سامانه ساماندهی اسناد غیر رسمی

سامانه ساماندهی اسناد غیر رسمی چیست؟

سامانه ساماندهی اسناد غیر رسمی که کوتاه شده این عبارت ساغر نامیده می شود در حقیقت؛ بستر برخط ارتباط سازمان ثبت اسناد با مالکین املاک با سند غیر رسمی است. با استفاده از این سامانه؛ مالکین املاک قولنامه ای می توانند ادعای مالکیت خود را نسبت به ملک مورد تصرف خود با ارائه مستندات مالکیت ارائه کنند. این سامانه در واقع مشابه سامانه موضوع قانون تعیین تکلیف وضعیت ثبتی اراضی و ساختمان های فاقد سند عمل می کند. پس از بارگذاری مستندات مالکیتی و هویتی به همراه نقشه یو تی ام موقعیت ملک که توسط سامانه شمیم تهیه شده است می توان برای رسمی کردن اسناد غیر رسمی یک ملک اقدام کرد. توجه داشته باشید که نقشه یو تی ام مورد نیاز ثبت نام در سامانه ساماندهی اسناد غیر رسمی (ساغر) می بایست توسط کارشناسان رسمی دادگستری در امور ثبتی و ذیصلاح تهیه و ترسیم شود.

سامانه موضوع ماده 10 قانون الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیر منقول که به سامانه ساغر معروف است نقش مهمی در اجرایی شدن قانون الزام به ثبت رسمی معاملات دارد. همان طور که می دانید معاملات املاک به صورت سند های غیر رسمی چالش های را برای شهروندان به همراه دارد و می تواند منجر به از دست رفتن سرمایه این افراد شود. به عنوان مثال در صورت خرید یک آپارتمان به صورت فاقد سند با اسناد غیر رسمی از جمله مبایعه نامه چگونه می توان تشخیص داد این ملک به چند نفر دیگر فروخته شده است یا خیر؟. این موضوع برای املاک دیگر با کاربری های مختلف نیز صدق می کند. در صورتی که ملک سند رسمی داشته باشد به راحتی می توان استعلام ملک را از ادارات ثبت اسناد اخذ کرد و از سلامت حقوقی ملک اطمینان حاصل کرد. در حقیقت قانون الزام و سامانه ساماندهی اسناد غیر رسمی را می توان خط پایانی بر اسناد غیر رسمی دانست.

سامانه ساماندهی اسناد غیر رسمی چه زمانی رونمایی می شود؟

سخنگوی سازمان ثبت اعلام کرد که برخی افراد در فضای مجازی با تبلیغات نادرست و به منظور کسب سود، اقدام به ثبت‌نام مردم در سامانه ساماندهی اسناد غیر رسمی می‌کنند که هنوز راه‌اندازی نشده است. این سامانه با هدف ساماندهی اسناد غیررسمی و ثبت ادعاهای مربوط به مالکیت اموال غیرمنقول طراحی شده است. بر اساس ماده ۱۰ قانون مربوطه، سازمان موظف است تا یک سال پس از ابلاغ این قانون، سامانه‌ای برای ثبت ادعاهای مالکیت و حقوق مرتبط با اموال غیرمنقول که فاقد سند رسمی هستند، ایجاد کند.

افرادی که ادعای مالکیت دارند، باید ظرف دو سال از زمان راه‌اندازی سامانه ساماندهی اسناد غیر رسمی _ سامانه ساغر، اسناد و ادعاهای خود را در سامانه ثبت کنند و طی دو سال بعد از آن، نسبت به تنظیم سند رسمی یا طرح دعواهای قانونی لازم اقدام کنند. عدم اقدام در مهلت مقرر باعث می‌شود که ادعاها علیه اراضی عمومی و دولتی و نیز اشخاص ثالث با حسن نیت، پذیرفته نشود. بنابراین، مردم باید آگاه باشند و به تبلیغات نادرست توجه نکنند، زیرا سامانه هنوز در مرحله راه‌اندازی است و هیچ ثبت‌نامی به صورت رسمی انجام نمی‌شود.

تکلیف شهروندان در تبدیل اسناد عادی به رسمی

عبدالحمید مرادی، مدیر کل امور املاک سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، در گفت‌و‌گویی با میزان درباره قانون الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول توضیحاتی ارائه داد. بر اساس این قانون، دارندگان اسناد غیررسمی موظف‌اند تا دو سال پس از آغاز به کار سامانه‌ای به نام ساغر «ساماندهی اسناد غیررسمی»، ادعاهای خود را ثبت کنند.

سامانه ساماندهی اسناد غیر رسمی توسط سازمان ثبت اسناد و املاک کشور ایجاد می‌شود و هدف آن ثبت ادعاهای مربوط به مالکیت‌هایی است که قبل از راه‌اندازی سامانه ایجاد شده‌اند ولی فاقد سند رسمی هستند. افراد ابتدا باید مدارک و نقشه UTM ملک خود را آماده کرده و در سامانه بارگذاری نمایند. ایجاد و شروع به کار این سامانه، که باید ظرف یک سال از تاریخ ابلاغ قانون به بهره‌برداری برسد، توسط ریاست قوه قضاییه اعلام می‌شود. این اقدام در راستای ساماندهی و رسمی‌سازی مالکیت‌های غیررسمی صورت می‌گیرد و تکالیفی برای دستگاه‌ها و مردم تعریف شده است.

تکلیف سازمان ثبت اسناد در تبدیل اسناد عادی به رسمی

سازمان ثبت اسناد و املاک کشور تأکید کرده که برای افرادی که به دنبال اثبات مالکیت خود بر املاک غیرمنقول هستند، دسترسی به شماره پلاک ضروری است و ادارات ثبت اسناد باید در این زمینه همکاری کنند. این افراد باید در یک بازه زمانی دو ساله، مستندات و نقشه UTM ملک را تهیه و در سامانه مربوطه بارگذاری کنند. پس از این مدت، دو سال دیگر فرصت دارند تا اقدامات قانونی لازم را انجام دهند؛ این اقدامات می‌تواند شامل مراجعه به فروشنده، حضور در دفتر اسناد رسمی برای تنظیم و انتقال سند رسمی، یا استفاده از قوانین مربوط به تعیین تکلیف و ثبت عمومی برای دریافت سند مالکیت باشد.

اگر افراد در این مهلت‌ها اقدامی نکنند، ادعاهای آنان علیه اراضی عمومی و دولتی قابل استناد نخواهد بود. افرادی که دارای اسناد غیررسمی هستند باید چهار نوع حق را در سامانه ماده ۱۰ ثبت کنند: مالکیت بر عین اموال غیرمنقول، مالکیت بر منافع اموال غیرمنقول بیش از دو سال، حق انتفاع و حق ارتفاق بر اموال غیرمنقول. این موارد باید به ثبت برسند تا از حقوق قانونی خود بهره‌مند شوند. در غیر این صورت، ادعاهای آنان معتبر نخواهد بود.

سایت ساغر – ثبت نام در سامانه ادعا – ساماندهی اسناد غیر رسمی

سامانه یا سایت ساغر با هدف ساماندهی اسناد غیر رسمی و ایجاد بستری امن و کاربردی برای ثبت و مدیریت اطلاعات کاربران، سامانه‌ای را راه‌اندازی کرده است که به نام “ثبت نام در سامانه ادعا” شناخته می‌شود. این سامانه به کاربران امکان می‌دهد تا به‌طور دقیق و ساده اطلاعات اسناد غیر رسمی خود را وارد و ذخیره کنند و پس از بررسی توسط ادارات ثبت اسناد رسمی دریافت نمایند. از جمله مزایای سامانه ساماندهی اسناد غیر رسمی می‌توان به افزایش امنیت اسناد مالکیت، کاهش هزینه‌های مرتبط با مدیریت دستی اسناد و صرفه‌جویی در زمان اشاره کرد.

همچنین، واسط کاربری ساده و کاربرپسند این سامانه به گونه‌ای طراحی شده است که کاربران با هر سطح از دانش فنی بتوانند به راحتی از آن استفاده کنند. با استفاده از سامانه ساغر، سازمان‌ها و افراد می‌توانند با اطمینان بیشتری اسناد غیر رسمی خود را به سند رسمی تبدیل کرده و از مزایای قانونی بهره مند شوند. این رویکرد نوآورانه به‌ویژه برای مالکین املاک فاقد سند رسمی و سازمان‌هایی که با حجم بالایی از اسناد غیر رسمی سروکار دارند، می‌تواند راهکاری کارآمد و مؤثر باشد. سامانه ساغر بستری مناسب برای ارتقای شفافیت و نظم در مدیریت اسناد فراهم می‌کند و به کاربران کمک می‌کند تا با خیالی آسوده به فعالیت‌های خود بپردازند.

وضعیت راه‌اندازی سامانه ساماندهی اسناد غیر رسمی

سرکار خانم اعظم قویدل، سخنگوی محترم سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، درباره پیشرفت‌های مربوط به ایجاد سامانه‌ای تحت ماده ۱۰ قانون الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول توضیحاتی ارائه کرد. این سامانه که به نام «سامانه ساماندهی اسناد غیر رسمی» نیز شناخته می‌شود، باید طبق قانون تا یک سال پس از ابلاغ قانون مذکور توسط سازمان ثبت اسناد و املاک راه‌اندازی شود. طبق برنامه‌ریزی‌ها، پیش‌بینی می‌شود که این سامانه در اواسط خرداد ماه سال ۱۴۰۴ به بهره‌برداری برسد.

خانم اعظم قویدل همچنین اشاره کرد که به دستور رئیس قوه قضاییه، اطلاع‌رسانی عمومی درباره راه‌اندازی این سامانه ساماندهی اسناد غیر رسمی از طریق روزنامه رسمی کشور انجام خواهد شد و مردم از این موضوع مطلع خواهند شد، بنابراین جای نگرانی نیست. او هشدار داد که در حال حاضر برخی افراد سودجو در فضای مجازی با ادعای ثبت‌نام در این سامانه، اقدام به کلاهبرداری می‌کنند، در حالی که این سامانه هنوز فعال نشده است و مردم باید هوشیار باشند و از چنین فریب‌هایی پرهیز کنند.

