نقشه برداری کاداستر

نقشه برداری کاداستر 🗺⚖: به مجموعه عملیات مهندسی نقشه برداری (برداشت رقومی املاک و اراضی) گفته می شود که طی آن، حد و مرز املاک توسط گیرنده مولتی فرکانس متصل به سامانه شمیم، ثبت و ضبط می شود جهت تثبیت در نقشه کاداستر (حد نگاری). نقشه برداری کاداستر در واقع همان حد نگاری است که وظیفه تثبیت حد و مرز ها را دارد و از ارزش حقوقی برخوردار است. مجموعه عملیات مهندسی نقشه برداری در حد نگاری یا کاداستر به عملیات زمینی (برداشت) اطلاعات و ترسیم نقشه ها خلاصه می شود. عملیات هندسی و حقوقی شامل تفکیک، مساحی و تهیه نقشه های مسطحاتی و همچنین تعیین حدود اربعه املاک و اراضی جهت ثبت مشخصات املاک صورت می گیرد نقشه برداری کاداستر یا ثبتی گفته می شود. به مجموعه عملیات زمینی که منجر به تهیه نقشه می شود مانند اندازه گیری، محاسبات و ترسیم جهت نمایش عوارض و حد و مرزها نقشه برداری گفته می شود.

نقشه برداری کاداستر ⚖🗺

نقشه برداری کاداستر یا حد نگاری املاک و اراضی از جمله حد و مرزها در واقع نوعی از نقشه برداری در امور ثبتی می باشد. با تهیه نقشه کاداستر طی عملیات نقشه برداری با توجه به ارزش حقوقی ثبت مالکیت، کاربری، حد و مرز دقیق و… در نقشه کاداستر ایجاد می شود. با تهیه این نقشه که به صورت یکپارچه از حد و مرز زمین تهیه می شود، امکان صدور سند تک برگ مالکیت بر اساس مرز تثبیت شده رسمی املاک مهیا می شود. عملیات کاداستر مشعر بر عملیات فنی و نقشه برداری از املاک و دارایی های غیر منقول است. مراحل عملیات نقشه برداری کاداستر به شرح ذیل می باشد:

• ایجاد شبکه نقاط نقشه برداری.
• عکس برداری هوایی.
• عملیات نقاط کنترل زمینی.
• تبدیل عکس به نقشه.
• تهیه نقشه فتوگرامتری.
• تهیه نقشه زمینی.
• استخراج اطلاعات حقوقی املاک.
• ورود اطلاعات به رایانه.
• پلاک گذاری ثبتی.
• ایجاد لایه عرصه.
• تهیه نقشه کاداستر.

یک قطعه کاداستر قطعه ای از زمین است که موقعیت و حدود آن روی نقشه مشخص شده باشد و اطلاعات حقوقی نظیر آن معین باشد. به عبارت ساده تر و قابل فهم تر نقشه کاداستر را می توان نقشه وضع موجود به همراه اطلاعات حقوقی همچون پلاک ثبتی اصلی، فرعی، شماره قطعه و نام مالک معرفی کرد.

قطعه زمین در نقشه کاداستر

قطعه زمین از نقطه نظر حقوقی، سهم معین و پیوسته ای از سطح زمین است که در آن حقوق ملکی و علاقه واحد و یکپارچه وجود داشته باشد. مرز بین قطعات در روی زمین توسط تعاریف توصیفی و عملیات نقشه برداری کاداستر معین می شود. برای کاداستر، قطعه زمین، به عنوان یک واحد فضایی مبنا و پایه شناخته شده است. بنا بر این قطعه زمین کاداستری ناحیه ای از زمین است که هویت کاملا مجزای آن توسط حد قانونی، پرداخت مالیات و یا کاربرد آن تعریف می شود.

در مورد اراضی کشاورزی که حد و مرز قطعات به صورت واضع مشخص نباشد پس از نقشه برداری کلی از منطقه و تعیین قدرالسهم ها حد و مرز قطعات روی نقشه کاداستر تثبیت می شود. بدین معنا که حتما الزامی نیست حد و مرز ها با دیوار از یکدیگر مجزا شوند و توسط گیرنده مولتی فرکانس شمیم و ثبت در سیستم کاداستر حد و مرز ها مشخص می شود. در هر زمان امکان پیاده سازی قطعه زمین در محل واقعی و انحصاری ممکن است. در کاداستر رقومی اطلاعات مختلف نظیر نقشه های هندسی، طول ابعاد و مساحت قطعه زمین و مشخصات مالکین و سوابق ثبتی در رایانه ضبط و اطلاعات مورد نیاز برای استفاده های مختلف با یکدیگر تلفیق می شوند. به این اطلاعات لایه های کاداستر می گویند که در سیتم بان اطلاعاتی سرزمین یا همان بانک جامع اطلاعات املاک و کاداستر ذخیره می شوند.

