نقشه برداری و امور ثبتی چیست؟
نقشه برداری و امور ثبتی به مجموعه‌ای از علوم مهندسی و حقوقی اطلاق می‌شود که به گردآوری و تدارک اطلاعات دقیق هندسی و ثبتی املاک می‌پردازد و این اطلاعات را در قالب نقشه‌های متنوع ارائه می‌دهد. نقشه‌برداری ثبتی به شکل گسترده‌ای عمل می‌کند و در کنار سیستم‌های جامع و کاداستر قرار می‌گیرد. ادغام نقشه‌برداری با امور ثبتی منجر به تولید نقشه‌های دیجیتال مستند می‌شود که نقشی کلیدی در یکپارچه‌سازی اطلاعات هندسی و حقوقی مربوط به املاک و اراضی دارد. به بیانی ساده‌تر، نقشه‌برداری ثبتی با بهره‌گیری از علوم ژئوماتیک یا مهندسی نقشه‌برداری، اطلاعات هندسی مربوط به ویژگی‌های زمینی مانند مرزهای زمین را با استفاده از ابزارهای مهندسی ثبت می‌کند و سپس این داده‌ها را با کمک نرم‌افزارهای تخصصی به نقشه‌هایی با مقیاس‌های گوناگون تبدیل می‌کند.
همان‌طور که اشاره شد، نقشه‌برداری مجموعه‌ای از علوم هندسی است که با ترکیب امور حقوقی و ثبتی، نقش مهمی در تهیه و ارائه نقشه‌های ثبتی و مستند برای ثبت در سیستم جامع کاداستر ایفا می‌کند. برای مثال، یک سند شش دانگ شامل اطلاعات ثبتی و حقوقی مانند پلاک ثبتی اصلی، فرعی و شماره قطعه است که به یک ملک اختصاص دارد. این اطلاعات حقوقی و ثبتی نیازمند ابعاد هندسی برای پیاده‌سازی روی زمین هستند. مهندسی نقشه‌برداری با فعال‌سازی بعد هندسی نقشه‌های ثبتی، امکان پیاده‌سازی آنها را فراهم می‌سازد. نقشه‌های ثبتی به صورت یکپارچه در یک سیستم قرار می‌گیرند و توسط مهندسی نقشه‌برداری به نقشه‌های جامع تبدیل می‌شوند.
تعریف نقشه برداری و امور ثبتی کاداستر
در نقشه برداری ثبتی، تمرکز بر ترسیم و پیاده‌سازی نقشه‌ها بر اساس موقعیت مکانی است و ابعاد و مرزهای زمین‌ها در این فرآیند مدنظر قرار نمی‌گیرد. این نوع نقشه‌برداری با نقشه‌برداری کاداستر متفاوت است؛ زیرا در کاداستر، حد و مرز اراضی به دقت بررسی و ثبت می‌شود. در واقع، نقشه‌برداری ثبتی بر اساس قوانین مصوب سال ۱۹۷۰، تنها به مکان‌یابی زمین می‌پردازد و مسئولیت تعیین مرزها به عهده کاداستر است. در گذشته این نقشه‌ها به صورت دستی تهیه می‌شدند، اما امروزه با بهره‌گیری از فناوری دیجیتال و تصاویر ماهواره‌ای، این فرآیند بهبود یافته است. این تکنولوژی امکان ویرایش و به‌روزرسانی آسان‌تر نقشه‌ها را فراهم می‌کند و دقت و کارایی آنها را افزایش می‌دهد. با این روش‌های نوین، می‌توان به سرعت و با دقت بالا نقشه‌های ثبتی را تهیه و مدیریت کرد.
نقشه برداری و امور ثبتی
نقشه های ثبتی قدیمی معمولاً از طریق اندازه‌گیری‌های زمینی و به صورت دستی ترسیم می‌شدند. در این فرآیند، هم تهیه و هم ترسیم این نقشه‌ها از نقشه‌برداری بهره می‌بردند. نقشه‌های ثبتی از دو بخش اصلی شامل اطلاعات ترسیمی و اطلاعات مالکیتی تشکیل شده‌اند. بخش ترسیمی این نقشه‌ها توسط نقشه‌برداران ارائه می‌شود، در حالی که بخش مالکیتی به مباحث حقوقی و ثبتی می‌پردازد که در نهایت نقشه‌برداری ثبتی را تشکیل می‌دهد.