املاک دارای سند مالکیت رسمی نیاز به ثبت ادعا ندارد

سخنگوی سازمان ثبت اسناد و املاک کشور اعلام کرده است که برای ثبت ادعا در سامانه ساماندهی اسناد غیر رسمی، تنها افرادی نیاز دارند که ملکشان بدون سند مالکیت رسمی است. اگر ملکی دارای سند رسمی باشد، چه به صورت دفترچه‌ای و چه به صورت تک برگ، نیازی به ثبت در این سامانه نیست. اما در مواردی که اختلافی بین خریدار و فروشنده بر سر ملکی که با قولنامه عادی خریداری شده، وجود دارد، خریدار باید ادعای خود را در سامانه مذکور ثبت و سپس در دادگاه مطرح کند. به عبارت دیگر، اگر سند مالکیت رسمی برای ملک موجود باشد، نیازی به ثبت ادعا نیست، اما در صورت اختلاف با قولنامه عادی، این اقدام ضروری است.

نحوه ثبت ادعا در سامانه ساماندهی اسناد غیر رسمی

سخنگوی سازمان ثبت اسناد و املاک کشور اعلام کرد که افرادی که ملکی دارند اما سند مالکیت رسمی برای آن ندارند، باید در سامانه‌ای که برای اسناد غیررسمی راه‌اندازی شده است، ثبت‌نام کنند. این افراد از زمان شروع به کار سامانه، دو سال فرصت دارند تا ادعای مالکیت خود را ثبت کنند. پس از ثبت ادعا، دو سال دیگر نیز فرصت دارند تا برای دریافت سند مالکیت رسمی اقدام کنند. سامانه ساغر در واقع سامانه موضوع ماده 10 قانون الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیر منقول می باشد.

وی افزود: اگر ملکی که ادعای مالکیت آن را دارید، هنوز سند رسمی ندارد و قصد معامله آن را دارید، باید این معامله را در سامانه مذکور ثبت کنید. این بدان معناست که حتی اگر ملک شما سند رسمی ندارد، می‌توانید تا زمان دریافت سند رسمی، معاملات خود را به‌طور قانونی انجام دهید. همچنین، ایرانیان مقیم خارج از کشور که در ایران ملکی دارند، می‌توانند به سامانه اسناد غیررسمی دسترسی داشته باشند و در مهلت تعیین شده ثبت‌نام کنند. این سامانه به‌منظور تسهیل فرآیند ثبت و پیگیری حقوق مالکیت برای تمام افرادی که سند رسمی در اختیار ندارند، ایجاد شده است.

نقشه یو تی ام سامانه ساماندهی اسناد غیر رسمی

سخنگوی سازمان ثبت اسناد و املاک کشور توضیحاتی درباره مدارک ضروری برای ثبت نام در سامانه ساماندهی اسناد غیررسمی ارائه کرده است. او بیان کرده که اولین اقدام جهت ثبت نام، تهیه نقشه‌ یو تی ام دقیق با مختصات جغرافیایی یا UTM از ملک مورد نظر است. این نقشه باید از طریق سامانه شمیم و توسط افراد و گروه‌های مجاز تهیه شود. این گروه‌ها شامل کارگزاری‌های فنی ثبتی که هنوز فعال نشده‌اند، کارشناسان رسمی دادگستری و نظام مهندسی که صلاحیت نقشه‌برداری دارند و همچنین برون‌سپارانی که از اداره ثبت مجوز دارند، می‌شوند.

همچنین، لازم است مدارکی که مالکیت یا ادعای شما نسبت به ملک را ثابت می‌کند، مانند قولنامه، تقسیم‌نامه عادی یا گواهی حصر وراثت، تهیه و در سامانه بارگذاری شود. این اسناد و نقشه‌ها در اداره ثبت مورد بررسی قرار می‌گیرند و بسته به قوانین مربوطه، ممکن است نیاز به طرح دعوی در مراجع قضایی داشته باشد. در صورتی که نیاز به طرح دعوی باشد، فرد ادعا کننده باید ظرف دو سال از تاریخ ثبت ادعا، اقدامات قانونی لازم را انجام دهد، مانند درخواست الزام به تنظیم سند رسمی یا طرح دعاوی مرتبط دیگر در مراجع قضایی.

سامانه ساغر یا ساماندهی اسناد غیر رسمی چیست؟

سامانه ساغر که از سوی سازمان ثبت اسناد و املاک کشور راه‌اندازی شده، به عنوان یک پلتفرم الکترونیکی برای ثبت ادعای مالکیت بر املاک بدون سند رسمی عمل می‌کند. سامانه ساماندهی اسناد غیر رسمی با هدف کاهش دعاوی ملکی و تسهیل در روند ثبت معاملات اموال غیر منقول و غیر رسمی ایجاد شده است. برای مالکان املاکی که هنوز سند رسمی ندارند، این سامانه امکان ثبت ادعا و پیگیری آن را به صورت آنلاین فراهم می‌کند. از منظر قانونی، اهمیت ثبت اطلاعات در سامانه ساغر بسیار بالا است؛ زیرا طبق ماده ۱۰ قانون مرتبط، مالکان باید تا خرداد سال 1406 ادعای مالکیت خود را در این سامانه به ثبت برسانند. مبنای زمانی برای ثبت سامانه در ساغر مطابق ماده 10 قانون الزام می باشد که مصوب شده مالکین از زمان رونمایی سامانه ساغر که احتمالا خرداد 1404 می باشد دو سال فرصت برای ثبت سامانه دارند که خرداد سال 1406 می شود.

در غیر این صورت، آنها نمی‌توانند در مراجع قضایی برای ملک خود طرح دعوا کنند. بنابراین، ثبت به موقع و دقیق اطلاعات در سامانه ساغر برای جلوگیری از مشکلات حقوقی آینده بسیار حیاتی است. این سامانه همچنین با فراهم کردن امکان ارتباط مستقیم با واحدهای ثبتی و کارشناسان، نیاز به مراجعات حضوری را کاهش داده و انجام امور ثبتی را آسان‌تر می‌کند. مالکان با ورود به سامانه ساغر می‌توانند اطلاعات و مدارک مورد نیاز ملک خود را بارگذاری کنند و پس از آن منتظر بررسی ادعای خود توسط اداره ثبت بمانند. این فرآیند نه تنها موجب صرفه‌جویی در زمان می‌شود، بلکه به شفافیت بیشتر در بازار معاملات املاک نیز کمک می‌کند.

مراحل استفاده از سامانه ساماندهی اسناد غیر رسمی

مراحل استفاده از سامانه ساماندهی اسناد غیر رسمی، فرآیندی است که نیازمند دقت و رعایت اصول قانونی می‌باشد. در این راستا، تهیه مدارک مورد نیاز از جمله کپی برابر با اصل مبایعه‌نامه، شناسنامه و کارت ملی از اهمیت بالایی برخوردار است. همچنین، تهیه نقشه یو تی ام به عنوان یکی از مستندات فنی ضروری است که موقعیت دقیق ملک را مشخص می‌نماید. برای اطمینان از صحت و کامل بودن مدارک و اطلاعات ارائه شده، مطالعه آیین‌نامه ماده 10 قانون الزام به ثبت رسمی توصیه می‌شود.

این آیین‌نامه به روشنی شرایط و ضوابط مورد نیاز برای ثبت رسمی اسناد را توضیح می‌دهد و کمک شایانی به متقاضیان در درک بهتر فرآیند ثبت و ساماندهی اسناد می‌نماید. با توجه به حساسیت این موضوع و ضرورت رعایت دقیق قوانین، انجام مراحل به‌صورت صحیح و مستند می‌تواند در جلوگیری از بروز مشکلات حقوقی در آینده موثر باشد. برای دستیابی به نتیجه مطلوب، همکاری با کارشناسان و متخصصان حقوقی و فنی در این زمینه نیز می‌تواند مفید واقع شود.

نکات مهم درباره ساماندهی اسناد عادی (غیر رسمی )

هدف قانونگذار از ساماندهی اسناد عادی یا غیر رسمی، رسمی‌سازی این اسناد و جلوگیری از مشکلاتی است که به دلیل عدم ثبت رسمی آنها به وجود می‌آید. همواره با مسائلی نظیر اختلافات ملکی و کلاهبرداری‌هایی مواجه هستیم که ناشی از استفاده از مبایعه‌نامه‌ها و اسناد عادی در معاملات ملکی است. نبود امکان استعلام رسمی برای این اسناد باعث شده که همواره زمینه‌ای برای سوءاستفاده فراهم باشد. اگر ملکی دارای سند رسمی باشد، امکان فروش آن به چند نفر وجود ندارد. قیمت پایین‌ تر املاک با سند غیر رسمی معمولاً باعث می‌شود که افراد ناآگاه به دام افراد سودجو بیفتند. سازمان ثبت اسناد و املاک با اجرای قانون الزام به ثبت رسمی معاملات و ایجاد سامانه‌ای برای ساماندهی اسناد عادی، تلاش دارد تا مالکان این املاک را به دریافت سند رسمی تشویق کند.

هدف از تصویب دو قانون “الزام به ثبت رسمی معاملات” و “قانون تعیین تکلیف املاک فاقد سند”، پایان دادن به معاملات غیر رسمی املاک و اراضی است. یکی از نگرانی‌های مالکان در این فرآیند، ترس از مالیات است، اما باید توجه داشت که هزینه‌های رسمی‌سازی اسناد عادی به میزان قابل توجهی نیست که موجب نگرانی شود. ارزش دریافت سند رسمی برای املاک و اراضی بسیار بیشتر از نگرانی در مورد هزینه‌ها است. اجرای هر قانونی نیازمند هزینه‌هایی است تا به بهترین شکل ممکن انجام شود. پیشرفت اقتصادی کشورها با همکاری مردم و پرداخت مالیات ممکن می‌شود. امید آن است که با اجرای این دو قانون، زمینه برای کلاهبرداری در بازار معاملات غیر رسمی املاک از بین برود.

