سامانه ثبت ادعای مالکیت

سامانه ثبت ادعای مالکیت چیست؟

سامانه ثبت ادعای مالکیت، که به عنوان ساماندهی اسناد غیررسمی شناخته می‌شود، یک وبگاه دولتی است که برای ثبت مالکیت املاکی که سند رسمی ندارند، طراحی شده است. این سامانه که با نام سامانه ادعا نیز شناخته می‌شود، امکان ثبت انواع مختلف مالکیت شامل مالکیت کامل، منافع، انتفاع و ارتفاق را فراهم می‌آورد. بر اساس قانون، ثبت‌نام در این سامانه ضروری است و باید در زمان مشخصی انجام شود.

این سامانه به عنوان یکی از زیرساخت‌های کلیدی در حوزه خدمات ثبتی با هدف بهبود فرآیندهای دیجیتال راه‌اندازی شده و تحت نظارت سازمان ثبت اسناد و املاک کشور فعالیت می‌کند. سامانه ساغر محیطی مناسب برای اجرای امور مرتبط با اسناد رسمی، مالکیت‌ها، انتقالات قانونی و استعلام‌های مرتبط فراهم کرده است. استفاده از خدمات الکترونیکی در این بستر، نیاز به مراجعه حضوری را کاهش داده و سرعت ارائه خدمات ثبتی را افزایش داده است. این سامانه به تحول دیجیتال در فرآیندهای ثبت اسناد کمک شایانی کرده و امکان مدیریت موثرتر و سریع‌تر امور ثبتی را فراهم ساخته است.

هدف سامانه ثبت ادعای مالکیت

با توجه به روند رو به رشد استفاده از خدمات دیجیتال و غیرحضوری در امور رسمی، آشنایی با سامانه ساغر که به منظور ثبت و مدیریت اسناد غیر رسمی طراحی شده است، برای دفاتر اسناد رسمی، کارشناسان ثبت و حتی مالکین املاک اهمیت ویژه‌ای پیدا کرده است. بهره‌برداری مناسب و صحیح از این سامانه می‌تواند از بروز خطاهای ثبت، تأخیر در فرآیند انتقال مالکیت و هزینه‌های اضافی جلوگیری کند و همچنین سطح شفافیت، دقت و امنیت در مراحل ثبت اسناد را ارتقا بخشد.

با توجه به اهمیت این موضوع، در این صفحه به معرفی سامانه ساماندهی اسناد غیر رسمی و تأثیر آن در ثبت ادعاها پرداخته‌ایم. همچنین، فرآیند ثبت‌نام در این سامانه، بازه‌های زمانی تعیین‌شده برای ثبت‌نام و اهمیت ثبت برخی از املاک در سامانه ساغر به صورت جامع توضیح داده شده است. این مباحث بر اساس قانون الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول و مقررات مربوطه به صورت کامل و کاربردی ارائه گردیده‌اند.

طراحی سامانه ثبت ادعای مالکیت

سامانه ثبت ادعای مالکیت یا همتن سامانه ساغر، که توسط سازمان ثبت اسناد و املاک کشور راه‌اندازی شده، به عنوان یک پلتفرم دیجیتال برای ثبت ادعای مالکیت املاک بدون سند رسمی فعالیت می‌کند. هدف اصلی این سامانه کاهش اختلافات ملکی و ساده‌سازی فرآیند ثبت معاملات املاک بدون سند است. برای مالکان املاکی که هنوز سند رسمی ندارند، این سامانه فرصتی را فراهم می‌کند تا ادعای مالکیت خود را به صورت آنلاین ثبت و پیگیری کنند. اهمیت قانونی ثبت اطلاعات در سامانه ساغر بسیار بالاست؛ چرا که طبق ماده ۱۰ قانون مربوطه، مالکان باید تا پایان سال ۱۴۰۴ ادعای مالکیت‌شان را در این سامانه ثبت کنند.