در تهیه اطلاعات ترسیمی نقشه‌های ثبتی، باید دقت خاصی در نقشه‌برداری زمینی و تدوین اطلاعات ثبتی لحاظ شود. برای دستیابی به این هدف، استفاده از ترکیبی از روش‌های مختلف نقشه‌برداری زمینی الزامی است، از جمله اندازه‌گیری با متر، دوربین توتال استیشن و گیرنده‌های مولتی فرکانس متصل به سامانه شمیم. تکیه بر یک ابزار تنها نمی‌تواند دقت مطلوب را برای تهیه نقشه‌های ثبتی فراهم کند، زیرا هر یک از این تجهیزات ویژگی‌های خاص خود را دارند. در نهایت، برای ایجاد نقشه‌های ثبتی دقیق، نیاز به استفاده از ترکیب متنوعی از تجهیزات نقشه‌برداری و نرم‌افزارهای مرتبط است.
اطلاعات توصیفی یا ثبتی در نقشه برداری
برای تهیه نقشه‌های ثبتی دیجیتال، پس از جمع‌آوری داده‌های رقومی یا ترسیمی، به اطلاعات توصیفی و مالکیتی املاک نیاز داریم تا نقشه خام را به نقشه کاداستر تبدیل کنیم. این اطلاعات با حضور صاحبان املاک و همسایگانشان در زمان تعیین حدود یا تکمیل اطلاعات کاداستر جمع‌آوری می‌شود. گاهی به دلیل عدم قطعیت در حدود ثبتی، تشخیص دقیق آنها روی زمین دشوار است. در این شرایط، ابتدا باید اگر ملک دارای پلاک ثبتی است، جانمایی پلاک انجام شود و سپس پلاک روی زمین مشخص گردد. بعد از این کار، حدود فعلی ملک نیز برداشت شده و این اطلاعات بر روی نقشه پلاک ثبتی ثبت می‌شود تا وضعیت موجود و مرزهای ثبتی به طور دقیق تثبیت گردد.
تشریح نقشه برداری و امور ثبتی
عملیات نقشه برداری ثبتی که به کاداستر نیز شناخته می‌شود، از دو بخش اصلی نقشه‌برداری و مسائل ثبتی تشکیل شده است. در این مقاله، به بررسی جزئیات این دو مفهوم می‌پردازیم. در بخش ثبتی، موضوعات حقوقی و مالکیتی مطرح می‌شود که مستندات آن شامل اطلاعات مربوط به مالکیت و سایر مدارک حقوقی است. برای اجرای عملیات‌هایی مانند پیاده‌سازی یا تعیین حدود پلاک‌های ثبتی، از نقشه‌ها و اطلاعات ثبتی استفاده می‌شود. این داده‌ها شامل پلاک‌های اصلی و فرعی، قطعات و اطلاعات مالکیت هستند. نقشه‌برداری و امور ثبتی از دو دیدگاه هندسی و حقوقی به یکدیگر وابسته‌اند و در نهایت به تولید نقشه‌های کاداستر برای مدیریت امور ملکی می‌انجامند. در ادامه به بررسی دقیق‌تر این دو مفهوم می‌پردازیم تا درک بهتری از نقش هر یک در فرآیند نقشه‌برداری ثبتی داشته باشیم.
ثبت در لغت و حقوق به چه معناست
ثبت، در معنای ساده، به مفهوم نگاشتن و یادداشت کردن است. در اصطلاح حقوقی، به فرآیندهایی اشاره دارد که در طی آنها، مراحل ایجاد، تغییر، انتقال و نابودی حقوق در دفاتر رسمی اعلام می‌شود. پایه و اساس ثبت املاک و اسناد، به پیدایش خط و کتابت در جوامع انسانی برمی‌گردد. با این وجود، نمی‌توان به طور دقیق گفت که ثبت املاک و اسناد از چه زمانی شروع شده است. در آیه ۲۸۲ سوره بقره نیز به اهمیت ثبت و تنظیم اسناد اشاره شده و این امر به عنوان یک موضوع مهم تلقی می‌گردد.