سامانه‌های آنلاین برای ساماندهی اسناد عادی

در حال حاضر دو سامانه برای ثبت اسناد مالکیت غیر رسمی به منظور دریافت سند رسمی در دسترس هستند: یکی سامانه قانون تعیین تکلیف املاک فاقد سند و دیگری سامانه ساماندهی اسناد عادی (ساغر). اگرچه تا زمان نگارش این متن در 31 اردیبهشت 1404، سامانه ساغر هنوز فعال نشده بود، اما انتظار می‌رود تا اواسط یا اواخر خرداد ماه 1404 راه‌اندازی شود. با استفاده از این سامانه‌های آنلاین، فرآیند اداری برای ثبت اسناد عادی به صورت قابل توجهی ساده‌تر می‌شود و نیازی به مراجعه حضوری به ادارات ثبت نیست. مالکان می‌توانند مدارک مالکیت عادی خود مانند مبایعه‌نامه، فروش‌نامه، سند اوقافی، و نقشه یو تی ام را به راحتی در این سامانه‌ها بارگذاری کنند.

هدف اصلی سازمان ثبت اسناد و قوه قضائیه از ایجاد این سامانه‌ها، حرکت به سمت ثبت دیجیتالی اسناد است. بسیاری از املاک در کشور فاقد سند رسمی هستند و با اسناد عادی معامله می‌شوند. با اجرای قانون الزام به ثبت رسمی معاملات، انجام معاملات با اسناد عادی دشوارتر می‌شود. یکی دیگر از سامانه‌های مهم سازمان ثبت اسناد، سامانه شمیم (شبکه مدیریت یکپارچه مالکیت‌ها) است که به عنوان مکمل این دو سامانه عمل می‌کند. این سامانه مسئول ارائه مستندات هندسی مانند نقشه یو تی ام برای بارگذاری در سامانه‌های دیگر است. کارشناسان رسمی دادگستری با استفاده از تجهیزات مخصوص به سامانه شمیم متصل شده و مختصات دقیق جغرافیایی املاک را برای ثبت در این سامانه‌ها آماده می‌کنند.

فواید ساماندهی اسناد عادی برای کسب و کارها

ساماند هی اسناد عادی برای کسب و کارها می‌تواند فواید زیادی به همراه داشته باشد. از جمله این فواید، دریافت سند رسمی است که می‌تواند به طور مستقیم بر افزایش ارزش ملک تأثیر بگذارد. داشتن سند رسمی نه تنها به مالکیت قطعی و بدون ابهام ملک کمک می‌کند، بلکه امکان دریافت وام از بانک‌ها و مؤسسات مالی را نیز فراهم می‌سازد. این امر به کسب و کارها فرصت می‌دهد تا با استفاده از منابع مالی بیشتری به توسعه و رشد خود بپردازند. همچنین، با داشتن اسناد منظم و قانونی، کسب و کارها می‌توانند در مواقع نیاز به راحتی اموال و دارایی‌های خود را به فروش برسانند یا در معاملات تجاری به کار گیرند. در نتیجه، ساماندهی اسناد عادی نه تنها امنیت و اعتماد بیشتری برای مالک فراهم می‌کند، بلکه به کسب و کارها امکان می‌دهد تا با برنامه‌ریزی بهتر و استفاده بهینه از منابع موجود، به موفقیت‌های بیشتری دست یابند.

چرا باید اسناد عادی را ساماندهی کنیم

ساماندهی اسناد عادی و تبدیل آن‌ها به اسناد رسمی، آرامش ذهنی و اطمینان خاطر را برای مالکان به ارمغان می‌آورد. با این اقدام، نگرانی‌ها از بابت از دست دادن ملک به‌طور قابل توجهی کاهش می‌یابد و مالکان می‌توانند با خیالی آسوده از دارایی خود بهره‌مند شوند. از دیگر مزایای اسناد رسمی، امکان دریافت وام و تسهیلات دولتی است. این تسهیلات می‌تواند به توسعه و بهبود وضعیت اقتصادی فرد و خانواده کمک شایانی کند. همچنین، با داشتن اسناد رسمی، امکان دریافت انشعابات انرژی از جمله آب، برق و گاز به‌راحتی فراهم می‌شود. این امر نه‌تنها به افزایش رفاه و راحتی زندگی می‌انجامد، بلکه به بهبود کیفیت زندگی نیز کمک می‌کند. با این تفاسیر، تبدیل اسناد عادی به اسناد رسمی نه‌تنها به حفظ حقوق مالکیت کمک می‌کند، بلکه امکانات و فرصت‌های بیشتری را برای مالکان فراهم می‌سازد که در نهایت به ایجاد آسایش و آرامش روانی منجر می‌شود.

آیا ساماندهی اسناد عادی ضروری است؟

بر اساس قانون الزام به ثبت رسمی معاملات، تبدیل سند عادی به رسمی تبدیل به امری اجباری شده است که در این چارچوب، مالکان از دو سال فرصت برای دریافت سند رسمی برخوردارند. این قانون به منظور ایجاد شفافیت بیشتر در معاملات ملکی و کاهش اختلافات حقوقی و دعاوی احتمالی در آینده به تصویب رسیده است. اهمیت این موضوع به ویژه در مواقعی که ملک به بیش از یک نفر فروخته می‌شود، دوچندان می‌شود، زیرا در چنین شرایطی دادگاه نمی‌تواند به دعاوی مربوط به مالکیت ملک که بر اساس اسناد عادی انجام شده‌اند، رسیدگی کند. بنابراین، مالکان ملک‌ها باید در چارچوب این مهلت زمانی، جهت دریافت سند رسمی اقدام کنند تا از مشکلات حقوقی احتمالی در آینده جلوگیری شود و حق مالکیت آنها به صورت قانونی و رسمی ثبت و تصدیق گردد. این قانون گامی موثر در جهت کاهش تخلفات و ایجاد نظم در بازار معاملات ملکی به شمار می‌آید و به حفظ حقوق قانونی مالکان کمک می‌کند.

هزینه سامانه ساماندهی اسناد عادی(غیر رسمی)

هزینه ساماندهی اسناد و تبدیل آن‌ها به سند رسمی شامل مراحل مختلفی است که هر یک نیازمند تخصص و دقت ویژه‌ای است. این فرآیند شامل هزینه‌های مربوط به نقشه‌برداری و کارشناسی است که به منظور اطمینان از دقت و صحت اطلاعات موجود در سند انجام می‌شود. علاوه بر این، در شرایط خاص، هزینه‌های مربوط به هیات‌های بررسی و فرآیند ارائه سند نیز به این هزینه‌ها افزوده می‌شود. با این‌حال، در مقایسه با ارزش نهایی که سند رسمی به دارایی یا ملک مورد نظر می‌بخشد، این هزینه‌ها نسبتا کم به نظر می‌رسند.

دریافت سند رسمی نه تنها امنیت حقوقی مالکیت را تضمین می‌کند، بلکه می‌تواند ارزش ملک را به طور قابل توجهی افزایش دهد. بنابراین، سرمایه‌گذاری در این فرآیند، با وجود هزینه‌های اولیه، به دلیل مزایای بلندمدت آن، از اهمیت بالایی برخوردار است. این اقدام، علاوه بر ایجاد اطمینان و آرامش خاطر برای مالک، زمینه را برای معاملات قانونی و بدون مشکل در آینده فراهم می‌آورد. در نتیجه، هزینه‌های مرتبط با این فرآیند به عنوان یک سرمایه‌گذاری هوشمندانه محسوب می‌شود که همواره ارزش خود را در طول زمان نشان می‌دهد.

راهنمای کامل سامانه ساماندهی اسناد غیر رسمی 

سامانه ساماندهی اسناد غیر رسمی به عنوان یک ابزار کارآمد و نوین در عرصه مدیریت اسناد غیر رسمی ، نقشی کلیدی در بهبود فرآیندهای اداری و تبدیل اسناد غیر رسمی به رسمی ایفا می‌کند. این سامانه با بهره‌گیری از تکنولوژی‌های روز و استانداردهای سازمان ثبت اسناد و املاک، امکان دریافت مستندات ادعای مالکیت املاک فاقد سند، جهت بررسی توسط سازمان ثبت اسناد و ادارات تابعه را فراهم می کند. استفاده از این سامانه نه تنها به کاهش خطاهای انسانی در پردازش اسناد کمک می‌کند، بلکه به افزایش دقت و سرعت در انجام امور اداری نیز منجر خواهد شد.

همچنین، با دیجیتالی شدن اسناد، امکان دسترسی از راه دور به اطلاعات مورد نظر فراهم می‌آید که این امر به ویژه در شرایطی که نیاز به تصمیم‌گیری سریع و کارآمد است، بسیار حائز اهمیت می‌باشد. علاوه بر این، سامانه مذکور با ارائه قابلیت‌های امنیتی پیشرفته، از اطلاعات حساس و محرمانه در برابر دسترسی‌های غیرمجاز محافظت می‌کند و از این طریق اطمینان خاطر بیشتری را برای کاربران فراهم می‌سازد. بدین ترتیب، سازمان‌ ثبت اسناد و املاک می‌تواند با بهره‌گیری از این سیستم، بهره‌وری خود را افزایش داده و به سمت مدرن‌سازی فرآیندهای خود گام بردارند.

چگونه از سامانه ساماندهی اسناد غیر رسمی استفاده کنیم؟

سامانه ساماندهی اسناد غیر رسمی ابزاری کارآمد برای ثبت ادعا مالکیت و رسمی‌سازی مدارک املاک فاقد سند است. افرادی که مالک املاک با اسناد غیر رسمی هستند، می‌توانند از این سامانه برای ایجاد شفافیت و اطمینان در مالکیت خود بهره‌مند شوند. استفاده از این سامانه، فرایند ثبت‌نام و رسمی‌سازی اسناد را تسهیل کرده و از پیچیدگی‌های اداری می‌کاهد. برای شروع، متقاضیان باید اطلاعات مورد نیاز نظیر مشخصات مالک و ملک را در سامانه وارد کرده و مدارک مالکیت را بارگذاری کنند.

سپس کارشناسان مربوطه اطلاعات را بررسی کرده و در صورت تأیید، مراحل رسمی‌سازی آغاز می‌شود. این سامانه با هدف کاهش اختلافات مالکیتی و ایجاد امنیت بیشتر در معاملات ملکی ایجاد شده است. همچنین، استفاده از این سامانه به دولت کمک می‌کند تا اطلاعات دقیقتری از مالکیت املاک در سطح کشور داشته باشد و برنامه‌ریزی‌های بهتری در حوزه مسکن انجام دهد. این سامانه با فراهم آوردن بستری امن و قانونی، گامی مهم در جهت تسهیل و تسریع روند ثبت اسناد رسمی در کشور محسوب می‌شود و به مالکین امکان می‌دهد تا با اطمینان خاطر بیشتری به مدیریت املاک خود بپردازند.