سیستم اطلاعات جغرافیایی کاداستر

سیستم اطلاعات جغرافیایی نقشه برداری کاداستر به محموعه اطلاعات در بر دارنده جغرافیای عمومی، سیاسی، اقتصادی، طبیعی(زمین) و فرهنگی می گویند. چنین سیستم اطلاعاتی با ارائه اطلاعات پایه ای به افراد، تجار، سیاسیون و … باعث تسهیل در برنامه ریزی و کار آمدی آن می شود. پر واضح است که سیستم اطلاعات جغرافیایی عام تر از سیستم اطلاعات زمینی است. در زمینه سیستم اطلاعات جغرافیایی زمین و نقشه برداری کاداستر از رشته اطلاعات مکانی یا همان GIS  بهره برده می شود.

در رشته اطلاعات مکانی فایل های نقشه برداری شده کاداستر که در بر دارنده اطلاعات هندسی و حقوقی است مورد بررسی و آنالیز قرار می گیرد. سیستم اطلاعات جغرافیایی در واقع پایه و اساس در نقشه برداری کاداستر که منجر به تهیه نقشه کاداستر می شود می باشد. کارشناسان رسمی امور ثبتی و نقشه برداری از اطلاعات جغرافیایی کاداستر در زمینه پرونده های ثبتی استفاده می کنند. به عنوان مثال جهت پیاده سازی موقعیت یک ملک طبق سند تک برگی می بایست در ابتدا نقشه کاداستر موجود درسیستم اطلاعات جغرافیایی ادارات ثبت دریافت شده و مورد استفاده قرار گیرد.

سیستم اطلاعات زمینی کاداستر

سیستم اطلاعات زمینی کاداستر نوعی بانک داداه های مکانی محسوب می شود. در ماده 3 آیین نامه اجرایی ماده 156 قانون ثبت اسناد هدف از ذخیره لایه هیا کاداستر را شکل گیری بانک اطلاعات سرزمینی بیان نموده است. سیستم اطلاعات زمینی ذر فدراسیون بین المللی نقشه برداری به صورت ذیل تعریف کرده اند:

سیستم اطلاعات زمینی ابزاری است برای تصمیم گیری های قانونی، مدیریتی و اقتصادی و کمکی است برای برنامه ریزی و توسعه که از یک سو شامل پایگاه دادهای نقشه برداری کاداستر که شامل اطلاعات فیزیکی و فضایی زمین برای یک ناحیه مشخص و تعریف شده است و از سوی دیگر تکنیک های جمع آوری، به روز رسانی و پردازش داده ها را در بر می گیرد. مبنای سیستم اطلاعات زمین وجود یک سیستم همگن مرجع فضایی است که کار ارتباط داده ها را درون سیستم با دیگر داده های مربوط به زمین آسان تر می کند.

با کمک سیستم اطلاعات زمینی می توان به مدیریت زمین پرداخت.اینکه چه شخص یا نهادی صلاحیت تصمیم گیری و برنامه ریزی دارد؟ اینکه نوع کاربری و حدود بهره برداری از زمین به چه شکلی باشد؟ تغییرات اولیه و ثانویه چگونه بوده و مالک یا مالکین در طول زمین چه شخص یا اشخاصی بوده اند؟ و بسیاری از الگوهای مدیریتی و عمرانی دیگر در گرو الگوی سیستم اطلاعات زمین است. از جمله مزیت های نقشه برداری کاداستر بوجود آوردن سیستم اطلاعات زمین است که آنها نیز به نوبه خود موجب انظباط در زمین داری کشوری می شود.

جایگاه ملی نقشه برداری کاداستر

امروزه اهمیت نقشه برداری کاداستر بر هیچ شخصی پوشیده نیست. اهمیت نقشه برداری کاداستر به مدیریت بهینه زمین و حفظ اکوسیستم طبیعی و انسانی بر می گردد. به همین خاطر است که در عرصه داخلی نیز به تاسی از اقدامات خارجی و بین المللی در زمینه قانونگذاری و اجرایی گام های نخستین برداشته شده است. نقشه برداری کاداستر و تهیه نقشه های کاداستر جهت صدور اسناد تک برگ کاداستر گام مهمی در زمینه کاداستر است که برداشته شده است.

با نقشه برداری و تهیه نقشه یو تی ام از املاک و اراضی توسط گیرنده های متصل به سامانه شمیم و درج در سیستم کاداستر، مشکل تداخل در مرز املاک و اراضی کاهش یافته و حدود اربعه دقیق در سند های تک برگ کاداستر ثبت می شود. مهندسین نقشه برداری و کارشناسان رسمی امور ثبتی و نقشه برداری نقش پر رنگی در اجرای هندسی و و حقوقی کاداستر را دارند. در بند کنونی ابتدا جایگاه تقنینی و سپس جایگاه اجرایی نقشه برداری کاداستر در ایران بررسی می شود.