حقوق ثبتی به مجموعه‌ای از قوانین و مقررات گفته می‌شود که وظیفه سازمان‌دهی و نظم‌دهی به این فرآیندها را دارند. دانش حقوق ثبتی شامل آگاهی از این قوانین و تحلیل و بررسی آنهاست. منظور از حقوق ثبت اسناد و املاک، قوانین و مقررات مرتبط با نگارش و ثبت این اسناد در دفاتر رسمی است. حقوق ثبتی گاهی به عنوان شبه مدنی نیز شناخته می‌شود. این حوزه به شش بخش کلی تقسیم می‌شود:
- ثبت املاک
- ثبت اسناد
- ثبت شرکت‌ها
- ثبت نام تجاری
- ثبت احوال
- ثبت اختراعات و طرح‌های صنعتی
این شاخه‌ها هر یک به جنبه‌های مختلفی از ثبت و نگارش اسناد مربوط می‌شوند و بر اساس قوانین مشخصی کار می‌کنند.
حقوق ثبتی در نقشه برداری و امور ثبتی
ثبت، همان‌طور که از نامش پیداست، به معنای نگارش و مستندسازی رسمی اسناد و قراردادها است. این فرآیند در حوزه حقوقی به نگارش قراردادها و اعمال حقوقی اطلاق می‌شود که نیاز به مستند شدن دارند. از جمله مهم‌ترین اسناد رسمی می‌توان به اجازات، ایمان، تذاکر، تفاویض، تهانی و خطب اشاره کرد. حقوق ثبتی به نوعی پیشگیری از مشکلات حقوقی قبل از وقوع آنهاست. اگر امور ثبتی با دقت و آگاهی کامل از قوانین انجام شوند، می‌توانند از بروز اختلافات و مشکلات جلوگیری کنند. ثبت به دسته‌های مختلفی مانند ثبت اسناد و املاک، ثبت احوال و ثبت اجباری تقسیم می‌شود. برای اعتبار بخشیدن به یک سند، آن را باید ثبت کرد، چرا که اسنادی که ثبت نشده‌اند از نظر قانونی معتبر نیستند. در سال‌های اخیر، با تغییر و تحولات اجتماعی، اهمیت و تخصص در امور ثبتی افزایش یافته است. نیاز به کارشناسانی که با دانش خود بتوانند کیفیت امور ثبتی را بهبود بخشند، بیش از پیش احساس می‌شود. شناخت تخصصی مسائل ثبتی برای جامعه ضروری است تا بتواند خود را با تغییرات تطبیق دهد و از بروز مشکلات جلوگیری کند.
تاریخچه ثبت اسناد و امور ثبتی
پیش از دوره قاجار و قبل از آشنایی ایرانیان با تمدن نوین، معاملات املاک و اراضی بر اساس اسناد عادی و مبایعه‌نامه‌ها صورت می‌گرفت. این امر سبب شده بود که بیشتر دعاوی حقوقی و ثبتی آن دوران بر سر مالکیت زمین‌ها و املاک باشد. از میانه‌های دوره قاجار، اسناد رسمی و قانونی رایج شدند. پیش از آن، علما و مجتهدان مسئولیت نوشتن اسناد مالکیت را بر عهده داشتند، اما این اسناد به‌طور رسمی در دفاتر ثبت نمی‌شدند و تنها خلاصه‌ای از آنها مکتوب می‌شد. همچنین برای صحت سند، به جای امضای طرفین، مهر نویسنده سند کافی بود.
با آشنایی ایرانیان با شیوه‌های ثبت اسناد در کشورهای غربی، حدنگاری نیز همانند دیگر علوم آن زمان در ایران متداول شد و به مرور زمان به رسمیت رسید. برای فهم بهتر مفهوم حدنگاری، باید با نهادی که مسئولیت این کار را دارد، آشنا شویم. این نهاد، سازمان ثبت اسناد و املاک است که در ابتدا با نام اداره ثبت اسناد و املاک شناخته می‌شد و تاریخچه آن به دوران قاجار بازمی‌گردد.
