی توسط سامانه شمیم

با اجرای طرح شبکه یا سامانه شمیم، هزینه‌های مراحل ثبت و نگهداری اسناد ثبتی کاهش می‌یابد. این طرح، گام مهمی در جهت تهیه نقشه‌های ارتفاعی مسطحاتی با سرعت بالا است که موجب افزایش دقت اسناد صادره خواهد شد. از جمله مزیت‌های این طرح، ایجاد یک شبکه ملی نقشه‌برداری است که به تمامی ارگان‌ها و سازمان‌ها این امکان را می‌دهد تا با اتصال به این شبکه، نقشه‌های دقیق‌تری تهیه کنند. دقت بالای این سیستم به ویژه در مطالعات علمی بسیار حائز اهمیت است و به دلیل آنلاین بودن و وجود سیم‌کارت بر روی دستگاه‌های سیار، اطلاعات و مختصات به‌طور مستقیم به مرکز ارسال می‌شود.

اهداف عمومی این طرح شامل انجام مطالعات ژئودینامیکی، زمین‌شناسی میکروژئودزی و بررسی جابجایی گسل‌ها، سدها و سازه‌های بزرگ است. همچنین، نقشه‌های تهیه شده با دقت زیر ۵ سانتی‌متر به‌طور همزمان تولید می‌شوند. با توزیع دستگاه‌های روور (سیار) در سطح استان و در اختیار قرار دادن آن‌ها به نقشه‌برداران، سرعت اجرای پروژه‌های نقشه‌برداری به طرز چشمگیری افزایش خواهد یافت. این اقدامات همگی به هدف تحقق مواد ۹ و ۱۰ قانون حدنگار کمک خواهد کرد.

تثبت موقعیت املاک در سامانه شمیم

مزایای سامانه شمیم به وضوح مشخص است؛ نخستین فایده آن بهبود دقت و صحت تثبیت موقعیت املاک در سیستم کاداستر است که به کاهش تداخل و تعارضات ملکی کمک می‌کند. با این روش، استقرار پلاک‌های ثبتی در موقعیت‌های جهانی به شکل دقیق‌تری انجام می‌شود. سامانه جامع املاک و کاداستر به واسطه این فناوری می‌تواند اطلاعات را به‌صورت دقیق‌تر، مطمئن‌تر و کامل‌تری ارائه دهد و نقش کلیدی در اجرای بهینه قانون کاداستر و حد نگاری ایفا کند. از این پس، نقشه‌ها با استفاده از یک سیستم مختصات واحد تهیه و به بانک اطلاعاتی اضافه خواهند شد که این امر موجب رفع مشکلات ناشی از تداخل نقشه‌ها خواهد شد. یکی دیگر از مزایای این طرح، کاربرد آن در شرایط بحرانی نظیر سیل، زلزله و جنگ است.

در چنین مواقعی که حد فاصل بین املاک و پلاک‌های ثبتی ممکن است از بین برود، اطلاعات و مختصات دقیق این سامانه به احیای موقعیت املاک با دقت بالا کمک می‌کند و از تضییع حقوق افراد جلوگیری می‌نماید. همچنین، تحدید حدود املاک در این شبکه به‌صورت لحظه‌ای و با دقت بالا انجام می‌شود و به تبع آن، اسناد مالکیت کاداستری با کیفیت بسیار بالا صادر می‌گردد. با اجرای این طرح، امکان دسترسی کاربران ثبتی و افراد ذیصلاح به خدمات و سرویس‌های مختلف فراهم می‌شود. این کاربران خواهند توانست عوارض و نقاط مرزی املاک را با دقت مناسب برداشت کنند و اطلاعات لازم را از سامانه مربوط دریافت نمایند. در نهایت، استقرار این شبکه موجب تسریع در تکمیل طرح کاداستر، به ویژه در زمینه‌های کاداستر زراعی و روستایی خواهد شد.

سامانه شمیم و سند تک برگی

املاکی که از طریق سامانه شمیم ثبت و سند صادر می‌شوند، در صورت بروز مشکلاتی مانند از بین رفتن مرزهای طبیعی یا تعرض افراد، می‌توانند با دقت بالا و به‌صورت سانتی‌متری بازسازی شوند. حقوق مالکین این املاک با توجه به ثبت مختصات گوشه‌های آن‌ها در بانک کاداستر هر استان تحت حمایت سازمان ثبت اسناد و املاک کشور قرار دارد. از جمله مزایای بارز راه‌اندازی این سامانه، جلوگیری از هرج و مرج‌های مالکیتی در پی وقوع حوادث غیرمترقبه است. به‌ویژه در شرایطی که بلایای طبیعی همچون سیل یا زلزله ممکن است بر حدود املاک تأثیر بگذارد، شبکه شمیم می‌تواند از بروز مشکلات و اختلافات جلوگیری کند.