مزایای استفاده از سامانه ساماندهی اسناد غیر رسمی

سامانه ساماندهی اسناد غیر رسمی با ارائه قابلیت دریافت سند برای املاک قولنامه‌ای، تحول چشمگیری در حوزه مالکیت املاک ایجاد کرده است. این سیستم به دارندگان املاک امکان می‌دهد با دریافت سند رسمی، از مزایای متعدد آن بهره‌مند شوند. یکی از مهم‌ترین مزایای داشتن سند رسمی، امکان دریافت تسهیلات بانکی است که می‌تواند در توسعه و بهبود وضعیت مالی مالکین نقش بسزایی ایفا کند. همچنین، سند مالکیت به عنوان مدرکی معتبر، اطمینان خاطر و آرامش ذهنی برای مالکین به ارمغان می‌آورد و با داشتن آن، خطر از دست دادن سرمایه به حداقل ممکن می‌رسد.

این ویژگی‌ها باعث می‌شود که سیستم ساماندهی اسناد غیر رسمی به عنوان یکی از ابزارهای موثر در حفظ و افزایش امنیت سرمایه‌گذاری در بخش املاک شناخته شود. به این ترتیب، افراد با اطمینان بیشتری می‌توانند در معاملات ملکی شرکت کنند و از امنیت بیشتری در این زمینه بهره‌مند شوند. در نهایت، دریافت سند علاوه بر افزایش امنیت حقوقی، به ایجاد نظم و شفافیت در فرایندهای مربوط به مالکیت و نقل و انتقال املاک کمک شایانی می‌کند.

آموزش استفاده از سامانه ساماندهی اسناد غیر رسمی

برای استفاده بهینه و صحیح از سامانه ساماندهی اسناد غیر رسمی، لازم است مراحل مشخصی را به ترتیب طی کنید. در نخستین گام، تهیه و گردآوری مدارک مالکیت و مدارک هویتی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این مدارک شامل اسناد شناسایی معتبر و مستندات قانونی مالکیت ملک می‌شود که باید به دقت بررسی و آماده شوند. پس از تکمیل این مرحله، تهیه نقشه یو تی ام ملک ضروری است. این نقشه که موقعیت دقیق ملک را مشخص می‌کند، باید توسط متخصصان ذی‌صلاح تهیه گردد تا از صحت و دقت آن اطمینان حاصل شود. در نهایت، همه مدارک باید در سامانه به صورت کامل و دقیق بارگذاری شوند. این فرآیند نه تنها به تسهیل در امور قانونی کمک می‌کند، بلکه از بروز مشکلات احتمالی در مراحل بعدی نیز جلوگیری می‌نماید. رعایت دقیق این مراحل تضمین‌کننده دستیابی به نتیجه مطلوب در ساماندهی اسناد ملکی شما خواهد بود.

نحوه کار با سامانه ساماندهی اسناد غیر رسمی

کار با سامانه ساماندهی اسناد غیررسمی به گونه‌ای طراحی شده است که فرآیند آن بسیار ساده و بی‌دردسر باشد. کافی است تا مدارک مالکیت و اسناد غیررسمی خود را به دقت آماده کرده و در سامانه بارگذاری نمایید. پیش از اقدام به ثبت‌نام، مطالعه دقیق آیین‌نامه قانون الزام به ثبت رسمی به شدت توصیه می‌شود، چرا که آگاهی از جزئیات این قانون می‌تواند از بروز مشکلات احتمالی در آینده جلوگیری کند. برای اطمینان از صحت و کامل بودن مدارک، می‌توانید با کارشناسان مجرب حد نگار مشورت نمایید. در این مسیر، توجه ویژه به کامل بودن مدارک و ارائه نقشه یو تی ام دقیق و صحیح، از اهمیت زیادی برخوردار است. تهیه و ارائه این نقشه‌ها با دقت لازم، می‌تواند تضمینی برای سرعت و سهولت بیشتر در طی مراحل بعدی ثبت اسناد باشد. با پیروی از این دستورالعمل‌ها و بهره‌گیری از مشاوره‌های تخصصی، می‌توانید اطمینان حاصل کنید که روند ثبت اسناد به بهترین شکل ممکن انجام خواهد شد.

چگونه از خدمات آنلاین ساماندهی اسناد غیر رسمی استفاده کنیم؟

خدمات آنلاین ساماندهی اسناد غیر رسمی انقلابی در نظام اداری ایجاد کرده است. این خدمات با حذف نیاز به مراجعه حضوری، فرآیندهای پیچیده و زمان‌بر اداری را ساده‌تر کرده و تجربه‌ای مطلوب‌تر برای کاربران فراهم می‌کند. ثبت‌نام آنلاین نه تنها باعث کاهش کاغذبازی‌های اداری می‌شود، بلکه با کاهش بروکراسی، روند انجام کارها را به طور قابل توجهی تسریع می‌بخشد. برای استفاده از این خدمات تنها به یک کامپیوتر و اتصال به اینترنت نیاز است، که این موضوع دسترسی به خدمات را برای افراد در هر نقطه‌ای از کشور ممکن می‌سازد.

جمع‌آوری مدارک نیز به صورت دیجیتال و بدون نیاز به چاپ و ارائه نسخه‌های کاغذی انجام می‌شود که به کاهش هزینه‌ها و صرفه‌جویی در منابع کمک می‌کند. این تحول دیجیتال نه تنها به بهبود تجربه کاربری منجر می‌شود، بلکه با افزایش کارآمدی سیستم‌های اداری، به کاهش هزینه‌ها و زمان لازم برای انجام امور نیز کمک می‌کند. با این رویکرد مدرن، خدمات دولتی و اداری به سوی آینده‌ای هوشمندتر و کاربرپسندتر حرکت می‌کنند.

ثبت ملک سرقفلی در سامانه ساغر

اگر مالک حق سرقفلی یا حق کسب و پیشه یک مکان تجاری هستید، ضروری است که قرارداد اجاره خود را در سامانه ساغر (سامانه ساماندهی اسناد غیر رسمی) ثبت کنید. عدم ثبت اجاره‌نامه در این سامانه می‌تواند منجر به خسارات مالی قابل توجهی شود. برای ثبت نام املاک سرقفلی در سامانه ساغر و دریافت راهنمایی، می‌توانید با کارشناسان رسمی دادگستری در حوزه امور ثبتی و همچنین متخصصین حد نگار تماس بگیرید.

در دنیای حقوق، سرقفلی به مبلغی گفته می‌شود که مستأجر هنگام امضای قرارداد اجاره، علاوه بر اجاره‌بها، به مالک پرداخت می‌کند. با اتمام دوره اجاره، مالک می‌تواند با بازگرداندن مبلغ سرقفلی به مستأجر، ملک را تخلیه کند. حق کسب و پیشه و تجارت، که اغلب به اشتباه سرقفلی نامیده می‌شود، به مستأجر این حق را می‌دهد که نسبت به دیگران در اجاره مجدد مکان کسب خود اولویت داشته باشد. این حق ممکن است به مالک یا مستأجر قبلی پرداخت شود و در املاکی که دارای این حق هستند، مالک معمولاً نمی‌تواند مستأجر را بدون دلیل قانونی خاصی تخلیه کند، مگر در شرایط استثنایی که قانون مشخص کرده است.

تفاوت ‌های سرقفلی و حق کسب و پیشه

سرقفلی و حق کسب و پیشه دو مفهوم مرتبط با اجاره ملک هستند که با شرایط و قوانین خاصی ایجاد می‌شوند. سرقفلی بر اساس توافق بین مالک و مستأجر شکل می‌گیرد و در قانون سال ۱۳۷۶، با پرداخت مبلغ سرقفلی به مالک، مستأجر فوراً این حق را کسب می‌کند. اما حق کسب و پیشه ناشی از فعالیت مستأجر و به مرور زمان و بر اساس قانون به وجود می‌آید. در قانون سال ۱۳۵۶، برای طرح دعوی تخلیه باید علت آن در دادخواست ذکر شود، در حالی که در قانون سال ۱۳۷۶ نیازی به این کار نیست. میزان سرقفلی معمولاً با توافق طرفین و بر اساس شرایط ملک تعیین می‌شود، اما میزان حق کسب و پیشه به عواملی مانند رونق کسب‌وکار و شهرت تجاری ملک بستگی دارد و خارج از اراده مالک و مستأجر شکل می‌گیرد.

سرقفلی قابل اسقاط است، اما در مورد حق کسب و پیشه، اسقاط آن به راحتی ممکن نیست. مستأجر بر اساس قانون ۱۳۷۶ می‌تواند سرقفلی را از دو طریق به دست آورد: یکی از طریق پرداخت مستقیم به مالک و دیگری از طریق انتقال موقت منافع به شخص دیگر. در نهایت، حق کسب و پیشه به دلیل ایجاد اعتبار و رونق در ملک توسط مستأجر شکل می‌گیرد و این حق نیز قابلیت انتقال دارد. این مفاهیم نشان‌دهنده تعامل پیچیده حقوقی بین مالک و مستأجر در بازار اجاره ملک هستند.

نکات مهم ثبت نام سرقفلی در سامانه ساغر

یکی از مسائل مهم در مورد ثبت نام در سامانه ساماندهی اسناد غیر رسمی برای املاک سرقفلی، توجه به این نکته است که ما در حال صحبت با دارندگان سرقفلی یا همان حق کسب و پیشه هستیم. در جامعه، تفاوت‌های زیادی بین این دو وجود دارد و بسیاری از افراد بین سرقفلی و حق کسب و پیشه تمایز قائل نمی‌شوند. قراردادهای اجاره‌ای که قبل از سال ۱۳۵۶ برای املاک تجاری بسته شده‌اند، تحت شمول قانون حق کسب و پیشه قرار می‌گیرند. اگر قراردادی قبل از سال ۱۳۵۶ نوشته شده و پس از آن به‌طور مکرر تمدید شده باشد، همچنان تحت قانون روابط موجر و مستأجر سال ۱۳۵۶ قرار دارد و مستأجر حق دریافت مبلغی به‌عنوان حق سرقفلی را دارد. به همین دلیل، مالک نمی‌تواند هر زمان که بخواهد، ملک را از مستأجر تخلیه کند.