نقشه برداری و کاربرد در امور ثبتی
نقشه‌های ثبتی و رقومی با اهداف هندسی و ویژگی‌های خاص هر پروژه به شکل‌های متنوعی طراحی و تهیه می‌شوند. این نقشه‌ها با بهره‌گیری از مهندسی نقشه‌برداری و رشته‌های تخصصی مرتبط با مقطع ارشد نقشه‌برداری، از جمله سنجش از دور، اطلاعات مکانی و فتوگرامتری، توسعه یافته و عکس‌های هوایی برای امور ثبتی تولید می‌شوند. نقشه‌برداری علمی است که با ثبت اطلاعات هندسی و رقومی املاک و اراضی در گذشته و حال، نقش مهمی در تولید نقشه‌های کاداستر و حدنگاری ایفا کرده است. بدون استفاده از نقشه‌برداری، امور ثبتی یا حدنگاری (کاداستر) مفهوم خود را از دست می‌دهد. نقشه‌برداری در واقع جنبه فنی و مهندسی کاداستر و نقشه‌های ثبتی را تشکیل می‌دهد و ثبت ملک بدون نقشه بی‌معنی است. نقشه‌برداری به‌عنوان بخش ضروری و فنی در فرآیند کاداستر عمل می‌کند و بدون آن، ثبت املاک ناقص می‌ماند.
انواع نقشه در نقشه برداری و امور ثبتی
نقشه‌ها به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند: نقشه‌های چندمنظوره و نقشه‌های تک‌منظوره. نقشه‌های چندمنظوره برای استفاده‌های متنوع و کاربران مختلف طراحی می‌شوند. به عنوان نمونه، می‌توان به نقشه‌های توپوگرافی و داده‌های رقومی اشاره کرد. در مقابل، نقشه‌های تک‌منظوره با هدف خاصی تهیه می‌شوند، مثل نقشه‌های توزیع جمعیت، نقشه‌های آماری و یا نقشه‌های خاک‌شناسی. همچنین، نقشه‌هایی که در ثبت و ضبط اطلاعات به کار می‌روند، شامل نقشه‌های خطی، نقشه‌های عکسی مثل اورتوفوتو و نقشه‌هایی که از تصاویر ماهواره‌ای تهیه می‌شوند، هستند.
هر نقشه دارای مندرجات مختلفی است. مندرجات اصلی نقشه، همان موضوع محوری نقشه است؛ برای نمونه، نقشه‌های زمین‌شناسی و گسل‌ها به این دسته تعلق دارند. مندرجات ثانویه یا اطلاعات پایه، نقشه‌های توپوگرافی هستند که به نقشه‌های موضوعی اضافه می‌شوند. مندرجات پشتیبانی‌کننده شامل اطلاعات حاشیه‌ای نقشه هستند مانند لژاند، مقیاس و عنوان نقشه. این عناصر به کاربر کمک می‌کنند تا مکان، زمان و اطلاعات درج‌شده در نقشه را بهتر درک کند. به طور خلاصه، هر نقشه موضوعی بر پایه یک نقشه مبنا قرار دارد و اطلاعات خاص بر روی آن اضافه شده است. اطلاعات حاشیه‌ای نظیر لژاند به کاربر در فهم و تفسیر بهتر نقشه کمک می‌کند.
تشخیص انواع نقشه ها
نقشه‌ها را می‌توان از جنبه‌های مختلفی دسته‌بندی کرد، یکی از مهم‌ترین تفاوت‌ها بین نقشه‌های خطی و نقشه‌های تصویری است. نقشه‌های خطی با استفاده از خطوط و نمادها به همراه متن‌هایی که ویژگی‌های مختلف زمین را توضیح می‌دهند، طراحی می‌شوند. برعکس، نقشه‌های تصویری شامل عکس‌هایی هستند که به‌طور مستقیم از عوارض طبیعی یا مصنوعی مانند دیوارها و مرزها تهیه شده‌اند. در نقشه‌های خطی، ارتفاعات با استفاده از منحنی‌های تراز نمایش داده می‌شوند، در حالی که در نقشه‌های تصویری، خود تپه‌ها و دره‌ها به‌صورت واقعی دیده می‌شوند. برای تحلیل نقشه‌های تصویری، به تفسیر دقیق نیاز است.
نقشه‌های تصویری به دلیل سرعت در تهیه و تولید، مزیت خاصی دارند و همچنین می‌توانند جزئیات را بدون نیاز به فرآیندهای زمین‌مرجع‌سازی نمایش دهند. اما این نوع نقشه‌ها نیز با چالش‌هایی روبه‌رو هستند. مثلاً تفسیر نقشه‌های تصویری ممکن است برای افراد غیرمتخصص دشوار باشد. تشخیص نوع پوشش گیاهی یا کاربری زمین از طریق این نقشه‌ها نیازمند تخصص و ابزارهای خاص است. علاوه بر این، عواملی مانند ابرها یا سایه‌ها می‌توانند برخی از ویژگی‌ها را در عکس‌های هوایی پنهان کنند.