در غیر این صورت، امکان پیگیری قانونی ملک‌شان از طریق دادگاه‌ها را نخواهند داشت. بنابراین، ثبت دقیق و به موقع اطلاعات در سامانه ساغر برای پرهیز از مشکلات حقوقی آینده بسیار ضروری است. این سیستم همچنین با فراهم کردن امکان ارتباط مستقیم با واحدهای ثبتی و کارشناسان، نیاز به حضور فیزیکی را کاهش داده و انجام امور ثبتی را تسهیل می‌بخشد. مالکان با ورود به سامانه ساغر می‌توانند مدارک و اطلاعات لازم برای ملک خود را بارگذاری کنند و سپس در انتظار بررسی ادعای خود توسط اداره ثبت بمانند. این فرایند نه تنها باعث صرفه‌جویی در زمان می‌شود، بلکه به افزایش شفافیت در بازار معاملات املاک کمک می‌کند.

ثبت نام در سامانه ثبت ادعای مالکیت

ثبت ‌نام در سامانه ثبت ادعای مالکیت، که به عنوان سامانه ساغر نیز شناخته می‌شود و به استناد قانون الزام به ثبت رسمی معاملات راه اندازی شده؛ از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این سامانه به کارشناسان ثبتی اجازه می‌دهد تا ادعاهای مالکیت املاکی که سند رسمی ندارند را ثبت و مدیریت کنند. هدف اصلی این سیستم، اجرای قانون تعیین تکلیف املاک فاقد سند و تسهیل فرآیند تبدیل قولنامه‌ها به سندهای رسمی است. سامانه ساغر با ایجاد بستر ارتباطی بین مالکین و واحدهای ثبتی، روند دریافت سند رسمی را برای املاک بدون سند تسریع می‌کند و به جلوگیری از مشکلات حقوقی در معاملات کمک می‌کند.

اصلی‌ترین هدف این سامانه، اجرای ماده ۱۰ قانون الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول است. کاربران پس از ورود به سامانه، باید اطلاعات شناسایی و جزئیات ملک خود را وارد کرده و مدارک مالکیت را بارگذاری کنند. این اطلاعات توسط کارشناسان بررسی می‌شود و در صورت تأیید، مراحل صدور سند رسمی آغاز می‌شود. این فرآیند نه تنها کار ثبت را آسان‌تر می‌کند، بلکه از بروز اختلافات حقوقی در معاملات قولنامه‌ای جلوگیری می‌کند. بنابراین، سامانه ساغر یک مسیر قانونی و امن برای دریافت سند رسمی به جای اسناد غیررسمی فراهم می‌آورد.

ویژگی سامانه سامانه ثبت ادعای مالکیت

با استفاده سامانه ثبت ادعای مالکیت، اسناد غیررسمی به شیوه‌ای سامان‌دهی می‌شوند که امکان صدور سند تک‌برگ و جلوگیری از فروش همزمان یک ملک به چندین نفر را فراهم می‌کند. عدم توانایی استعلام مبایعه‌نامه‌ها باعث شده تا برخی افراد سوءاستفاده کنند، اما با تبدیل اسناد غیررسمی به رسمی، مالکیت‌ها شفاف‌تر و منظم‌تر خواهند شد. سامانه ساغر یک سامانه دولتی رسمی است و در واقع سامانه موضوع ماده 10 آیین نامه قانون الزام می باشد. در حال حاضر امکان ثبت‌نام برای مالکین املاک با سند غیر رسمی مقدور است.

مهلت ثبت نام در سامانه ثبت ادعای مالکیت

مهلت ثبت‌نام در سامانه‌ای که برای ثبت ادعای مالکیت و سازماندهی اسناد غیررسمی طراحی شده، به صورت مرحله‌ای برنامه‌ریزی شده است. بر اساس ماده ۱۰ قانون الزام ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور موظف است تا یک سال پس از ابلاغ این قانون، سامانه‌ای با نام «سامانه ساماندهی اسناد غیررسمی» را راه‌اندازی کند. پس از شروع به کار این سامانه، مالکان اسناد غیررسمی باید طی دو سال مدارک خود را در آن ثبت کنند. پس از این بازه، دو سال دیگر برای مشخص کردن وضعیت حقوقی و اقدامات قانونی در نظر گرفته شده است.