با توجه به اینکه این اجاره‌نامه‌ها به‌صورت عادی تنظیم شده‌اند، صاحبان این قراردادها باید اطلاعات خود را در سامانه مذکور ثبت کنند. تا پایان اردیبهشت ۱۴۰۴، سامانه‌ای برای ثبت قراردادهای عادی همچون اجاره‌نامه یا صلح‌نامه‌های غیررسمی راه‌اندازی خواهد شد.

ثبت نام املاک سرقفلی با سند غیر رسمی در سامانه ساغر

اگر سند شما رسمی نیست و تحت شمول قانون سال ۱۳۵۶ قرار دارد، باید یکی از دو راه زیر را انتخاب کنید:

– اقدام به طرح دعوی برای تنظیم سند رسمی یا صلح‌نامه رسمی در خصوص سرقفلی کنید.

– سند عادی اجاره خود را در سامانه بارگذاری نمایید.

ضمانت اجرای عدم ثبت سرقفلی در سامانه

سامانه‌ای به نام سامانه ساغر، ادعا یا سامانه ساماندهی اسناد غیر رسمی راه‌اندازی شده که به افرادی که در خصوص اموال غیرمنقول ادعایی دارند، این امکان را می‌دهد تا مدارک و مستندات خود را در آن بارگذاری کنند. در صورتی که ملکی را با مبایعه‌نامه خریداری کرده‌اید یا حقوقی دارید که اسناد آن به صورت عادی است، باید مدارک مالکیت خود را در این سامانه ثبت کنید. از آنجا که معمولاً اسناد سرقفلی به شکل عادی هستند، دارندگان سرقفلی نیز باید این اسناد را بارگذاری کنند. اگر مستأجر ظرف دو سال اجاره‌نامه را در سامانه ثبت نکند، مالک ملک می‌تواند ملک را به اجاره فرد دیگری بدهد و در این صورت مستأجر تنها می‌تواند به قیمت روز سرقفلی مراجعه کند و حق بیشتری نخواهد داشت. بنابراین، پیشنهاد می‌شود به محض راه‌اندازی سامانه، مدارک خود را ثبت کنید تا از وقوع ضرر جلوگیری شود.

سایت ساغر یا ساماندهی اسناد غیر رسمی

سایت ساغر یا همان ساماندهی اسناد غیررسمی، یک پلتفرم دولتی است که به منظور ثبت مالکیت املاک بدون سند رسمی طراحی شده است و با عنوان سامانه ادعا نیز شناخته می‌شود. این سامانه برای ثبت انواع مختلف مالکیت، شامل مالکیت کامل، منافع، انتفاع و ارتفاق ایجاد شده است. مطابق قانون، ثبت‌نام در این سامانه الزامی بوده و باید در زمان مقرر صورت گیرد.

این سامانه به عنوان یکی از زیرساخت‌های مهم در حوزه خدمات ثبتی با هدف تسهیل فرآیندهای دیجیتال راه‌اندازی شده است و تحت نظارت سازمان ثبت اسناد و املاک کشور فعالیت می‌کند. سامانه ساغر بستر مناسبی برای انجام امور مربوط به اسناد رسمی، مالکیت‌ها، انتقالات قانونی و استعلام‌های مرتبط فراهم می‌سازد. استفاده از خدمات الکترونیکی در این بستر منجر به کاهش نیاز به مراجعه حضوری و تسریع در ارائه خدمات ثبتی شده است. این سامانه به تحول دیجیتال در فرآیندهای ثبت اسناد کمک شایانی کرده و امکان مدیریت بهتر و سریع‌تر امور ثبتی را فراهم آورده است.

آشنایی با ساماندهی اسناد غیر رسمی

با توجه به افزایش اهمیت خدمات الکترونیکی و غیرحضوری در فرآیندهای رسمی، آشنایی با سامانه ساغر، که برای ثبت و ساماندهی اسناد غیر رسمی استفاده می‌شود، برای دفاتر اسناد رسمی، کارشناسان ثبتی و حتی مالکان املاک بسیار ضروری است. استفاده بهینه و صحیح از این سامانه می‌تواند از وقوع اشتباهات در ثبت، تأخیر در انتقال مالکیت و هزینه‌های اضافی جلوگیری کرده و همچنین باعث افزایش شفافیت، دقت و امنیت در فرآیندهای ثبت اسناد شود.

با توجه به اهمیت این موضوع، در این مقاله به معرفی سامانه ساغر و نقش آن در ثبت ادعاها پرداخته شده است. همچنین، چگونگی ثبت‌نام در این سامانه، مهلت‌های تعیین شده برای ثبت‌نام و اهمیت ثبت برخی املاک در سامانه ساغر به تفصیل توضیح داده شده است. این مباحث براساس قانون الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول و مقررات مرتبط به صورت جامع و کاربردی ارائه شده‌اند.

اهمیت ثبت نام در سامانه ساماندهی اسناد غیر رسمی

ثبت‌ نام در سامانه ساغر، یا همان ساماندهی اسناد غیر رسمی، از اهمیت خاصی برخوردار است، زیرا این سامانه که به عنوان سامانه ثبت ادعا نیز شناخته می‌شود، به کارشناسان ثبتی امکان می‌دهد تا ادعاهای مالکیت املاک بدون سند رسمی را ثبت و ساماندهی کنند. این سامانه دولتی با هدف اجرای قانون تعیین تکلیف املاک فاقد سند و ایجاد ارتباط بین مالکین و واحدهای ثبتی طراحی شده است تا روند تبدیل قولنامه‌ها به سندهای رسمی را تسهیل نماید. به عبارت دیگر، ثبت‌نام در سامانه ساغر یک مسیر قانونی برای دریافت سند رسمی به جای اسناد غیررسمی است.

هدف اصلی سامانه ساغر، اجرای دقیق ماده ۱۰ قانون الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول است. کاربران با ورود به این سامانه، باید ابتدا اطلاعات هویتی و جزئیات مربوط به مال غیرمنقول خود را ثبت کرده و مدارک مالکیت را بارگذاری کنند. این اطلاعات توسط کارشناسان بررسی می‌شود و در صورت تایید، فرآیند صدور سند رسمی آغاز می‌گردد. این فرآیند نه تنها ثبت نام را ساده‌تر می‌کند، بلکه از بروز مشکلات حقوقی در معاملات قولنامه‌ای نیز جلوگیری می‌نماید.

هدف و ویژگی سامانه ساماندهی اسناد غیر رسمی

با ساماندهی اسناد غیر رسمی از طریق این سامانه، امکان صدور سند تک‌برگ و جلوگیری از انتقال همزمان یک ملک به چند نفر فراهم می‌شود. عدم امکان استعلام برای مبایعه‌نامه‌ها، زمینه سوءاستفاده برخی افراد را فراهم کرده است، اما با تبدیل اسناد غیررسمی به اسناد رسمی، وضعیت مالکیت‌ها شفاف و منظم خواهد شد. لازم به ذکر است که سامانه ساغر یک سامانه رسمی دولتی است و در حال حاضر امکان ثبت‌نام مستقیم توسط اشخاص حقیقی در آن وجود ندارد، اما اگر در آینده این امکان فراهم شود، از طریق همین مقاله اطلاع‌رسانی خواهد شد.

مهلت ثبت نام در سامانه ساماندهی اسناد غیر رسمی یا ادعا

مهلت ثبت‌نام در سامانه ساغر که برای ساماندهی اسناد غیررسمی ایجاد شده، بر اساس ماده ۱۰ قانون الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول، به صورت مرحله‌ای تنظیم شده است. طبق این ماده، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور موظف است یک سال پس از ابلاغ قانون، سامانه‌ای به نام «سامانه ساماندهی اسناد غیررسمی» راه‌اندازی کند. پس از راه‌اندازی، مالکان اسناد غیررسمی فرصت دارند به مدت دو سال مستندات خود را در این سامانه ثبت کنند. بعد از این مرحله، دو سال دیگر برای تعیین تکلیف و اقدامات قانونی در نظر گرفته شده است.

به طور کلی، مالکان از زمان آغاز به کار رسمی سامانه ساغر تا چهار سال فرصت دارند تا برای ثبت‌نام، پیگیری ادعا و اقدام جهت دریافت سند رسمی یا طرح دعوی اقدامات لازم را انجام دهند. اگر این مهلت چهار ساله به پایان برسد، افراد می‌توانند تا هشت سال دیگر تنها از طریق همین سامانه معاملات خود را انجام دهند. هرگونه معامله خارج از سامانه ساغر پس از این دوره، از نظر قانونی و حقوقی معتبر نخواهد بود و مراجع قضائی و شبه قضائی به شکایات مربوطه رسیدگی نخواهند کرد.

پایان مهلت مهلت ثبت نام در سامانه ساماندهی اسناد غیر رسمی

به پایان رسیدن مهلت ثبت‌نام در سامانه ساغر به این معنا است که پس از اتمام دوره‌های تعیین‌شده، امکان ثبت ادعاهای جدید در سیستم وجود ندارد. در این صورت، ادعاهایی که در زمان مقرر ثبت نشده‌اند، از نظر حقوقی بی‌اثر خواهند بود و در مقابل اشخاص ثالثی که با حسن نیت سند رسمی دارند، قابل استناد نخواهند بود. تنها در شرایط خاص و محدود، مانند نبود ادعاهای دیگر در سامانه یا عدم ثبت معامله رسمی در سیستم، درخواست جدید قابل بررسی است. در غیر این صورت، مراجع مربوطه پرونده را رد خواهند کرد.

ثبت کدام املاک در سامانه ساماندهی اسناد غیر رسمی ضروری است؟

برای بسیاری از مالکان که املاکشان سند رسمی ندارد، این سوال پیش می‌آید که آیا باید ملک خود را در سامانه ساغر ثبت کنند؟ سامانه ساماندهی اسناد غیر رسمی برای ثبت و پیگیری ادعاهای مالکیت املاکی که قبل از ایجاد این سامانه به وجود آمده و سند رسمی ندارند، طراحی شده است. بنابراین، هرگونه ملک یا حقوقی که بدون تنظیم سند رسمی منتقل شده، باید در این سامانه ثبت شود. این فرآیند برای جلوگیری از اختلافات و اثبات رسمی مالکیت ضروری است. در سامانه ساغر، انواع مالکیت از جمله مالکیت کامل، مالکیت منافع، حق انتفاع و حق ارتفاق ثبت می‌شوند. مالکیت کامل به معنای داشتن حق قانونی بر تصرف، بهره‌برداری و انتقال ملک نظیر زمین یا آپارتمان است. اما مالکیت منافع به معنای استفاده از ملک بدون مالکیت کامل است، مانند اجاره یک خانه. تمامی این حقوق، اگر قبل از راه‌اندازی سامانه کسب شده و سند رسمی ندارند، باید در سامانه ثبت شوند.