تفاوت عکس هوایی با نقشه ثبتی
عکس‌های هوایی به دلیل زاویه مرکزی دوربین، ویژگی‌های خاصی دارند که در آنها تغییرات ناشی از ارتفاع و انحراف محور دوربین به وضوح دیده می‌شود. این تصاویر در مرکز دارای مقیاس واقعی هستند، اما در گوشه‌ها به دلیل کشیدگی، مقیاس متفاوتی دارند. بنابراین، یک عکس مجزا نمی‌تواند اطلاعات کاملی ارائه دهد و معمولاً برای دستیابی به جزئیات بیشتر، از زوج عکس‌ها استفاده می‌شود که به برجسته‌سازی عوارض طبیعی کمک می‌کند. نقشه‌های خطی، برعکس، تصاویر قائم هستند و برای استخراج اطلاعات هوایی ابزار مناسبی به شمار می‌آیند.
عکس‌های هوایی به سرعت قابل تهیه هستند و برای مطالعه و تفسیر بسیار مفیدند، اما نقشه‌ها این قابلیت را ندارند و فرآیند تهیه و ترسیم آنها زمان‌بر است. نقشه‌های خطی در واقع خلاصه‌ای از عکس‌های هوایی محسوب می‌شوند. در نقشه‌های خطی، رنگ‌ها به صورت انتخابی است ولی عکس‌های هوایی به صورت طبیعی و در طیف سیاه و سفید ارائه می‌شوند. نقشه‌ها معمولاً شامل اسامی، نوشته‌ها و شبکه‌بندی هستند. همچنین، تصاویر ماهواره‌ای نیز در تهیه نقشه‌های تصویری و ماهواره‌ای کاربرد دارند و می‌توانند به تولید نقشه‌های دقیق‌تر کمک کنند.
نقشه ثبتی چیست ؟
نقشه‌های ثبتی، نمایانگر طرح‌های دستی یا کروکی‌های قدیمی از پلاک‌های اصلی و فرعی در یک منطقه ثبتی هستند که توسط کارتوگراف‌های متخصص تهیه و ترسیم شده‌اند. این نقشه‌ها به دو نوع تفکیکی و پلاکی تقسیم می‌شوند. نقشه‌های تفکیکی شامل جزئیات ملک و شماره قطعات آن بوده و به عنوان نقشه‌های زمان تفکیک ملک مادر شناخته می‌شوند. در صورت وجود نقشه پلاکی، هر ملک در داخل کروکی خود دارای یک پلاک ثبتی فرعی است. نقشه‌های قدیمی ثبتی که به صورت شیت‌های کاغذی کالک موجود بوده و در حال حاضر به صورت فایل‌های اسکن شده در دسترس کارشناسان رسمی قرار دارند، به زمانی بازمی‌گردند که عملیات ثبتی برای نخستین بار در یک بخش انجام شده و املاک بر اساس تحدید حدود، پلاک ثبتی دریافت کرده‌اند. این نقشه‌ها اکنون به کارشناسان کمک می‌کنند تا جانمایی دقیق پلاک‌های ثبتی را انجام دهند.
اطلاعات مندرج در نقشه ثبتی
در گذشته، در برخی از نقشه‌های تفکیکی قدیمی، پس از صدور سند مالکیت برای هر قطعه، شماره پلاک ثبتی به همراه قطعات بر روی نقشه اضافه می‌شده است. این اقدام برای تکمیل و بهبود نقشه‌های ثبتی صورت گرفته است. نقشه‌های ثبتی که به کروکی‌های ثبتی نیز معروف هستند، از نظر دقت هندسی در تمامی جهات چندان دقیق نیستند و عمدتاً نحوه قرارگیری قطعات تفکیکی را در کنار هم نشان می‌دهند. برای افزایش دقت این نقشه‌های قدیمی، بعضی از اضلاع املاک همراه با متراژ طول یا مساحت هر قطعه ذکر شده است. تبدیل نقشه‌های قدیمی به نقشه‌های یو تی ام ثبتی از طریق کارتوگرافی تخصصی نقشه‌برداری ضروری است. پس از دیجیتالی کردن، این نقشه‌ها را با نقشه وضع موجود و تصاویر هوایی مقایسه کرده و در ارائه نظرات کارشناسی امور ثبتی از آنها استفاده می‌کنیم.