با تعیین دقیق محدوده املاک، بسیاری از تعارضات و چالش‌های موجود در این زمینه به‌راحتی قابل حل خواهد بود. امید است که این طرح نه‌تنها به کاهش دعاوی ملکی کمک کند، بلکه گامی مؤثر در جهت تهیه نقشه‌های ارتفاعی مسطحاتی با سرعت و دقت بالا باشد. این اقدام می‌تواند به افزایش دقت اسناد صادرشده کمک کند، چرا که اختلافات ملکی ناشی از مشکلات سندی یکی از چالش‌های بزرگ در ایران به شمار می‌رود و نیازمند توجه جدی است.

سامانه شمیم یعنی چه؟

قبل از آنکه به معرفی سامانه شمیم بپردازیم، ضروری است که با مفهوم GNSS آشنا شویم. GNSS یا سیستم تعیین موقعیت جهانی، به مجموعه‌ای از سیستم‌های ماهواره‌ای اشاره دارد که برای شناسایی موقعیت جغرافیایی در سطح جهانی طراحی شده‌اند. این سیستم‌ های ماهواره ای به دو بخش اصلی تقسیم بندی می‌شوند:

دسته اول شامل سیستم‌های جهانی است که به صورت بین‌المللی مورد استفاده قرار می‌گیرند و به مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به GPS، GLONASS، Galileo و BeiDou اشاره کرد. این سیستم‌ها به کاربران در هر نقطه از جهان امکان تعیین موقعیت دقیق را می‌دهند.

دسته دوم شامل سیستم‌های منطقه‌ای است که خدمات خود را به مناطق خاص محدود می‌کنند. به عنوان مثال، سیستم‌هایی مانند QZSS در ژاپن و NAVIC یا IRNSS در هند وجود دارند که به ارائه خدمات در محدوده جغرافیایی مشخصی می‌پردازند.

علاوه بر این، سیستم‌های تقویت مبتنی بر ماهواره یا SBAS نیز وجود دارند که به منظور افزایش دقت، یکپارچگی، استمرار و دسترسی به داده‌های GNSS طراحی شده‌اند. برخی از معروف‌ترین این سیستم‌ها شامل WAAS در ایالات متحده، EGNOS در اروپا، SDCM در روسیه، GAGAN در هند و MSAS در ژاپن هستند. این سیستم‌ها به کاربران این امکان را می‌دهند که با استفاده از فناوری‌های پیشرفته، دقت بالاتری در تعیین موقعیت خود داشته باشند و کیفیت کلی خدمات GNSS را بهبود بخشند.

شمیم (شبکه موقعیت یابی یکپارچه مالکیت)

سازمان ثبت اسناد و املاک کشور با بهره‌مندی از بیش از 440 واحد ثبتی و 1200 نقشه‌بردار، زیرساخت مناسبی را برای استقرار شبکه دائمی GNSS فراهم کرده است. این سازمان با استفاده از این زیرساخت ارزشمند، به طراحی و پیاده‌سازی یک سیستم یکپارچه برای موقعیت‌یابی املاک پرداخته است. پروژه ایجاد سامانه شمیم در تابستان سال 1395 آغاز و در زمستان همان سال با نصب 144 ایستگاه دائمی بر روی ساختمان‌های واحدهای ثبتی به پایان رسید.

سامانه شمیم فراتر از یک شبکه از ایستگاه‌های دائمی GNSS است. این سیستم ترکیبی از ایستگاه‌های دائمی، نقشه‌برداران واحدهای ثبتی و گیرنده‌های روور توزیع‌شده در بین آن‌هاست که به همراه زیرساخت‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری، مدیریت کاربران و نظارت بر سیستم، به کارایی بهتری در روند ثبت املاک دست می‌یابد. پس از نصب ایستگاه‌های دائمی و انجام محاسبات اولیه، روورهای لازم بین نقشه‌برداران توزیع و آن‌ها آموزش‌های لازم را دریافت کردند تا بتوانند به برداشت اطلاعات املاک بپردازند. یکی از مزایای این سامانه، جلوگیری خودکار از ورود داده‌های نادرست است که به دقت در برداشت‌ها کمک می‌کند. همچنین، استفاده از شمیم نه تنها از ورود داده‌های هندسی غیر دقیق ممانعت می‌کند، بلکه امکان اصلاح خطاهای احتمالی را نیز فراهم می‌سازد. این مزایا موجب می‌شود که فرآیند ثبت و شناسایی مالکیت‌ها با دقت و سرعت بیشتری انجام شود.