نقشه برداری کاداستر چیست؟

نقشه برداری کاداستر یا حد نگاری به مجموعه عملیات (حقوقی- مهندسی) فنی، مهندسی، ممیزی، ثبتی راجع به املاکی و اراضی گفته می شود. املاک و اراضی شامل طرح نقشه برداری حدنگاری یا کاداستر، می بایست که جریان ثبتی این املاک خاتمه یافته باشد. جهت تثبیت کردن محدوده و موقعیت این املاک و ارتباط جغرافیایی املاک با یکدیگر، نقشه برداری کاداستر و حد نگاری انجام شود. جهت تثبیت مالکیت املاک و تسهیل در حل و فصل دعاوی ثبتی این املاک و سایر موارد مربوط به اراضی مورد استفاده قرار می گیرد. نقشه برداری کاداستر(حدنگاری) و در کنار آن طرح جامع کاداستر(نقشه برداری ثبتی) طرحی می باشد که اطلاعات فنی و حقوقی املاک و اراضی را ثبت می کند. ضمن تلفیق حدود اربعه املاک با یکدیگر، در سازمان ثبت اسناد و املاک نگهداری و مدیریت می شود.

نقشه برداری کاداستر به صورت کلی جهت تعیین موقعیت جغرافیایی و هندسی املاک و اراضی و عملیات ثبتی نظیر، تحدید حدود املاک مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین برای مرتفع نمودن اختلافات ثبتی در دعاوی حقوقی مربوط به املاک و اراضی، نقشه برداری کاداستر (نقشه برداری ثبتی) مورد استفاده کارشناس رسمی امور ثبتی و نقشه برداری قرار می گیرد. مقصود از اطلاعات فنی  نقشه برداری کاداستر، نقشه رقومی (دیجیتالی) حاوی حد و مرز هندسی املاک با مختصات یو تی ام در یک سیستم مختصات جهانی می باشد. مقصود از اطلاعات حقوقی کاداستر، مالکیت، حقوق و محدودیت های جاری در املاک و وضعیت حقوقی و قانونی ملک می باشد.

نقشه برداری حد نگاری کاداستر

نقشه برداری کاداستر یا حد نگاری را می توان حاصل امور مهندسی نقشه برداری زمینی شامل عملیات نقشه برداری جهت تثبیت حدود اربعه املاک و اراضی در نظر گرفت. سپس ثبت در سیستم کاداستر طی فرایند مهندسی و حقوقی انجام می شود. بوسیله نقشه برداری کاداستر یا حد نگاری حد و مرز املاک و اراضی در سامانه جامع املاک تثبیت شده و باعث ایجاد نقشه جامع کاداستر ملی می شود. جهت انجام امور نقشه برداری کاداستر از گیرنده یا جی پی اس مولتی فرکانس متصل به سامانه شمیم و دوربین توتال استیشن (نقشه برداری) استفاده می شود.

 کارشناس رسمی امور ثبتی و نقشه برداری پس از حضور در محل وقوع املاک مورد نظر، تمامی حد و مرز املاک و اراضی را برداشت(ثبت در سامانه شمیم) می نماید جهت ثبت در سیستم کاداستر. نقشه برداری کاداستر یکی از اهداف مهم سازمان ثبت اسناد و املاک کشور می باشد. پس از تهیه نقشه جامع کاداستر املاک، سازمان ثبت اسناد اشراف کامل بر حدود اربعه املاک، اراضی و بنا های احداثی خواهد داشت.

کاربرد نقشه برداری در کاداستر

با استفاده از نقشه برداری کاداستر یا حد نگاری می توانیم پایه و بنا تثبیت و استقرار مالکیت مشروع املاک اراضی را فراهم کنیم. همچنین با استفاده از نقشه برداری کاداستر می توانیم میزان اراضی دایر، بایر و موات در حوزه شهری و موقوفات را تعیین کنیم. با انجام امور کاداستر و حد نگاری در واقع ترازوی حد نگاری املاک و اراضی در دستان سیستم کاداستر خواهد بود. جهت تهیه نقشه جامع کاداستر، حد نگاری شده، به شبکه ای از اطلاعات نیازمند هستیم که اطلاعات مهندسی جامع، از محدوده املاک و اراضی کشور (نقشه املاک) را همراه با پلاک های ثبتی هر ملک و مشخصات کامل از جمله، مشخصات مالکین و حدود حقوق مالک در املاک را بصورت کامل تثبیت نماییم.

جهت حصول نقشه جامع کاداستر املاک و اراضی باید بدین شکل عمل کنیم که امکان بررسی مداوم مجموعه  اطلاعات میسر باشد. در این حالت با استفاده از نقشه برداری کاداستر می توانیم وظایف کارشناسی خود را با دقت و سرعت بالا انجام دهیم. سیستم یا سامانه کادستر املاک و اراضی کمک ویژه جهت یکپارچه سازی املاک و اراضی می نماید. این سامانه را با توجه به اهداف موجود در سازمان ثبت اسناد و املاک کشور کاداستر می نامیم. کاداستر  یا حدنگاری در واقع همان نقشه‌ برداری ثبتی (حقوقی-هندسی) می باشد. نقشه برداری ثبتی یا حد نگاری یعنی نقشه‌ برداری‌ که جنبه حقوقی داشته باشد و بتوان بر اساس مرزهای آن سند مالکیت تک برگ کاداستری صادر کرد.