در مجموع، مالکان از زمان شروع فعالیت رسمی سامانه ساغر، چهار سال فرصت دارند تا برای ثبت‌نام، پیگیری ادعا و اقدام به دریافت سند رسمی یا طرح دعوی قانونی اقدام کنند. اگر این مهلت چهار ساله به پایان برسد، افراد می‌توانند تا هشت سال دیگر تنها از طریق همین سامانه معاملات خود را انجام دهند. انجام هرگونه معامله خارج از سامانه ساغر پس از این دوره، از نظر قانونی معتبر نخواهد بود و مراجع قضائی و شبه قضائی به شکایات مرتبط رسیدگی نمی‌کنند. این سامانه به منظور تسهیل فرآیند ثبت و پیگیری اسناد و معاملات غیررسمی و افزایش شفافیت در این حوزه طراحی شده است.

پایان مهلت مهلت ثبت نام در سامانه ثبت ادعای مالکیت

پایان زمان ثبت‌نام در سامانه ساغر املاک بدین معناست که پس از گذشت مدت زمان مشخص، دیگر نمی‌توان ادعاهای جدیدی را در سیستم ثبت کرد. در نتیجه، ادعاهایی که در زمان مقرر به ثبت نرسیده‌اند، از لحاظ قانونی فاقد اعتبار خواهند بود و نمی‌توانند در برابر اشخاص ثالثی که سند رسمی دارند و با حسن نیت عمل می‌کنند، مورد استناد قرار گیرند. البته در شرایط خاص و محدود، مانند نبود ادعاهای مشابه در سامانه یا عدم ثبت معامله رسمی در سیستم، ممکن است درخواست‌های جدید تحت بررسی قرار گیرد. در غیر این صورت، مراجع مربوطه ملزم به رد پرونده خواهند بود.

چه املاکی در سامانه ثبت ادعای مالکیت باید ثبت شوند؟

برای بسیاری از مالکانی که املاکشان فاقد سند رسمی است، این سوال پیش می‌آید که آیا نیاز است ملک خود را در سامانه ساماندهی اسناد غیر رسمی نام‌نویسی کنند یا خیر. سامانه‌ای که به منظور مدیریت و پیگیری ادعاهای مالکیت املاکی که پیش از ایجاد این سامانه به وجود آمده و سند رسمی ندارند، طراحی شده است. بنابراین، هر نوع ملک یا حقی که بدون سند رسمی منتقل شده، باید در این سامانه به ثبت برسد. این روند برای پیشگیری از بروز اختلافات و اثبات رسمی مالکیت ضروری است. در سامانه ساغر، انواع مختلف مالکیت مانند مالکیت کامل، مالکیت منافع، حق انتفاع و حق ارتفاق ثبت می‌شوند. مالکیت کامل به معنی داشتن حق قانونی بر تصرف، بهره‌برداری و انتقال ملک مانند زمین یا آپارتمان است. اما مالکیت منافع به معنای بهره‌گیری از ملک بدون داشتن مالکیت کامل است، مانند اجاره یک خانه. تمامی این حقوق، اگر قبل از راه‌اندازی سامانه کسب شده و سند رسمی ندارند، باید در این سامانه ثبت شوند.

حق انتفاع و حق ارتفاق نیز از جمله حقوقی هستند که می‌توانند در سامانه ساغر به ثبت برسند. در حق انتفاع، فرد می‌تواند از ملکی که متعلق به دیگری است بهره‌برداری کند، مانند استفاده از محصولات یک باغ. در حق ارتفاق، فرد به منظور بهبود دسترسی یا استفاده از ملک خود، از ملک همسایه بهره می‌گیرد. ثبت این حقوق در سامانه ساماندهی اسناد غیر رسمی سبب می‌شود مالکیت یا استفاده از ملک به طور قانونی و رسمی شناسایی شود و از بروز مشکلات حقوقی جلوگیری گردد. این سامانه با هدف جلوگیری از اختلافات و ابهام‌های حقوقی طراحی شده و کمک می‌کند مالکیت و حقوق مرتبط با املاک به شکل رسمی و قانونی به رسمیت شناخته شود.