حق انتفاع و حق ارتفاق نیز حقوقی هستند که می‌توانند در سامانه ساغر ثبت شوند. در حق انتفاع، فرد می‌تواند از ملکی که متعلق به دیگری است بهره‌برداری کند، مانند استفاده از محصولات یک باغ. در حق ارتفاق، فرد به منظور بهبود دسترسی یا استفاده از ملک خود، از ملک همسایه بهره می‌گیرد. ثبت این حقوق در سامانه ساماندهی اسناد غیر رسمی موجب می‌شود مالکیت یا استفاده از ملک به طور قانونی و رسمی شناسایی شود و از بروز مشکلات حقوقی جلوگیری کند. این سامانه با هدف جلوگیری از اختلافات و ابهام‌های حقوقی طراحی شده و کمک می‌کند مالکیت و حقوق مرتبط با املاک به شکل رسمی و قانونی به رسمیت شناخته شود.

فواید ثبت ادعا در ساماندهی اسناد غیر رسمی

با دنبال کردن مراحل قانونی، می‌توانید مالکیت خود را به‌صورت رسمی تثبیت کنید. این اقدام نه‌تنها از بروز اختلافات و مسائل حقوقی در آینده جلوگیری می‌کند، بلکه ارزش ملک شما را نیز افزایش می‌دهد. املاکی که دارای سند رسمی هستند، به طور قابل‌توجهی از ارزش بیشتری برخوردارند و این امر به شما امکان می‌دهد تا به راحتی از تسهیلات بانکی و خدمات دولتی بهره‌مند شوید. داشتن سند رسمی، همچنین راه را برای دریافت وام و امکانات مالی هموار می‌کند.

سامانه ساماندهی اسناد غیر رسمی برای افرادی طراحی شده است که دارای املاک یا مستغلاتی مانند زمین، آپارتمان، خانه یا باغ هستند، اما سند رسمی به نام خودشان ندارند. این افراد تنها مدارکی نظیر قولنامه، مبایعه‌نامه یا صلح‌نامه عادی در اختیار دارند. برای اینکه بتوانند از این سامانه بهره‌مند شوند، اسناد عادی آن‌ها باید پیش از تاریخ راه‌اندازی رسمی سامانه ثبت شده باشد. تاریخ دقیق آغاز به کار این سامانه به‌زودی اعلام خواهد شد. علاوه بر این، این افراد باید ادعای مالکیت خود ملک، منافع بلندمدت (بیش از دو سال)، یا حقوقی مانند حق انتفاع و حق ارتفاق داشته باشند. هدف این سامانه ساماندهی و بهبود وضعیت اسناد غیررسمی است و کمک می‌کند که مالکان بتوانند حقوق خود را به شکل بهتری پیگیری کنند.

راهنمای ثبت ادعا در سامانه ساماندهی اسناد غیر رسمی

قبل از راه‌اندازی رسمی سامانه، این مدارک را آماده کنید:

اسناد غیررسمی: تمام قولنامه‌ها، مبایعه‌نامه‌ها و سایر اسنادی را که مالکیت یا حقوق شما را نشان می‌دهند، گردآوری کنید. نقشه UTM ملک (بسیار حیاتی): این نقشه باید دقیق و دارای مختصات جغرافیایی UTM باشد. بدون این نقشه نمی‌توانید ادعای خود را ثبت کنید. این نقشه باید از طریق افراد یا شرکت‌های مورد تأیید سازمان ثبت تهیه شود: کارشناسان رسمی دادگستری در زمینه نقشه‌برداری، اعضای نظام مهندسی با پروانه نقشه‌برداری، دفاتر نقشه‌برداری و کارگزاری‌های فنی مهندسی مجاز، یا مهندسین نقشه برداری که مجوز از سازمان ثبت دارند. اطلاعات ملک: شامل پلاک ثبتی اصلی و فرعی ملک (در صورت امکان)، کد پستی و آدرس دقیق.

در صورت نداشتن پلاک ثبتی، نگران نباشید، امکان تعیین محل روی نقشه در سامانه وجود دارد. اطلاعات هویتی: کارت ملی و ثبت‌نام و احراز هویت در سامانه ثنا قوه قضاییه، زیرا بسیاری از خدمات دولتی الکترونیک به آن نیاز دارند. به آدرس اینترنتی سامانه مراجعه کنید و با استفاده از اطلاعات کاربری سامانه ثنا وارد شده و احراز هویت کنید. اطلاعات ملک، نقشه UTM و اسناد غیررسمی خود را در فرم‌های مربوطه وارد و بارگذاری کنید. نوع ادعای خود (مالکیت عرصه، اعیان یا هر دو) را مشخص کنید. پس از تأیید نهایی، یک کد رهگیری دریافت کنید که باید آن را ذخیره نمایید. شما فقط ۲ سال از تاریخ شروع به کار رسمی سامانه فرصت دارید تا ادعای خود را ثبت کنید.

اقدام قانونی برای دریافت سند رسمی (مهلت: ۲ سال پس از ثبت ادعا)

هشدار: ثبت ادعا در سامانه ساغر پایان کار نیست و تنها مجوزی برای ورود به مرحله بعدی است. الف) اقدام الزامی: شما باید ظرف ۲ سال از تاریخ ثبت ادعا، یکی از اقدامات زیر را برای رسمی کردن مالکیت‌تان انجام دهید: مراجعه به دفتر اسناد رسمی برای تنظیم سند قطعی (در صورتی که فروشنده همکاری می‌کند). طرح دعوا در دادگاه (به عنوان مثال، دعوای الزام به تنظیم سند رسمی علیه فروشنده). اقدام از طریق هیئت‌های قانون تعیین تکلیف املاک فاقد سند (در صورت داشتن شرایط). اقدام از طریق هیئت‌های قانون ساماندهی مسکن (در موارد مربوطه). ثبت درخواست صدور سند در اداره ثبت محل. ثبت مدرک اقدام در سامانه (بسیار حیاتی): هر اقدامی که انجام دادید، باید مدرک آن را فوراً در همان سامانه ساماندهی اسناد غیررسمی با کد رهگیری خود بارگذاری کنید.

پیگیری سامانه ساماندهی اسناد غیر رسمی تا صدور سند رسمی

پرونده خود را در مرجع مربوطه (مانند دادگاه یا اداره ثبت) پیگیری کنید تا رأی نهایی یا سند رسمی به نام شما صادر شود.هشدار اول: مهلت‌ها را از دست ندهید. مهلت‌ها را از دست ندهید زیرا عواقب آن بسیار سنگین است. قانون در مورد مهلت‌ها بسیار جدی است: مهلت اول (۲ سال برای ثبت ادعا): اگر در این مهلت ادعای خود را در سامانه ثبت نکنید. مهلت دوم (۲ سال برای اقدام قانونی پس از ثبت): اگر پس از ثبت ادعا، در این مهلت اقدام قانونی نکنید یا مدرک آن را در سامانه نگذارید.

عواقب از دست دادن مهلت‌ ثبت ادعا سامانه ساماندهی اسناد غیر رسمی

سند عادی شما در مواجهه با اراضی دولتی و عمومی و نیز در برابر افرادی که بعداً با حسن نیت و با سند رسمی همان ملک را خریداری کرده‌اند، ارزش خود را از دست می‌دهد و دیگر نمی‌توانید به آن استناد کنید. تنها می‌توانید قیمت روز ملک را از فروشنده یا مالکان قبلی مطالبه کنید. (بر اساس ماده ۱۰ قانون و ماده ۳۵ آیین‌نامه) هشدار دوم: جریمه نقدی سنگین برای ارائه اطلاعات یا اسناد جعلی. درج هر گونه اطلاعات یا اسناد جعلی در این سامانه جرم محسوب می‌شود و علاوه بر مجازات‌هایی که برای جرم اصلی، مانند جعل، در نظر گرفته شده است، جریمه نقدی معادل ۲۰٪ ارزش روز ملک نیز به همراه دارد. (طبق تبصره ۵ ماده ۱۰)

ثبت ادعا در سامانه به معنای دریافت سند رسمی نیست؛ این فقط اولین قدم و شرط لازم برای آغاز فرآیند دریافت سند رسمی است و پس از آن باید اقدامات قانونی لازم را انجام دهید. برای تهیه نقشه UTM باید به کارشناسان رسمی امور ثبتی و نقشه‌ برداری، مهندسان دارای پروانه یا دفاتر فنی مورد تأیید سازمان ثبت مراجعه کنید. هزینه این کار بسته به متراژ و ویژگی‌های ملک متفاوت است. اگر ملک شما فاقد پلاک ثبتی است، می‌توانید موقعیت آن را در سامانه روی نقشه مشخص کنید.

تشریح ماده 10 قانون الزام

قانون ثبت رسمی معاملات املاک غیرمنقول، بر اساس اصل ۱۲۳ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، در تاریخ ۶ آذر ۱۴۰۱ توسط مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید و ابلاغ شد. این قانون با هدف ایجاد شفافیت و نظم در معاملات اموال غیرمنقول و حمایت از حقوق افراد وضع شده است. در تاریخ ۲۶ اردیبهشت ۱۴۰۳، مجمع تشخیص مصلحت نظام بخشی از مواد این قانون، از جمله ماده ۱ و تبصره‌های آن، ماده ۳ و تبصره‌اش، و ماده ۱۰ و تبصره‌های متنوع آن را به عنوان موافق با مصلحت نظام تشخیص داد. این موارد در نامه‌ای به شماره ۱۱۶۲۱ در تاریخ ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۳ به مجلس شورای اسلامی ارسال و برای اجرا ابلاغ گردید. این قانون بستر قانونی مناسبی برای معاملات اموال غیرمنقول فراهم می‌کند و به شفافیت و نظم در این حوزه کمک شایانی خواهد کرد.