اهداف نقشه برداری کاداستر

با بهره گیری از نقشه برداری کاداستر می توانیم به ایجاد شبکه ای دقیق، معتبر، کارآمد و مطمئن کمک کنیم. نقشه برداری کاداستر در کانال یک نظام رسمی و قانونی، می بایست قابل تغییر با زمان حاکم بر امور نقشه برداری املاک و بنا های احداثی ایران باشد. در تعیین و تثبیت حد و مرزهای های قانونی (رسمی) مالکیت ابنیه و اراضی متعلق به افراد حقیقی، حقوقی، دولتی، موقوفه. بررسی اطلاعات و نقشه ها (در طول عملیات طرح و پس از پیاده سازی در سیستم کاداستر) در نهایت تغییر سیستم موجود ثبت قدیمی به ثبت نوین کادستر.

ثبت و ضبط آمار و اطلاعات فنی، دقیق، به روز (زمین مرجع) عاملی است کلیدی برای کلیه برنامه ریزی های کلان اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی ایران. از زمان گذشته تا کنون اطلاعات مکانی (جغرافیایی-هندسی) به عنوان یکی از زیر ساخت های مهم توسعه در کشورهای پیشرفته مور نظر کارشناسان نقشه برداری و کاداستر است. امروزه سیستم های نوین اداره ثبت شامل، کاداستر، ثبت زمین، ارزش گذاری زمین و کاربری اراضی می باشند. با ارجهیت نقشه برداری کاداستر در جهت اهداف توسعه پایدار مورد استفاده در مدیریت املاک و اراضی قرار می گیرند.

نقشه برداری ثبتی و کاداستر

استفاده از امور مهندسی و حقوقی نقشه برداری ثبتی و کاداستر منجر به تولید و آپدیت اطلاعات ثبتی و نقشه های کاداستر می شود. انجام و مدیریت این امور از وظایف اصلی سازمان ثبت اسناد و املاک کشور می باشد. سازمان ثبت اسناد و املاک با انجام نقشه برداری کاداستر و امور ثبتی به عنوان متولی اخذ، فرآوری و مدیریت کارآمد سیستم ثبت اسناد و املاک (کاداستر) کشور می باشد. سازمان ثبت اسناد با راه اندازی سامانه شمیم جهت تهیه نقشه یو تی ام یکپارچه املاک و اراضی در حال بهینه سازی اطلاعاتی و عملیاتی نقشه کاداستر با استفاده از پیشرفته ترین علوم و فناوری های دنیا می باشد.

مهندسین نقشه برداری و امور ثبتی با همکاری با سازمان ثبت اسناد و املاک کشور جهت ایجاد و مدیریت بهینه سیستم اطلاعات مکانی کاداستر به تولید و به روز رسانی نقشه های کاداستر شهری در مقیاس های مختلف و جمع آوری و بروزرسانی اطلاعات ثبتی مربوطه به منظور ایجاد پایگاه اطلاعات مکانی کاداستر محور می پردازد. تهیه نقشه یو تی ام، فرم های اطلاعات ثبتی، خودکار سازی فرآیندهای ایجاد سیستم اطلاعات کاداستری از جمله اهداف مد نظر سازمان ثبت اسناد و املاک می باشد. به عنوان مثال با رقومی سازی نقشه های ثبتی قدیمی در سیستم نوین کاداستر و صدور سند های تک برگی کاداستر اختلاف ها ملکی به شکل زیادی کاهش می یابد.

نقشه برداری کاداستر کشور

برای ارتقا کیفی و مهندسی عملیات نقشه برداری کاداستر ثبت سنتی و اعمال ضوابط و معیارها و دستورالعمل های فنی مشخص در عملیات جاری کاداستر ضروری است. از یک طرف به بخشی از اهداف نهایی کاداستر کشور که تجدید ساختار ثبت کشور است اقدام و از طرف دیگر از تکرار عملیات سنتی احتراز شود. با انجام این امور از دوباره کاری و صرف هزینه و زمان و نیز ایجاد دعاوی  و مشکلات و مسائل آینده جلوگیری خواهد کرد.خط مشی های اجرائی کاداستر به نحوی تدوین شده که از روش های استراتژی فوق در واحدهای ثبتی، هماهنگی با اقدامات مذکور از توان و امکانات بالقوه موجود کشور اعم از بخشهای دولتی یا خصوصی و یا تعاونی استفاده بهینه به عمل می آید.

سازمان ثبت اسناد و املاک کشور در حال تدارک نرم افزار جامع کاداستر املاک می باشد. با استفاده از این نرم افزار اطلاعات کاداستر املاک به عنوان یکی از داده های اصلی نرم افزار کاداستر خواهد بود. این کار نه تنها باعث تکمیل اطلاعات نقشه برداری کاداستر می شود بلکه از بروز اشتباهات ثبتی نیز جلوگیری می کند. در هر صورت در فعالیت های مربوط به تهیه نقشه کاداستر با نقشه برداری و فعالیت های مکانیزه اسناد و مدارک، استفاده از تجهیزات مدرن و اعمال روش های نوین مدیریت از ضرورت و اهمیت ویژه ای برخوردار خواهد بود.