محاسن ثبت ادعا در سامانه ثبت ادعای مالکیت

با طی کردن مراحل قانونی لازم به استناد قانون الزام به ثبت رسمی معاملات، می‌توانید مالکیت خود را به طور رسمی به ثبت برسانید. این فرآیند نه تنها از بروز مشکلات و اختلافات حقوقی در آینده جلوگیری می‌کند، بلکه ارزش ملک شما را افزایش می‌دهد. املاکی که دارای سند رسمی هستند، از ارزش بیشتری برخوردارند و این امر به شما امکان می‌دهد تا از تسهیلات بانکی و خدمات دولتی بهره‌مند شوید. داشتن سند رسمی، همچنین مسیر دریافت وام و امکانات مالی را برای شما هموارتر می‌کند. با ثبت قانونی مالکیت، می‌توانید با اطمینان بیشتری در بازار ملک فعالیت کنید و از مزایای بیشتری بهره ببرید.

مخاطبین سامانه ثبت ادعای مالکیت

سامانه‌ای برای ساماندهی اسناد غیر رسمی طراحی شده که به افرادی اختصاص دارد که مالک املاک یا مستغلاتی مانند زمین، آپارتمان، خانه یا باغ هستند اما سند رسمی به نام خود ندارند. این افراد معمولاً مدارکی مانند قولنامه، مبایعه‌نامه یا صلح‌نامه عادی دارند. برای بهره‌برداری از این سامانه، ضروری است که اسناد عادی آن‌ها پیش از تاریخ راه‌اندازی رسمی سامانه ثبت شده باشد. زمان دقیق شروع به کار این سامانه به زودی اعلام می‌شود. علاوه بر این، کاربران باید ادعای مالکیت مستقیم بر ملک، منافع بلندمدت (بیش از دو سال)، یا حقوقی همچون حق انتفاع و حق ارتفاق داشته باشند. هدف اصلی این سیستم، بهبود و نظم‌بخشی به وضعیت اسناد غیررسمی است و به مالکان کمک می‌کند تا حقوق خود را به‌طور موثرتری پیگیری کنند.

راهنمای ثبت نام در سامانه ثبت ادعای مالکیت

پیش از آنکه به استفاده از سامانه ساماندهی اسناد عادی بپردازید، مدارک زیر را آماده کنید: ابتدا، تمامی مدارک غیررسمی مانند قولنامه‌ها و مبایعه‌نامه‌ها که نشان‌دهنده مالکیت یا حقوق شما هستند را جمع‌آوری نمایید. نقشه UTM ملک از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است؛ این نقشه باید با دقت بالا و شامل مختصات جغرافیایی باشد. بدون این نقشه، امکان ثبت ادعا در سامانه وجود ندارد. این نقشه باید توسط افراد یا شرکت‌های تأیید شده از سوی سازمان ثبت، مانند کارشناسان رسمی دادگستری، اعضای نظام مهندسی با مجوز نقشه‌برداری، دفاتر نقشه‌برداری معتبر یا نقشه‌برداران دارای مجوز سازمان ثبت تهیه گردد.

اطلاعات ملک نیز شامل پلاک ثبتی اصلی و فرعی، کد پستی و آدرس دقیق ملک است. در صورتی که پلاک ثبتی ندارید، نگران نباشید، زیرا سامانه امکان تعیین موقعیت ملک روی نقشه را فراهم کرده است. همچنین، اطلاعات هویتی شما نظیر کارت ملی و ثبت‌نام و احراز هویت در سامانه ثنا قوه قضاییه مورد نیاز است، چرا که بسیاری از خدمات دولتی الکترونیکی به آن وابسته‌اند.

نحوه ثبت ادعا در سامانه ثبت ادعای مالکیت

برای دسترسی به سامانه، ابتدا به آدرس اینترنتی مشخص شده مراجعه کنید و با استفاده از اطلاعات کاربری خود در سامانه ثنا، مراحل احراز هویت را طی نمایید. سپس اطلاعات مربوط به ملک خود، از جمله نقشه UTM و اسناد غیررسمی، را در فرم‌های موجود وارد کرده و آنها را بارگذاری نمایید. نوع ادعای خود را با توجه به وضعیت مالکیت عرصه، اعیان یا هر دو، تعیین کنید. پس از اتمام مراحل و تأیید نهایی، یک کد رهگیری دریافت خواهید کرد که نگهداری آن ضروری است.