ماده 10  _  قانون الزام

سازمان موظف است تا یک سال پس از تصویب قانون، سامانه‌ای به نام «ساماندهی اسناد غیررسمی» تاسیس کند. این سامانه برای ثبت ادعاهای مالکیت بر اموال غیرمنقول که پیش از ایجاد سامانه بدون سند رسمی بوده‌اند، طراحی شده است. افرادی که ادعای مالکیت دارند باید ظرف دو سال پس از شروع فعالیت سامانه، مدارک خود را در آن ثبت کنند و همچنین در دو سال بعد از ثبت، باید برای اخذ سند رسمی یا اقدام قانونی جهت دریافت سند مالکیت اقدام کنند. مراجع قضائی نیز موظف به ثبت اطلاعات اقدامات قانونی انجام‌شده و نتایج آن‌ها در سامانه هستند.

پس از اتمام این مهلت‌ها، امکان ثبت هیچ ادعایی وجود ندارد. در صورتی که مدعیان اقدام قانونی نکنند، ادعاهای آن‌ها درباره اراضی عمومی و دولتی و نیز در مقابل اشخاص ثالث با حسن نیت پذیرفته نمی‌شود. با این حال، آن‌ها می‌توانند برای دریافت قیمت روز ملک خود از افرادی که به عمد ادعاهای نادرست را ثبت کرده‌اند، درخواست کنند. دادگاه‌ها موظف‌اند این دعاوی را بررسی کنند. اطلاع‌رسانی درباره راه‌اندازی این سامانه از طریق روزنامه رسمی و به دستور رئیس قوه قضائیه انجام خواهد شد.

تبصره 1  ماده 10_  قانون الزام

در تبصره 1 ماده 10 قانون ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول، به اهمیت ثبت دقیق پلاک ثبتی و نقشه‌های جغرافیایی با مختصات یو.تی.ام اشاره شده است. برای ثبت ادعاها و مستندات مربوطه در سامانه مشخص شده، ضروری است که این اطلاعات دقیق از ابنیه، اراضی و املاک ارائه شوند. فرآیند ثبت پس از تایید هویت شخص درخواست‌کننده از طریق سامانه ثنای قوه قضائیه انجام می‌شود. اگر تنها مختصات جغرافیایی وارد شود و پلاک ثبتی قید نشود، سازمان مربوطه موظف است بر اساس نقشه‌ای که شامل این مختصات است، پلاک ثبتی را تعیین کند. هدف از این اقدامات، ساده‌سازی و شفاف‌سازی فرآیند ثبت و جلوگیری از بروز اختلافات احتمالی درباره مالکیت اموال غیرمنقول است.

تبصره 2  ماده 10_  قانون الزام

طبق تبصره ۲ ماده ۱۰ قانون الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول، بررسی درخواست‌های ثبت شده در سامانه، که تحت پوشش قانون تعیین تکلیف وضعیت ثبتی اراضی و ساختمان‌های فاقد سند رسمی مصوب ۲۰ آذر ۱۳۹۰ یا بند ۲ ماده ۱ قانون الحاق موادی به قانون ساماندهی و حمایت از تولید و عرضه مسکن مصوب ۲ اسفند ۱۳۸۸ قرار می‌گیرند، به جز موارد مشخص شده در تبصره ۳ این ماده، بر اساس قوانین مذکور انجام می‌شود و نیاز به استعلام از وزارت جهاد کشاورزی یا راه و شهرسازی دارد. پس از پایان مهلت‌های تعیین‌شده، تنها در صورتی درخواست‌های جدید پذیرفته می‌شود که هیچ ادعای ثالثی درباره ملک در سامانه ثبت نشده و هیچ معامله رسمی که مالکیت را منتقل کند برای پلاک ثبتی مربوطه ثبت نشده باشد. در غیر این صورت، درخواست‌ها توسط هیأت‌های مربوطه بر اساس قوانین موجود رد خواهند شد. در صورتی که تمامی ادعاهای پیشین رد شوند، درخواست جدید می‌تواند بر اساس قوانین مربوطه پذیرفته شود.

تبصره 3  ماده 10_  قانون الزام

طبق تبصره ۳ ماده ۱۰ قانون ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و وزارت جهاد کشاورزی (سازمان امور اراضی کشور) موظف‌اند اراضی و ساخت و سازهای واقع در طرح هادی روستاها و همچنین اراضی کشاورزی و باغ‌ها خارج از محدوده شهرها را شناسایی کنند. این نهادها باید نقشه‌هایی با مختصات جغرافیایی دقیق (یو.تی.ام) تهیه کرده و پس از استعلام از سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور و سازمان ملی زمین و مسکن، اطمینان حاصل کنند که این اراضی با اراضی عمومی تداخل ندارند. سپس اطلاعات لازم برای صدور سند مالکیت اعلام می‌شود.

این نهادها باید نقشه‌ها و اطلاعات متصرفان قانونی را در سامانه‌ای خاص ثبت کرده و در محل‌های مناسب نصب کنند. اگر افراد ذی‌نفع به نقشه یا متصرفان اعلام‌شده اعتراضی داشته باشند، باید اعتراض خود را ظرف شش ماه از تاریخ انتشار نقشه در سامانه ثبت کنند. همچنین، معترض باید یک ماه پس از ثبت اعتراض، دادخواست خود را به دادگاه ارائه داده و گواهی مربوطه را در سامانه بارگذاری کند. در این حالت، صدور سند مالکیت منوط به رأی نهایی دادگاه خواهد بود. اگر اعتراض در مهلت مقرر ثبت نشود یا معترض گواهی دادخواست را ارائه ندهد، اداره ثبت محل باید سند مالکیت را به نام متصرف قانونی صادر کند. این فرآیند به منظور حفظ حقوق متصرفان و جلوگیری از تضییع اراضی عمومی طراحی شده است.

تبصره 4  ماده 10_  قانون الزام

بر اساس تبصره ۴ ماده ۱۰ قانون الزام به ثبت رسمی معاملات، وزارت راه و شهرسازی و بنیاد مسکن انقلاب اسلامی موظف به تخصیص زمین به آسیب‌دیدگان از حوادث طبیعی هستند. این امر باید با رعایت قوانین و مقررات مرتبط با واگذاری زمین‌های دولتی و توافق‌نامه‌های مربوط به دستگاه‌های ذی‌صلاح و متقاضیان انجام شود. این نهادها وظیفه دارند ظرف یک سال پس از تکمیل تعهدات قراردادی، اقدامات لازم را بر اساس ماده (۱) این قانون به انجام برسانند. هدف از این فرآیند، تسهیل دسترسی آسیب‌دیدگان به زمین و حمایت از آن‌هاست تا مشکلات موجود در این زمینه به طور مؤثری حل شود. این رویکرد به گونه‌ای طراحی شده است که بهبود شرایط زندگی این افراد را تسریع کند و به عنوان یک راه‌حل کارآمد در برابر چالش‌های ناشی از بلایای طبیعی عمل نماید.

تبصره 5  ماده 10_  قانون الزام

تبصره 5 ماده 10 قانون الزام در خصوص ثبت اسناد عادی در سامانه‌های مربوطه مقرر می‌دارد که اگر فردی با علم به عدم حقانیت خود یا از طریق شخص دیگری اقدام به ثبت چنین اسنادی کند، باید جریمه‌ای برابر با بیست درصد از ارزش روز ملک بپردازد. همچنین، در صورتی که در این فرآیند جرایمی مانند جعل اسناد یا تبانی برای انتقال اموال دیگران رخ دهد، فرد خاطی علاوه بر پرداخت جریمه مالی تعیین شده، با مجازات‌های قانونی مربوط به آن جرم نیز روبرو خواهد شد. این قانون با هدف جلوگیری از سوءاستفاده‌ها و حفاظت از حقوق مالکیت املاک غیرمنقول تدوین شده است و نشان‌دهنده جدیت قانون‌گذار در مقابله با تخلفات در این زمینه است. هدف قانون‌گذار از وضع چنین مقرراتی، تضمین صحت و اعتبار در ثبت معاملات ملکی است و از این طریق می‌کوشد تا از سلامت این فرآیندها حفاظت کند. مجازات‌های قاطع در نظر گرفته شده به وضوح نشان‌دهنده تلاش قانون‌گذار برای محافظت از حقوق شهروندان و پیشگیری از وقوع تخلفات است.

تبصره 6  ماده 10_  قانون الزام

در تبصره 6 ماده 10، برای گرفتن سند مالکیت واحد آپارتمانی که بر اساس قولنامه است، گفته شده که اگر در سامانه ثبت رسمی معاملات، ادعای مالکیت یک واحد آپارتمان ثبت شده باشد و یکی از کمیسیون‌های ماده (۹۹) یا ماده (۱۰۰) شهرداری رأی به پرداخت جریمه داده باشد یا به علت عدم پرداخت جریمه، ساختمان تخریب شده باشد، شهرداری و نهادهای مربوطه موظف به صدور گواهی پایان‌کار هستند. در این گواهی باید مقدار و علت جریمه‌های مربوط به بخش‌های مشترک و اختصاصی ذکر شود. همچنین، در سند مالکیت تفکیکی هر واحد، اطلاعات مربوط به جریمه‌ها بر اساس مساحت اختصاصی درج می‌شود.

انتقال مالکیت به غیر تنها زمانی ممکن است که جریمه‌های ذکرشده در سند، با قیمت تعدیل‌شده بر اساس نرخ بانک مرکزی پرداخت شوند. صدور سند مالکیت مانع از اجرای رأی‌های کمیسیون‌های مذکور و قوانین شهرداری نیست. اگر برای گرفتن گواهی پایان‌کار، اصلاحات دیگری لازم باشد، سازمان تنها در صورتی سند مالکیت را صادر می‌کند که اصلاحات مربوط به قسمت اختصاصی انجام شده و سهم هزینه‌های مشترک پرداخت گردد. روش تعیین هزینه‌ها و اصلاحات برای بخش‌های مشترک در آیین‌نامه‌ای مشخص می‌شود که با همکاری وزارتخانه‌های کشور و راه و شهرسازی و بنیاد مسکن انقلاب اسلامی تهیه و به تصویب هیأت وزیران می‌رسد. در صورتی که یک واحد ساختمانی حکم تخریب کامل داشته باشد، صدور سند مالکیت برای آن واحد ممنوع است و فقط نام متصرف قانونی باید به سازمان اعلام شود.