استعلام نقشه کاداستر

جهت استعلام نقشه کاداستر املاک و اراضی می بایست منطقه مورد نظر توسط کارشناس رسمی امور ثبتی و نقشه برداری بررسی شود. به عنوان مثال جهت پیاده سازی موقعیت یک سند تک برگی روی زمین باید نقشه کاداستر را به صورت فایل از اداره ثبت اسناد و املاک دریافت کنیم. از جمله نیازهای سازمان ثبت اسناد کشور، تولید و آپدیت نقشه های رقومی کاداستر و جمع آوری اطلاعات ثبتی املاک می باشد. از جمله اهداف نقشه برداری کاداستر ثبتی می توان به، فرهنگ سازی، اطلاع رسانی، آموزش و اخذ خدمات مشاوره ای، نظارتی و اجرایی جهت بهینه سازی طرح کاداستر کشور اشاره کرد. بانک  اطلاعاتی کاداستر کشور به عنوان یک سیستم جامع مدیریت املاک جهت ایجاد کاداستر کار آمد به عنوان اطلاعات مرجع در زیر ساخت های ملی اطلاعات مکانی (GIS) کشوری مورد استفاده قرار می گیرد.

مبحث مکانیزاسیون ثبت اسناد و املاک و ایجاد بستر لازم جهت ارائه خدمات دولت الکترونیکی در سازمان ثبت اسناد و املاک، از اهمیت زیادی برخوردار است. پیش نیاز این مکانیزاسیون ، اصلاح سیستم ثبت قدیمی با دید نقشه برداری کاداستر و به ویژه کاداستر نوین کشوری است. در مورد ایجاد، توسعه و کاربرد فناوری اطلاعات مکانی و ارتباطات، ایجاد زیر ساخت های اطلاعات مکانی، طرح های آمایش سرزمین و سایر طرحهای زیر ساختی کاداستر است. اطلاعات کاداستر از جمله اطلاعات پایه جهت تصمیم گیری، برنامه ریزی و استفاده بهینه از منابع ملی می باشد.

نقشه کاداستر ملک

با اجرای طرح نقشه برداری کاداستر نوین جهت تهیه نقشه کاداستر ملک در کشور ، اطلاعات هندسی و حقوقی مربوط به سیستم کاداستر کشور را می توان در پایگاه دیتا مکانی و سیستم اطلاعات مکانی، ذخیره، بازیابی و پردازش نمود و به نحو بهینه  مورد استفاده قرار داد. طرح نقشه برداری کاداستر ملک، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور را قادر می سازد که در تعامل با نیروهای داخلی و ارگان های دیگر به تبادل اطلاعات بپردازد. جهت استفاده بهینه از امکانات موجود در نقشه کاداستر ملک برای ترسیم آینده ای روشن در زمینه اجرای طرح کاداستر نوین برنامه ریزی کند.

با توجه به استاندارد ها و دقت نقشه کاداستر ملک، این نقشه ها، نیاز های نقشه برداری رقومی پروژه های عمرانی، از جمله طرح مسکن، شهرسازی، گازرسانی، برق، شبکه مخابرات، آب و فاضلاب، همچنین پروژه های توسعه شهری در سطح کشور را به برآورده می کند. علاوه بر ارتباطات طرح های عمرانی با نقشه کاداستر، طرح کاداستر نوین با داشتن منابع عظیم اطلاعات مالکیتی املاک و اراضی می تواند پایگاه های اطلاعاتی طرح های مالی مانند طرح های مالیاتی و درآمدهای منطقه ای را تامین کند. نقشه های کاداستر املاک می توانند ارزش افزوده جهت بکارگیری پایگاه های اطلاعاتی املاک را تضمین کنند. با درنظر گرفتن برنامه های آموزشی راجع به کاداستر املاک، این طرح به منظور ارتقاء فعالیت های علمی و عملیاتی کارشناسان و متخصصین کاداستر به افزایش حجم و امکانات منابع انسانی کمک خواهند کرد، که فعالیت های آموزشی کاداستر در ارتباط با آن قرار دارد.

تهیه نقشه کاداستر (نقشه برداری ثبتی)

در مورد تهیه نقشه های کاداستر و جمع آوری اطلاعات هندسی و مالکیتی توسط نقشه برداری کاداستر، جنبه های مختلف اقتصادی، اجتماعی، حقوقی و فنی با توجه به اولویت های هر منطقه و امکانات موجود. نسبت به اولویت اجرای عملیات هر یک از مناطق کشور اقدام می شود. با توجه به به اثرات اقتصادی، اجتماعی نقشه برداری کاداستر در کشور، سیاست های اجرایی کاداستر و نقشه برداری نمی توانند منحصر به سیاست ها در بخش دولتی باشد. می بایست از توان و ظرفیت اجرائی بخش خصوصی (برونسپاری) همراه با ضوابط و مقررات مناسب بهره برداری لازم را بدست آورد. در راستای اهداف طرح و انعقاد قرارداد مشاوره ای با مراکز علمی و آموزشی به منظور استفاده حداکثری از توان علمی کشور، یکی دیگر از خط مشی های دراز مدت نقشه برداری کاداستر کشور خواهد بود.