ثبت ادعا در سامانه تنها شروع فرآیند است و برای تکمیل مراحل رسمی‌سازی مالکیت، باید ظرف مدت دو سال یکی از اقدامات زیر را انجام دهید: اگر فروشنده آماده همکاری است، به دفتر اسناد رسمی مراجعه و سند قطعی را تنظیم کنید. اگر چنین نیست، می‌توانید با طرح دعوا در دادگاه، مثلاً دعوای الزام به تنظیم سند رسمی، اقدام کنید. همچنین می‌توانید از طریق هیئت‌های قانونی مرتبط با تعیین تکلیف املاک فاقد سند یا ساماندهی مسکن، اقدام نمایید. همچنین، ثبت درخواست صدور سند در اداره ثبت محل نیز گزینه دیگری است.  نکته بسیار مهم این است که هر اقدامی که انجام دادید، باید مستندات آن را بلافاصله با استفاده از کد رهگیری خود در سامانه بارگذاری کنید. این مرحله برای پیگیری‌های بعدی اهمیت زیادی دارد.

پیگیری سامانه ساماندهی اسناد غیر رسمی

برای پیگیری پرونده خود در نهادهای مربوطه مانند دادگاه یا اداره ثبت، تا زمانی که حکم نهایی یا سند رسمی به نام شما صادر شود، اقدام کنید. هشدار اول: از دست دادن مهلت‌ها می‌تواند پیامدهای بسیار سنگینی به همراه داشته باشد. قانون در قبال مهلت‌ها بسیار سخت‌گیرانه عمل می‌کند: مهلت اول (۲ سال برای ثبت ادعا مالکیت): اگر در این زمان ادعای خود را ثبت نکنید، فرصت را از دست خواهید داد. مهلت دوم (۲ سال برای اقدام قانونی پس از ثبت): اگر پس از ثبت ادعا در این مدت اقدام قانونی نکنید یا مدارک لازم را ارائه ندهید، دچار مشکل خواهید شد.

در مواجهه با اراضی دولتی و عمومی و یا در برابر افرادی که بعداً با سند رسمی و با حسن نیت ملک را خریداری کرده‌اند، سند عادی شما بی‌ارزش می‌شود و نمی‌توانید به آن استناد کنید. تنها می‌توانید ارزش روز ملک را از فروشنده یا مالکان قبلی طلب کنید. (بر اساس ماده ۱۰ قانون و ماده ۳۵ آیین‌نامه) هشدار دوم: جریمه نقدی سنگین برای ارائه اطلاعات یا اسناد جعلی در سامانه وجود دارد. ارائه هر گونه اطلاعات یا سند جعلی جرم محسوب می‌شود و علاوه بر مجازات جرم اصلی، مانند جعل، جریمه نقدی معادل ۲۰٪ ارزش روز ملک نیز به شما تحمیل خواهد شد. (طبق تبصره ۵ ماده ۱۰).

ثبت ادعا در سامانه ساماندهی اسناد غیر رسمی

ثبت نام در سامانه ساغر به معنای دریافت فوری سند رسمی نیست. این اقدام تنها شروع فرآیند لازم برای اخذ سند رسمی به شمار می‌رود. پس از این کار، باید مراحل قانونی مورد نیاز را طی کنید. برای تهیه نقشه UTM، می‌توانید به کارشناسان نقشه‌برداری رسمی، مهندسان با پروانه معتبر، یا دفاتر فنی تایید شده توسط سازمان ثبت مراجعه نمایید. هزینه این خدمات بسته به اندازه و خصوصیات ملک شما متغیر است. چنانچه ملک شما پلاک ثبتی ندارد، می‌توانید مکان آن را در سامانه روی نقشه مشخص نمایید.