تبصره 7  ماده 10_  قانون الزام

تبصره 7 از ماده 10 قانون مربوط به ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول چنین مقرر کرده است که در صورتی که ادعاهایی در سیستم مربوط به یک ملک غیرمنقول ثبت شده و این ادعاها توسط مرجع قانونی تأیید شده باشند، صدور سند مالکیت برای آن ملک بدون نیاز به تسویه بدهی‌های مربوط به نهادهای عمومی و دولتی امکان‌پذیر است. این بدهی‌ها شامل مواردی می‌شوند که در بند «ج» از ماده (۱) قانون تسهیل تنظیم اسناد در دفاتر اسناد رسمی مصوب 1385 و همچنین تبصره ماده (۷۴) قانون شهرداری مصوب 1334 ذکر شده‌اند.

توجه داشته باشید که انتقال مالکیت به فرد دیگر تنها زمانی ممکن خواهد بود که بدهی‌های ذکر شده تسویه شده باشند. همچنین، بستانکاران می‌توانند طلب خود را با توجه به نرخ تورم سالانه اعلام شده توسط بانک مرکزی دریافت کنند، مگر آن که تغییرات ارزش پول به طور جزئی و عرفی قابل مشاهده باشد. این قانون به منظور تسهیل و شفاف‌سازی فرآیندهای مرتبط با املاک و جلوگیری از بروز مشکلات حقوقی تدوین شده است و به وضوح مشخص می‌کند که در فرآیند انتقال مالکیت، تسویه بدهی‌ها باید رعایت شود.

تبصره 8  ماده 10_  قانون الزام

بر اساس تبصره ۸ از ماده ۱۰ قانون الزام، تمامی نهادهای اجرایی و واحدهای مذکور در ماده ۲۹ قانون برنامه پنج‌ساله ششم توسعه مکلف‌اند حداکثر تا دو سال پس از ایجاد سامانه مرتبط با اموال غیرمنقول عمومی و دولتی، که شامل اراضی ملی، موات، خالصه، مستحدث و سواحل است و به دولت تعلق دارد و این نهادها مسئولیت مدیریت آنها را دارند، اطلاعات و مستندات مربوطه را در این سامانه ثبت کنند. عدم ثبت این اطلاعات، به هیچ عنوان به معنای از دست رفتن مالکیت این نهادها نخواهد بود. همچنین، در صورتی که مقامات و کارکنان از اجرای این تبصره سرپیچی کنند، تحت بند “د” ماده ۹ قانون رسیدگی به تخلفات اداری مجازات خواهند شد. این تبصره شامل سازمان اوقاف و امور خیریه در رابطه با موقوفات عام غیرمنقول و نهادهای تحت نظر ولی فقیه برای اموال بلاصاحب و مجهول‌المالک و موارد مشابه دیگر نیز می‌شود. آیین‌نامه اجرایی این تبصره باید در مدت شش ماه پس از لازم‌الاجرا شدن قانون، با پیشنهاد وزارت راه و شهرسازی و جهاد کشاورزی توسط هیأت وزیران به تصویب برسد.

تبصره 9  ماده 10_  قانون الزام

بر اساس تبصره 9 ماده 10، سازمان موظف است بر اساس قانون جامع کاداستر کشور برای تمامی اراضی کشاورزی که تا زمان تصویب این قانون به صورت قانونی تصرف شده و با تأیید وزارت جهاد کشاورزی قابلیت بهره‌برداری دارند، سند مالکیت صادر کند. این سند با مشخص کردن کاربری کشاورزی صادر خواهد شد. شرط اصلی برای صدور این سند این است که متقاضی و افراد تحت تکفل او نباید مالک زمین‌های کشاورزی مجاور باشند. پس از صدور این سند، هرگونه تفکیک و تقسیم این اراضی مطابق با قوانین مصوب مجمع تشخیص مصلحت نظام در سال ۱۳۸۵ برای جلوگیری از خرد شدن اراضی کشاورزی و ایجاد قطعات مناسب صورت می‌گیرد. همچنین، هر نوع تنظیم سند حقوقی برای این اراضی نیازمند تأییدیه وزارت جهاد کشاورزی است، تا از تغییر کاربری و کاهش منابع کشاورزی جلوگیری شود. این اقدامات با هدف حفظ و پایداری کاربری کشاورزی در کشور انجام می‌شود تا اراضی کشاورزی از تغییرات غیرمجاز مصون بمانند.

تشریح تبصره 9  ماده 10_  قانون الزام

تبصره 9 ماده 10 قانون الزام به ثبت رسمی معاملات، شرایط خاصی را برای نحوه تنظیم اسناد مربوط به اراضی کشاورزی تعیین کرده است. بر اساس این تبصره، انجام معاملات به صورت مشاع فقط در شرایط خاصی امکان‌پذیر است: اولاً، اگر سهم یک مالک از زمین کشاورزی کمتر از حد نصاب باشد، معامله باید شامل تمامی سهم مشاع و تنها با یک شخص دیگر صورت گیرد. ثانیاً، در صورتی که سهم مشاع فراتر از حد نصاب باشد، ترتیبات باید به نحوی باشد که هیچ سهمی با مساحت کمتر از حد نصاب ایجاد نشود. ثالثاً، اگر مالکیت مفروز به سهم مشاع تبدیل شود، باید به گونه‌ای باشد که هیچ سهمی با مساحت کمتر از حد نصاب در کل ملک به وجود نیاید. رابعاً، انتقال سهم مشاع به شریک همان قطعه مجاز است.

سازمان امور اراضی کشور موظف است ظرف یک سال از اجرایی شدن این قانون، تمامی مستندات و نقشه‌های مربوط به این تبصره را فراهم کند. همچنین، از زمان راه‌اندازی سامانه‌ای که به این ماده مربوط می‌شود، ارائه خدمات از سوی وزارت جهاد کشاورزی و سایر نهادهای مرتبط، منوط به تاییدیه‌ای است که نشان دهد متقاضی برای دریافت سند رسمی یا حدنگاری کشاورزی اقدام کرده است. این فرآیند به منظور تضمین نظم و شفافیت در معاملات اراضی کشاورزی و جلوگیری از ایجاد مشکلات حقوقی ناشی از تقسیمات نادرست اراضی کشاورزی انجام می‌شود.

تبصره 10  ماده 10_  قانون الزام

تبصره ۱۰ ماده ۱۰ قانون الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول به افراد فاقد سند رسمی اجازه می‌دهد که تا حداکثر هشت سال پس از راه‌اندازی سامانه ساماندهی اسناد غیررسمی، تنها از طریق این سامانه برای انجام اعمال حقوقی مرتبط با ماده (۱) این قانون اقدام کنند. در غیر این صورت، آنان مشمول ضمانت‌های قانونی مقرر در ماده (۱) می‌شوند.  این سامانه باید به گونه‌ای طراحی شود که هنگام انجام عمل حقوقی، به‌وضوح به طرف مقابل اعلام کند که مالکیت به‌صورت رسمی منتقل نشده و احتمال ابطال عمل وجود دارد.

شرایط لازم برای استفاده از این سامانه عبارت‌اند از: تمامی مراحل لازم برای دریافت سند رسمی مالکیت باید طی شده باشد. ادعا نباید توسط مراجع ذیصلاح رد شده یا منجر به صدور سند مالکیت شود و نباید مربوط به ملکی باشد که سند حدنگار دارد.  علاوه بر این، پاسخ استعلام مالکیت از وزارتخانه‌های مربوطه باید به طرف مقابل اعلام و در قرارداد ذکر شود. عدم دریافت پاسخ استعلام در مهلت مشخص، مانع از انجام عمل حقوقی نخواهد شد. آیین‌نامه اجرایی این تبصره باید ظرف شش ماه از زمان لازم‌الاجرا شدن این قانون توسط سازمان مسئول تهیه و برای تصویب به رئیس قوه قضائیه ارائه شود.

تبصره 11  ماده 10_  قانون الزام

تبصره 11 ماده 10 قانون مربوط به الزام ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول تاکید دارد که سازمان مربوطه باید ظرف سه ماه از زمان اجرایی شدن این قانون، آیین‌نامه اجرایی این ماده و تبصره‌های 1 و 2 آن را تهیه کرده و برای تایید به رئیس قوه قضائیه ارائه دهد. همچنین، آیین‌نامه‌های اجرایی تبصره‌های 3، 4 و 6 نیز باید در همین مدت سه ماهه، با همکاری وزارت راه و شهرسازی، وزارت جهاد کشاورزی و بنیاد مسکن انقلاب اسلامی تدوین و برای تصویب به هیأت وزیران ارسال شود. هدف از این فرآیند، ایجاد نظم و شفافیت بیشتر در ثبت معاملات اموال غیرمنقول است تا با تعیین قوانین دقیق، به تسهیل و ساماندهی این معاملات کمک شود.

جمع بندی سامانه ساماندهی اسناد غیر رسمی

در این مقاله تلاش کرده‌ایم تا به طور کامل و جامع به بررسی فرآیند و کاربرد سامانه ثبت ادعا در املاک بدون سند بپردازیم و به سوالات رایج و چالش‌های موجود در این حوزه پاسخ دهیم. سامانه ثبت ادعا به عنوان یک ابزار قانونی و دیجیتال، به افرادی که مالکیت املاک خود را به صورت رسمی ثبت نکرده‌اند، این امکان را می‌دهد که با استفاده از مستندات معتبر، ادعای مالکیت خود را ثبت کنند و از مزایای قانونی آن بهره‌مند شوند. این سامانه نه تنها فرآیند ثبت اسناد را تسهیل می‌کند، بلکه امکان دسترسی به خدمات کارشناسان رسمی و بررسی دقیق‌تر مالکیت را فراهم می‌سازد.

با توجه به اینکه سامانه مذکور در حال حاضر در مرحله توسعه و به‌روزرسانی است، اطلاعات جدید و جزئیات تکمیلی به محض راه‌اندازی سامانه به‌صورت مرتب در سایت ما به‌روزرسانی خواهد شد تا مخاطبان بتوانند از آخرین تغییرات و فرآیندها مطلع شوند. این سامانه به عنوان یک راهکار نوین، امیدواری ایجاد کرده است که مشکلات مربوط به زمین‌های بدون سند و مالکیت‌های غیررسمی حل شود و امنیت حقوقی افراد در این زمینه تأمین گردد.