خروجی اطلاعات جامع املاک از دفاتر و پرونده های ثبتی همچنین وارد کردن دیتا در بانک اطلاعات، کلیه اوراق دفاتر املاک در واحدهای ثبتی اسکن و در بانک اطلاعات ذخیره می گردند. یکی از هدف های مهم تهیه نقشه کاداستر کشوری نمایش وضعیت عرصه واقعی املاک در سیستم کاداستر می باشد. حد و مرز املاک بر روی نقشه در بانک اطلاعات املاک مقایسه می شود و تا جایی که امکان داشته باشد اصلاح می شود. یکپارچه سازی نقشه کاداستر به منظور پلاک گذاری بر روی نقشه های هندسی و تلفیق اطلاعات مکانیزه با نقشه ها و نهایتا ایجاد نقشه کاداستر می باشد. نقشه های کاداستر مربوط به هر واحد ثبتی، در آن واحد بکارگیری و بروز  رسانی می شوند.

مهندسی نقشه برداری

رشته مهندسی نقشه برداری یا ژئوماتیک به مهندسی هندسه و علوم مکانی و جغرافیایی زمین شهرت دارد. مهندسینی که توانایی تحلیل چند معیاره و درک بالا و عمیقی از مباحث فیزیکی و هندسه دارند و می توانند با استفاده از تجهیزات نقشه برداری و تجربه استفاده از علوم ریاضیات که در اختیارشان می گذارند، مسائل فیزیکی دنیای واقعی و زمین را بررسی و تحلیل می کنند. البته واضح می باشد که این توانایی ها طی دوران تحصیل در دانشکده مهندسی نقشه برداری و اطلاعات مکانی در افراد ایجاد می شود.

اگر فردی علاقه کافی در مباحث مذکور را در خود می بیند یقینا با تلاش و کوشش می تواند استعداد و علاقه خویش را در محیط دانشگاه به شکوفایی برساند. دانشجویان مهندسی نقشه برداری می بایست درک و علاقه کافی به تفکر الگوریتمیک و زبان های برنامه نویسی نرم افزار های تخصصی نقشه برداری را داشته باشند. همچنین در برخی زمینه های کاری علوم مکانی داوطلبان باید علاقه مندی و آمادگی جسمانی لازم برای کار در محیط های بیرون از شهر و زمین های در حال ساخت را داشته باشند.

گرایش های مهندسی نقشه برداری

مهندسی در گرایش های تخصص ارشد از جمله رشته اطلاعات مکانی GIS ، سنجش از دور RS ، فتوگرامتری، هیدروگرافی در پروژه های مختلف از جمله نقشه برداری کاداستر مورد استفاده قرار می گیرند. به عنوان مثال از گرایش فتوگرامتری مهندسی نقشه برداری در تهیه و تفسیر عکس های هوایی مورد نیاز کاداستر استفاده می شود. در گرایش GIS که مربوط به اطلاعات مکانی می شود، در امور مربوط به جمع آوری بانک اطلاعات کاداستر استفاده می شود.

 در مقطع کارشناسی نقشه برداری اکثر گرایش ها نیازمند تسلط به نرم افزار های مانند Civil3D , ArcGIS   زبان های برنامه نویسی مانند C++ ، MATLAB ، SQL  و … می باشد. به دلیل اهمیت رشته مهندسی ژئوماتیک در پروژه های عمرانی و محاسبات ریاضی و تئوری های پیشرفته خطاها ، کسب توانایی پروژه محور و فعالیت در این رشته نیازمند سخت کوشی و تلاش فراوان است. از این رو مرسوم است که دانشجویان نقشه برداری حتی در هنگام تحصیل نیز با پیشنهادات پروژه متعددی روبرو می‌شوند.

سازمان جغرافیایی وزارت دفاع ، سازمان نقشه ‌برداری ، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور ، شهرداری ها و شرکت های مشاوره و پیمانکاری کارهای عمرانی از جمله مکان های جذب فارغ ‌التحصیلان رشته نقشه برداری‌ می باشد. مهندسی نقشه برداری یکی از رشته های اصلی در سازمان نظام مهندسی می باشد. یکی از توفیقات اجباری مهندسی ژئوماتیک نسبت به سایر رشته های مهندسی تعداد معدود دانشگاه هایی است که این رشته را ارائه می دهند و به تبع آن تعداد به نسبت کم فارغ التحصیل این رشته می باشد.