نقشه کاداستر چیست؟
نقشه‌های کاداستر به نقشه‌هایی اطلاق می‌شود که مرزها و مالکیت اراضی و املاک را مشخص می‌کنند. این نقشه‌ها علاوه بر اطلاعات مالکیتی، جزئیات بیشتری از جمله نام مناطق، شماره‌های شناسایی منحصر به فرد، تأییدیه‌های لازم، و موقعیت‌های ساختاری اطراف ملک را نشان می‌دهند. با بهره‌گیری از نقشه‌های کاداستر، اختلافات ملکی به حداقل می‌رسد و تعارضات در مرزهای املاک از بین می‌رود. نقشه‌های کاداستر، مالکیت زمین‌ها را به طور دقیق تثبیت کرده و به صورت یکپارچه بر روی زمین پیاده‌سازی می‌کنند. هر زمین یا ملک دارای شناسه هندسی و حقوقی خاص خود است.
داده‌های رقومی که از نقشه‌برداری کاداستر به دست می‌آید، اطلاعات اساسی در مورد جغرافیای املاک ارائه می‌دهد. این اطلاعات برای ارزیابی و مدیریت زیرساخت‌ها توسط مهندسان استفاده می‌شود و به رشد اقتصادی کمک می‌کند. همچنین، اطلاعات نقشه‌برداری کاداستر در فعالیت‌های زمین‌شناسی و زیست‌محیطی نیز کاربرد دارد. این نقشه‌ها توسط دولت‌ها و سازمان‌های ثبت اسناد و املاک نگهداری می‌شوند و از اطلاعات حیاتی هر منطقه به شمار می‌آیند.
نقشه برداری و کاداستر
در دنیای امروز، با پیشرفت‌های چشمگیر در علوم مهندسی نقشه‌برداری و ژئوماتیک، استفاده از فناوری‌های نوین مانند ماهواره‌ها و سنجش از دور به امری متداول تبدیل شده است. یکی از دستاوردهای این پیشرفت‌ها، معرفی نوعی نقشه‌برداری به نام کاداستر یا حدنگاری است که به دقت و جزئیات بیشتری نسبت به نقشه‌های فنی و مهندسی برخوردار است. نقشه‌برداری کاداستر به ثبت دقیق اطلاعات رقومی و هندسی مرزها و حدود املاک و اراضی می‌پردازد و از این رو به عنوان یک ابزار تکمیلی در کنار نقشه‌برداری عمومی عمل می‌کند. فقدان هر یک از این دو فرآیند، تهیه نقشه‌های حدنگاری را غیرممکن می‌سازد.
در حوزه مهندسی نقشه‌برداری، هدف اصلی ثبت دقیق هندسه و اطلاعات رقومی زمین و املاک است که این امر به وسیله نقشه‌برداری کاداستر به صدور سندهای تک‌برگی منجر شده است. این اسناد با تثبیت موقعیت دقیق املاک و اراضی، به کاهش اختلافات مرزی کمک کرده‌اند. در نتیجه، با به‌کارگیری نقشه‌برداری و حدنگاری، مالکیت‌ها و مرزها با دقت بسیار بالایی تثبیت می‌شوند و مساحی املاک و اراضی با اطمینان بیشتری صورت می‌گیرد. این فرآیندها نه تنها امنیت حقوقی بیشتری برای مالکان فراهم می‌کنند، بلکه به بهبود مدیریت و برنامه‌ریزی اراضی نیز کمک شایانی می‌نمایند.
نقشه کاداستر(ثبتی) املاک و اراضی
نقشه کاداستر یا نقشه ثبتی به طور دقیق اطلاعات مربوط به املاک و مستغلات را نشان می‌دهد. در بسیاری از کشورها، اطلاعات بیشتری در نقشه‌های کاداستر گنجانده می‌شود. این اطلاعات می‌توانند شامل هزینه‌های مالیاتی، نوع و کیفیت ساختمان‌ها، تاریخ ساخت و مالکیت‌های پیشین باشند. نقشه‌های کاداستر به عنوان ابزاری برای نمایش و تحلیل داده‌های حقوقی املاک به کار می‌روند و از سامانه‌هایی مانند شمیم برای دقت بیشتر استفاده می‌کنند. این نقشه‌ها به‌روز می‌شوند و تغییرات باید توسط متخصصان نقشه‌برداری یا مالک تأیید شوند. برای مثال، اگر حصار یک ملک تغییر کند، این تغییرات باید در نقشه کاداستر ثبت و تأیید شوند تا رسمی محسوب شوند. این نقشه‌ها همواره به‌طور دقیق و به‌روز اطلاعات را منعکس می‌کنند و به همین دلیل شفافیت و صحت اطلاعات در آنها بسیار مهم است.