کاربرد فنی سامانه شمیم

در سال‌های اخیر، با توجه به نیاز به تکنیک‌ها و ابزارهای نوین، مطالعات متعددی در زمینه تهیه نقشه‌ها و انجام اندازه‌گیری‌ها صورت گرفته است. این مطالعات نشان می‌دهند که برای دستیابی به دقت و پیوستگی در داده‌ها، لازم است تا اندازه‌گیری‌ها در یک دیتوم یکپارچه انجام شوند. همچنین، سرعت تهیه نقشه‌ها و تحقیقات مرتبط با آن‌ها باید به حداکثر ممکن برسد. به همین دلیل، استفاده از سامانه‌های تعیین موقعیت ماهواره‌ای برای برداشت اطلاعات هندسی از نقاط موجود در نقشه‌های کاداستر با دقت بالا، به عنوان یک تکنیک نوین مورد توجه قرار گرفته است.

سامانه شمیم، که به عنوان شبکه‌ای از ایستگاه‌های ثابت تعیین موقعیت ماهواره‌ای، در سال 1395 توسط سازمان ثبت اسناد و املاک کشور راه‌اندازی شد، به منظور فراهم آوردن بستر مناسب برای تهیه نقشه‌های ثبتی با دقت و سرعت بالا توسعه یافته است. این مطالعه به بررسی دقت موقعیت‌های به دست آمده از تکنیک RTK در بستر شبکه شمیم می‌پردازد و آن را با نقشه‌های کاداستر 1:500 شهری که از طریق نقشه‌برداری زمینی تهیه شده‌اند، در بخشی از شهر الوند در استان قزوین مقایسه می‌کند. این ارزیابی می‌تواند به بهبود فرآیندهای تهیه نقشه و افزایش دقت آن‌ها کمک شایانی نماید.

تست میدانی سامانه شمیم

برای این منظور، ارزیابی‌های دقیقی بر روی 222 قطعه زمین در منطقه مورد نظر انجام شد. نتایج به‌دست‌آمده نشان‌دهنده‌ی تطابق بالایی میان نقشه‌های استخراج شده با استفاده از تکنیک RTK و نقشه‌های حاصل از روش‌های سنتی زمینی بود. با محاسبه‌ی تمامی خطاها در این 222 قطعه، میانگین انحراف روش RTK در تعیین گوشه‌های زمین به میزان 7 سانتی‌متر و در انطباق طول‌ها به 5 سانتی‌متر رسید.

این مقادیر انحراف، از حداکثر خطای مجاز در برداشت مختصات یک نقطه در نقشه‌های با مقیاس 1:500 کمتر است. بنابراین، می‌توان گفت که نتایج به‌دست‌آمده از داده‌های برداشت شده توسط سامانه شمیم، می‌تواند به‌عنوان مبنایی معتبر برای تهیه‌ی نقشه‌های کاداستر شهری با دقت و سرعت بالا مورد استفاده قرار گیرد و در این راستا گام‌های موثری برداشته شود.

پردازش آفلاین در سامانه شمیم

در صورتی که در فرآیند دریافت تصحیحات ماهواره‌ای با چالش‌هایی مانند قطع ارتباط مخابراتی، عدم دسترسی به سیگنال ماهواره‌ای به دلیل موانع طبیعی نظیر درختان یا سقف‌ها مواجه شدید، می‌توانید از روش برداشت استاتیک بهره‌برداری کنید. این روش به شما این امکان را می‌دهد که با ورود به سامانه شمیم، مختصات مکانی خود را تصحیح نمایید.

برای تصحیح مختصات به روش استاتیک در سامانه شمیم، مراحل زیر را دنبال کنید:

1. ابتدا آدرس سامانه شمیم را به نشانی 109.201.18.15/SpiderWeb در مرورگر خود وارد کنید.
2. در صفحه باز شده، در قسمت ورود به سایت، نام کاربری و رمز عبور مربوط به دستگاه‌های گیرنده ماهواره‌ای را وارد نمایید.
3. پس از ورود به سامانه، از نوار بالای صفحه یا ستون سمت چپ، به بخش Computation بروید.
4. در این بخش، شما باید سه ایستگاه مورد نیاز برای دریافت تصحیحات بر روی نقطه برداشت خود را انتخاب کنید. این انتخاب می‌تواند از سه روش مختلف انجام شود. این فرآیند به شما کمک می‌کند تا با دقت بیشتری مختصات مکانی خود را تعیین کرده و از خدمات ماهواره‌ای بهره‌مند شوید.