نقش نقشه برداری در کاداستر

انجام امور مربوط به کاداستر که یک پروسه حقوقی و مهندسی مربوط به تهیه نقشه های کاداستر مالکیت املاک و اراضی می باشد را بدون استفاده از نقشه برداری نمی توان تصور کرد. به عنوان مثال در یک پروژه راهسازی در صورت عدم استفاده از نقشه برداری نمی توان حتی پروزه را شروع کرد. نقشه برداری در واقع نقش کلیدی و راهبردی در اجرای کاداستر املاک و اراضی دارد. رکن اصلی در تهیه نقشه های کاداستر امور مهندسی نقشه برداری می باشد. جهت تهیه بانک کاداستر نیازمند دیتا ها رقومی و فایل ها مختصاتی هستیم که توسط پروسه نقشه برداری و با استفاده از سامانه شمیم تهیه می شود. جهت ترسیم نقشه ها نیز به تخصص کارتوگرافی نیاز داریم که مربوط به نقشه برداری می شود.

جهت ایجاد بانک اطلاعات مکانی نیز نیازمند تخصص رشته GIS یا همان اطلاعات مکانی هستیم. برای تهیه بانک اطلاعات املاک و کاداستر با استفاده از رشته فتوگرامتری عکس های هوایی تهیه شده و به نقشه هوایی تبدیل می شوند که در امور کاداستر و نقشه برداری ثبتی مورد استفاده قرار می گیرند. قسمت مهم در تهیه نقشه های کاداستر راه اندازی شبکه مدیریت یکپارچه ملک یا همان سامانه شمیم است که به تهیه نقشه های یکپارچه کاداستر ختم می شود و توسط مهندسین نقشه برداری مورد استفاده تخصصی قرار می گیرد. جهت تهیه نقشه می بایست از گیرنده های مولتی فرکانس ماهواره ای استفاده شود که انجام این امور در تخصص مهندسین نقشه برداری است.

معرفی رشته نقشه برداری

تاریخچه مهندسی عمران یا Civil engineering به قرن 18 میلادی باز می‌گردد. در آن تاریخ مهندسی عمران یا سیویل در مقابل مهندسی طراحی Military engineering قرار گرفته بود. اصطلاحی که به کلیه امور مهندسی که به مسائل ساخت و ساز بناهای دست ساز بشر باز می‌گشت، همچون سدها، ساختمان ها، پل‌ها و کانال‌ها گفته می‌شد. طی گذشت زمان طولانی و با پیشرفت علوم و تخصصی شدن علوم، به مرور علوم مختلف، از جمله مکانیک Civil engineering جدا شده، اما این اصطلاح هم چنان نام خود را برای مهندسی عمران حفظ کرده. در کشور ایران نیز این رشته تا قبل از انقلاب به نام  مهندسی راه و ساختمان شهره بود. اما پس از انقلاب عنوان مهندسی عمران برای آن در نظر گرفته شد. به این دلیل که عنوان عمران به اصطلاح Civil engineering نزدیک تر است.

هدف رشته مهندسی عمران تربیت نیروهای متخصص است که بتوانند در پروژه‌های مختلف عمرانی در زمینه‌های ساختمانی ، راه‌سازی ، پل‌سازی ، سازه‌ها و بناهای آبی، جمع‌آوری و دفع فاضلاب و … مسوولیت طرح ، محاسبه و اجرا و نظارت بر اجرا را بر عهده گیرند. رشته مهندسی نقشه برداری و اطلاعات مکانی یا مهندسی ژئوماتیک نیز از زیر شاخه های مهندسی عمران است. مهندسی عمران یا راه و ساختمان از جمله رشته‌ هایی است که بیانگر کاربرد علم در ایجاد سازندگی و عمران کشور است.

نقشه‌ کاداستر چیست؟

نقشه کاداستر یا به تعبیر قدیمی نقشه ثبتی، به نقشه‌ای گفته می شود که کلیه اطلاعات مربوط به حد و مرز، موقعیت و خصوصیت قطعات زمین موجود در آن با دقت بالا مشخص شده باشد را نقشه کاداستر می‌گویند. در مدیریت ‌های نوین، اطلاعات متعلق به قطعه زمینها به جای اینکه روی کاغذ یا در پرونده املاک ثبت شوند، در حافظه ‌های ابزار های الکترونیکی ضبط می‌شوند و هر بلوک یا قطعه به جای اینکه با چند خط روی نقشه به نمایش گذاشته شود، با چند رقم نشان داده می‌شود که این اعداد شامل مختصات مسطحانی گوشه‌ های قطعه، همراه با اطلاعات از جمله مساحت قطعه، مزروعی یا مسکونی بودن قطعه، مساحت عرصه و اعیان به تفکیک که در حافظه کامپیوتر ثبت می شوند.