نقشه برداری ثبتی، مرزی و کاداستر
نقشه‌برداری و علوم مرتبط با مکان‌یابی و ثبت اطلاعات جغرافیایی زمین از دیرباز به عنوان یکی از فنون مورد استفاده بشر شناخته می‌شود. این دانش به انسان‌ها کمک کرده است تا با ترسیم و ثبت اطلاعات هندسی، حدود و ابعاد اراضی را مشخص کنند. با گذر زمان و توسعه جوامع، اهمیت نقشه‌برداری به دلیل افزایش ارزش زمین‌ها و اراضی بیشتر شده است. امروزه، قیمت بالای زمین‌ها در مناطق شهری و روستایی، دقت بسیار زیادی را در تهیه نقشه‌های دقیق و بزرگ‌مقیاس ضروری کرده است.
نقشه‌برداری ثبتی یا کاداستر به ثبت و مدیریت اطلاعات مکانی و هندسی املاک و اراضی می‌پردازد که با آن نقشه‌های دقیق تهیه می‌شود. کاداستر به مجموعه‌ای از دفاتر و اسناد اشاره دارد که نقشه‌برداری و مساحی املاک، اراضی و ساختمان‌ها را در مناطق مختلف کشور ثبت می‌کند. یکی از اهداف اصلی کاداستر، تعیین مالیات بر اساس ارزش و منافع اراضی است. در شهرها، این امر به ارزیابی ارزش املاک برای مالیات کمک می‌کند. همچنین، کاداستر نقش مهمی در حل اختلافات ملکی دارد. برای تهیه نقشه کاداستر، دادگاه‌ها امور مربوطه را به سازمان ثبت اسناد و املاک محول می‌کنند تا با اعزام مهندسان نقشه‌برداری به منطقه، حدود و موقعیت دقیق املاک مشخص شود. تهیه این نقشه‌ها به حل و فصل دعاوی ملکی کمک شایانی می‌کند.
خدمات نقشه برداری ثبتی و حد نگاری
در رشته مهندسی نقشه‌برداری به ویژه در زمینه‌های ثبتی و کاداستر، با موضوعاتی چون تعیین مرزهای املاک و اراضی و قوانین مربوط به ثبت مالکیت سروکار داریم. نقشه‌برداری کاداستر به منظور شناسایی و تعیین دقیق حد و مرز قطعات زمین با مالکیت‌های تازه اجرا می‌شود. این قطعات ممکن است خریداری شده یا به فروش رسیده باشند. در شرایطی که همسایه‌ها درباره مرزهای ملک خود اختلاف نظر داشته باشند، نقشه‌برداری ثبتی یا کاداستر می‌تواند تنها راه‌حل موجود باشد. هدف اصلی از نقشه‌برداری ثبتی یا کاداستر، تهیه نقشه‌های دقیق UTM با مرزهای تثبیت شده است تا برای صدور سند مالکیت تک‌برگی آماده شوند.
برای انجام نقشه‌برداری کاداستر از سیستم‌ها و فنون مهندسی نقشه‌برداری مانند GNSS، GIS، فتوگرامتری و سنجش از دور استفاده می‌شود. این تکنیک‌ها شامل تبدیل تصاویر ماهواره‌ای و عکس‌های هوایی به نقشه‌های دقیق زمینی هستند. در نقشه برداری ثبتی، برخی از فعالیت‌های مهندسی و حقوقی رسمی عبارتند از: اجرای مرزهای ثبتی و اصلاحات در بخش‌های مختلف املاک، نقشه‌برداری و اخذ تاییدیه از کارشناسان رسمی امور ثبتی، بهبود و بروزرسانی نقشه‌های ثبتی و کاداستر و همچنین جانمایی پلاک ثبتی املاک. این فرآیندها به بهبود دقت و شفافیت در مالکیت و استفاده از زمین‌ها کمک می‌کنند.