پردازش دیتا در سامانه شمیم

قبل از آغاز کار با این بخش، لازم است که مسدودکننده‌های پنجره‌های بازشونده (pop-up blockers) را در تنظیمات مرورگر خود غیرفعال کنید. همچنین پس از تأیید اجازه باز شدن پنجره‌های بازشونده، مجدداً به این قسمت مراجعه کنید و مراحل را دنبال نمایید.

1. با انتخاب این گزینه، می‌توانید انتخاب ایستگاه‌ها را به سامانه واگذار کنید تا نزدیک‌ترین ایستگاه‌ها را بر اساس فاصله از نقطه برداشت شما شناسایی کند.
2. با کلیک بر روی دکمه “Show list”، می‌توانید سه ایستگاه نزدیک به محل برداشت خود را مشاهده کرده و همچنین از وجود داده‌های Rinex با استفاده از دکمه “Check availability” برای هر ایستگاه در زمان برداشت اطمینان حاصل کنید.
3. دکمه “Show map” به شما این امکان را می‌دهد که ایستگاه‌های نزدیک را بر اساس موقعیت جغرافیایی خود بر روی نقشه انتخاب کنید.
4. با انتخاب گزینه‌ای مشابه گزینه اول، سامانه به طور خودکار یک مختصات مجازی نزدیک به محل برداشت شما را شناسایی می‌کند. اما توجه داشته باشید که انتخاب این گزینه در صورت وجود شبکه پوششی کامل توصیه نمی‌شود.
5. در این مرحله، شما می‌توانید نحوه برداشت و محاسبه خود را انتخاب کنید که شامل روش‌های استاتیک یا PPK (Stop & GO) می‌باشد.
6. در این قسمت، سیستم مختصات مورد نظر خود را انتخاب کنید. می‌توانید از گزینه پیش‌فرض WGS 1984 یا سیستم‌های تعریف شده در زون‌های 38 تا 41 بر اساس محل برداشت خود استفاده کنید. اداره کل کاداستر توصیه می‌کند که زون مورد نظر را انتخاب کرده و محاسبات را بر اساس سیستم مختصات UTM انجام دهید.
7. در این بخش، فایل observation استاتیک یا PPK (Stop & GO) با پسوند (.**O) را از داده‌های Rinex خود انتخاب کرده و برای پردازش به قسمت اول ارسال نمایید. توجه داشته باشید که نسخه Rinex باید 2.11 باشد. همچنین می‌توانید حداکثر سه فایل از یک نقطه برداشت در زمان‌های مختلف ارسال کنید، به شرطی که تغییراتی در محل استقرار ایجاد نشده باشد.

پردازش نهایی دیتا در سامانه شمیم

در برخی از دستگاه‌های گیرنده ماهواره‌ای، فایل برداشت استاتیک به صورت خودکار و با مشخصات خاص آن دستگاه تهیه می‌شود. برای استفاده از این داده‌ها، لازم است که ابتدا با برنامه تبدیل موجود در دستگاه، فایل به فرمت Rinex 2.11 تبدیل گردد. همچنین، توجه داشته باشید که فاصله نقطه برداشت نباید از 100 کیلومتر بیشتر باشد، در غیر این صورت باید ایستگاه‌های انتخابی خود را تغییر دهید. در این مرحله، می‌توانید دقت محاسبات را تعیین کنید. این دقت می‌تواند از دو گزینه پیش‌فرض موجود انتخاب شود، یا به صورت دستی به عنوان عددی بر حسب میلیمتر و ppm وارد شود.

اهمیت این انتخاب در این است که اعداد وارد شده، بسته به فاصله از ایستگاه‌های انتخابی، می‌توانند بر نتیجه نهایی مختصات تأثیرگذار باشند. بنابراین، توصیه می‌شود یکی از گزینه‌های پیش‌فرض مانند 10mm+3ppm یا 20mm+5ppm را انتخاب نمایید. پس از انجام این تنظیمات، با فشردن دکمه “Submit” در پایین صفحه، عملیات ارسال و محاسبه به پایان می‌رسد. علاوه بر این، در صورتی که به هر دلیلی نیاز به تکرار تمامی مراحل داشته باشید، می‌توانید با کلیک بر روی دکمه “Reset form” در بالای صفحه، تمام تنظیمات را از نو آغاز کنید. این قابلیت به شما این امکان را می‌دهد که بدون نگرانی از اشتباهات قبلی، تنظیمات جدیدی انجام دهید و از دقت بالاتری در محاسبات خود بهره‌مند شوید.