 تاریخچه نقشه ‌برداری کاداستر

در نقشه ‌برداری ثبتی یا کاداستر، نقشه ‌های رقومی مستند تهیه می‌شوند که به نقشه کاداستر معروف هستند. در نقشه های کاداستر پلاک ثبتی اصلی و فرعی، شماره قطعه، مساحت و حد و مرز زمین ها و املاک تثبیت شده است. با توجه به اینکه عرصه یا زمین به عنوان ماده‌ی خام از پر ارزش ‌ترین منابع برای انسان‌ها محسوب می‌شود، برای حفظ محیط و مرز بندی به نام ملک که مردم در قالب برخی مقررات و محدودیت‌ها در آن زندگی یا فعالیت کرده‌اند، روش ‌هایی مورد استفاده قرار گرفته است.

نخستین تکنیک ها نزدیک به سه هزار سال قبل از میلاد، در مصر به منظور اندازه‌گیری زمین برای اخذ مالیات مورد استفاده قرار گرفته است. در زمان قدیم ثبت املاک و مستغلات به صورت دست نوشته بین مردم رد و بدل می شده و به تدریج در این مورد تحولاتی رخ داده. طبق قوانین مشخص پس از منطقه‌ بندی اراضی، این مناطق به شهر و شهرستان و بخش و قریه محدوده ‌بندی شده و نمره گذاری برای آنها صورت گرفته است. هر قریه تحت یک نمره اصلی و اجزای آن با نمره های فرعی مشخص و تثبیت شده. این نمره گذاری ها به شهرستان و شهر تعمیم داده شده و اساس و بنای شناخت املاک و اراضی و تشکیل پرونده‌ ها قرار گرفته است.

تاریخچه نقشه ‌برداری کاداستر ایران

در کشور ایران و در حدود دهه 10 یا سال 1310، سازمانی تحت عنوان ثبت املاک تحت نظر دستگاه قضایی کشور به منظور نظم بخشی به وضعیت مالکیت‌ های غیرمنقول، تأسیس گردید و به تدریج با تشکیل تعداد زیادی اداره در نواحی مخلتف کشور، کار خود را آغاز نمود. یکی از مشکلات بنیادی در زمینه‌ مالکیت اموال غیر منقول در کشورهایی همچون ایران، عدم تعیین موقعیت دقیق املاک اعم از زمین ‌های زراعی و مسکونی و ابنیه ها و بعدها آپارتمان ‌ها بوده است. یکی از دلایل و انگیزه ‌هایی که موجب گردید ثبت املاک در اغلب کشورها به صورت سازمانی تحت نظر یکی از ارگان‌های قضایی پایه‌ریزی گردد، این است که عمده دعاوی در دادگاه را مسائل مرتبط به مالکیت و عوارض ناشی از آنها تشکیل داده.

در زمان های گذشته مورد مستند کارشناسان ثبتی و مقامات قضایی در زمینه‌ی دعاوی ملکی، مدارک و پرونده‌ هایی بودند که بر پایه‌‎ گفته های مطلعین محلی راجع به حدود و ثغور املاک تنظیم گردیده بود. این مستندات با گذشت زمان دچار تغییر و تحول گردید. به دلیل این اختلافات نزاع جمعی میان افراد دو ده یا ساکنان دو خانه به وجود آمد. ضوابط عینی و هندسی برای اثبات نظریات وجود نداشت و آگاهانه یا ناخود آگاه سلایق فردی در چگونگی قضاوت تأثیر گذار بود و این مشکلاتی را برای مردم و مالکین به وجود می‌آورد.

اولین نقشه برداری کاداستر (ثبتی) ایران

در سال هزار و سیصد و سی و چهار 1334 به علت مشکلات اشاره شده در یک بخشنامه، صدور اسناد مالکیت بدون انجام امور نقشه ‌برداری ثبتی و ذکر مساحت، متراژ، اضلاع ممنوع اعلام شد. جهت اجرای این بخشنامه‌ که بدون توجه به عدم وجود نقشه ‌های ثبتی مستند برای کشور و ارتباط و هماهنگی شهرها صادر گردیده بود، موجب شد تا کارمندان سازمان ثبت با تجهیزات بسیار محدود (متر و زوایه یاب) و در حد صفر خود، به حالت محدود به تهیه‌کروکی ‌هایی محلی به نام نقشه‌ ثبتی(کاداستر)، مبادرت بورزند و با نمره گذاری ‌های موردی و محلی مثل نمره گذاری‌ های روش قدیمی، سند مالکیت صادر کنند.

به علت تمام نشدن امور نقشه برداری مرتبط به تهیه نقشه ‌های ثبتی یا کاداستر مستند، هنوز هم تمامی املاک و قطعات زمین‌ها به ثبت نرسیده‌اند. در دهه‌ های اخیر فعالیت‌ های اندکی در زمینه‌ی کاداستر اراضی در نقاط گوناگون ایران نظیر فومن، گیلان، جیرفت و سیستان و چند نقطه دیگر صورت پذیرفته و از برخی مناطق تهران و قزوین و مشهد نیز با استفاده از روش فتوگرامتری، نقشه‌های کاداستر بزرگ مقیاس و تهیه شده. از سال 1391 به صورت جهادی در کل کشور در حال انجام است و روند رو به رشد خوبی داشته است.